Mahler: Symfonie nr. 4 in G. Jo Vincent (s) met het Concertgebouworkest  o.l.v. Willem Mengelberg. Philips 426.096 en 426.108-2, Archipel ARPCD 006. 1939

 

Mahler: ‘Adagietto’ uit Symfonie nr. 5 in cis. Concertgebouworkest o.l.v. Willem Mengelberg. EMI CDH 769.956-2, Pearl GEMM CDS 9070 (3 cd’s), 1926

 

Mahler: Lieder eines fahrenden Gesellen; Symfonie nr. 4 in G. Hermann Schey (b) en Jo Vincent (s) met het Concertgebouworkest o.l.v. Willem Mengelberg. Dante LYS 282. 1939

 

Franck: Symfonie in d M. 48; Strauss, R.: Don Juan op. 20. Concertgebouworkest o.l.v. Willem Mengelberg. Philips 416.214-2 (53’23”). 1940

 

Strauss, R.: Ein Heldenleben op 40; Tod und Verkärung op. 24. Concertgebouworkest o.l.v. Willem Mengelberg. Naxos 8.110151 (65’54”). 1941/2

 

Willem Mengelberg en Bruno Walter zaten in de zaal toen Mahler zelf zijn Symfonie nr. 4 op 23 oktober 1904 bij het Concertgebouworkest instudeerde en uitvoerde en het werk tweemaal liet spelen. Soliste was Alida Oldenboom-Lurkemann.

Mengelberg voorzag zijn partituur van vele opmerkingen en indicaties. Later gebeurde hetzelfde met Symfonie nr. 5, waar hij op het omslag ‘Spitzentechnik’ noteerde, die eigenlijk in alle symfonieën van Mahler moest worden toegepast. Mengelberg bewonderde Mahler en omgekeerd had Mahler een hoge dunk van Mengelberg.

Mengelbergs Mahleropvatting had in den beginne zeker authenticiteit, maar in hoeverre die nog gold toen hij 28 jaar later het werk voor het laatste uitvoerde in november 1939 is de vraag. Mengelberg, die bekend stond om  zijn romantische expressieve stijl met zijn opvatting na al die jaren toch wat gewijzigd hebben, maar geeft wel een beeld van de manier waarop een oudere generatie de muziek va n Mahler zag en interpreteerde.

Het oudst is de opname van het Adagietto uit Symfonie nr. 5 (1926), verwacht daar qua klank geen wonderen van. Beide overige opnamen zijn uit 1939, vlak voordat de Nazi’s het spelen van ‘Joodse’ muziek verboden, waaraan Mengelberg zich willig hield.

Misschien is het nuttig dat de Mengelberg Society dit materiaal heeft heruitgegeven om er nog eens de aandacht op te vestigen. Het dubbelalbum bevat ook Don Juan en Tod und Verklärung van Richard Strauss. Het is te bestellen via willemmengelberg.nl.