Dinu Lipatti: Het laatste recital. Bach, J.S.: Partita nr. 1 in Bes BWV. 825; Mozart: Pianosonate nr. 8 in a KV 310; Schubert: Impromptu’s nr. 3 in Ges op. 90/3, D. 899/3 en 2 in Es op. 90/2, D. 899/2; Chopin: Walsen nr. 1-14. Solstice SOCD 358 (81’24”). 1950

Zijn er onder de jongere muziekliefhebbers nog men die de naam van de Roemeense pianist Dinu Lipatti iets zegt? Hij was destijds een tragisch fenomeen en ik kocht op 78t. platen zijn opname van Chopins walsen en mijn Zwitserse vrouw bezocht als lid van de Jeunesses musicales een recital van hem in Genève.

Hier gaat het om zijn laatste recital, dat 16 september 1950 plaatsvond in de Salle du parlement in Besançon en dat eerder o.a. ook verscheen op Naxos Historical 8.111366. Maar Solstice gebruikte de bandopnamen van de R.T.F.

Lipatti was toen al behoorlijk ziek. Hij leed sinds 1943 aan Hodgkin’s lymphoma, een ongeneeslijke lymfekanker waartegen cortisone injecties maar weinig hielpen. In ieder geval sas hij nog in staat tot twee optredens, het ene tijdens het Luzern Festival 23 augustus waar hij met Karajan Mozarts Pianoconcert nr. 21 in C KV.467 uitvoerde, dat samen met een Londense studio opname van het Pianoconcert van Schumann o.m. verscheen op EMI 769.792-2.

Bijna was dit laatste recital afgelast op advies van Lipatti’s arts, maar de pianist wilde het publiek in de bomvolle zaal niet teleurstellen. Gelukkig maakte de Franse omroep een opname van deze gebeurtenis voor latere uitzending, weliswaar vrezend voor het ergste.

Niettemin klinkt meteen de Partita van Bach heel levendig en met Lipatti’s handelsmerk: helderheid. De Sonate van Mozart bezit alle drama en expressieve gratie die men mag verwachten en de beide Impromptu’s van Schubert bezitten dichterlijk en ampleur, speelsheid en harmonische substantie in gelijke porties.

De walsen van Chopin zijn alle briljant en Lipatti, de deze werken niet in chronologische volgorde uitvoerde, kwam tot en met de beroemde Valse brillante op. 18, toen zijn krachten het begaven en hij niet meer toekwam aan op. 34/1. Na een korte pauze speelde hij nog wel een van zijn lievelingsstukken, Jesu, joy of man’s desiring, het eerste stuk dat hij bij zijn eerste optreden had gespeeld als herinnering aan zijn compositieleraar Paul Dukas. Dinu Lipatti overleed 2 december 1950 op 33-jarige leeftijd in Genève.