Maris strijkkwartet: Korngold: Strijkkwartet nr. 3 in D op. 34; Prokofiev: Strijkkwartet nr. 2 in F over Kabardise thema’s op. 92; Shostakovitch: 2 Stukken voor strijkkwartet. MBD F 7894 (58’21”). 2002
Korngold schreef zijn derde en laatste strijkkwartet in 1945 in de V.S. toen hij de Weense charme van zijn beide eerstrelingen uit de jaren twintig en dertig voorbij was en weliswaar met gebruik van gerecyclede filmmuziek zorgde voor een verdiepte expressie en een steviger structuur. Het werk is opgedragen aan Bruno Walter ‘in admiration and friendship’. Het werk heeft een introverter karakter dan het voorafgaande tweetal
Hier begeven we ons in een welsprekende, lenige, ranke wereld op strijkkwartetgebied wat het werk uitstekend programmeerbaar naast zeg Haydn en Schubert maakt; dat blijkt meteen al in het eerste deel. Dan volgt een spookachtig scherzo met een smachtend trio waarvan de muziek is ontleend aan de film Between two worlds, blijkbaar een favoriet van hem. Het welsprekende langzame deel ‘Like a folktune’ gebruikt het liefdesthema uit de film The sea wolf uit 1941, een simpele gedachte gebaseerd op zijn handtekening, een stijgende kwart motief. Het werd oorspronkelijk voor accordeon geschreven, maar liet zich makkelijk voor kwartet omvormen. De vurige finale is een mooie uitsmijter, beginnend met een pittig unisono thema.
Dee muziek is exemplarisch voor Korngolds laatste scheppingsperiode die mee wordt gekenmerkt door een zekere elegantie qua structuur en techniek.
Met het Tweede strijkkwartet van Prokofiev (1941) dat in vrijwel dezelfde tijd ontstond, keren we terug in een vertrouwder wereld die o.a. al fraai in kaart is gebracht door het in 1951 pionierende Hollywood kwartet (Testament SBT 1052) gevolgd door o.m. het St. Petersburg kwartet (Delos DE 3247), het Aurora kwartet (Naxos 8.553136) en het Coull kwartet (Hyperion CDH 55032).
De twee zelfstandige stukken voor strijkkwartet (1931) van Shostakovitch komen we vrijwel alleen in volledige opnamen van diens vijftien kwartetten, bijvoorbeeld door het Emerson kwartet (DG 463.284-2) of het Fitzwillam kwartet (Decca 475.7245), maar losser ook van het Borodin kwartet (Warner 0927-49815-2) en het Brodsky kwartet (Challenge CC 72093).
Het is de verdienste van het Maris kwartet dat het deze werken behoorlijk op de man af, ongeaffecteerd speelt; het samenspel klopt als een bus en klinkt zuiver met een duidelijke, goed gemengde sonoriteit. De bijnaam van het Prokofievkwartet is ontleend aan Kabarda in de Kaukasus. Uit die streek had de componist muzikale folklore gehoord toen hij daarheen was geëvacueerd tijdens W.O. II.
Shostakovitch klinkt met de vereiste precisie en intensiteit. Al met al leggen de leden van het Maris kwartet – in dit geval Dana Mihailescu en Edith Blog viool, Hedwig Smulders altviool en Frank de Gee cello – een geslaagde meesterproef af.