Dejan Lazič: The London connection. Beethoven: Pianoconcert (Vioolconcert) in D op. 61a; Clementi: Pianosonate in b op. 40/2; Cramer: Pianosonate in E op. 62 ‘Le retour à Londres’. Met het Nederlands kamerorkest o.l.v. Gordan Nikolic. Onyx 4187 (78’29”). 2017
In mei 1806 schreef Beethoven aan zijn weldoener graaf von Brunswick aan wie hij zijn Appassionata sonate had opgedragen: “Ik wil u even laten weten dat ik tot een heel bevredigend arrangement met Clementi kwam - ik ontvang £200 voor de verkoop van mijn werken in Engeland en Frankrijk”. Muzio Clementi was namelijk behalve pianist en componist ook muziekuitgever en publiceerde Beethovens Symfonie nr. 4, de drie Strijkkwartetten op. 59 en deze door de componist gemaakte bewerking van het Vioolconcert.
De connectie met Londen die Dejan Lazič op deze cd legt, brengt niet alleen Beethoven en Clementi nader tot elkaar, maar betrekt daarin ook Johann Baptist Cramer die als componist en pianist ook een rol speelde in de ontwikkeling van de piano.
Wat al luisterend opvalt, is hoeveel Cramer en Clementi gemeen hebben in hun Sonates. Wie niet beter weet zou ze met elkaar kunnen verwisselen. Het ontbreekt in deze werken noch aan turbulente, noch aan tere momenten en er nader mee kennis te maken in de erg goede vertolkingen van Lazič is een waar feest.
Beethoven moet werkelijk genoegen hebben beleefd aan de omzetting van zijn Vioolconcert naar dit Pianoconcert. Hij liet de orkestratie vrijwel ongemoeid maar voorzag de pianopartij wel van wat extra trekjes en hij liet liefst vier cadensen na, waarvan die met de pauken het bekendst is. Die wordt ook hier gebruikt. De pianist leeft zich met veel fantasie en onvree acht mooie initiatieven uit in het werk, speelt heel zangerig in het langzame deel en alles verloopt prachtig tot het slotrondo dat van het orkest een merkwaardige, erg tamme aanpak krijgt. Wat jammer toch na zoveel vreugde.
Het vermomde Vioolconcert komt als geheel beter uit de verf bij Boris Berezowski en Thomas Dausgaard (Simax PSC 1280) en bij Ronald Brautigam en Andrew Parrott (BIS SACD 1693). Maar voor de beide Sonates zou ik deze uitgave niet willen missen.