Levit, Igor: On DSCH. Shostakovitch: Preludes en fuga’s op. 87 nr. 1-24; Stevenson: Passacaglia on DSCH ‘For Dmitri Shostakovitch’ 1-21. Sony 19439.80921-2 (3 cd’s, 3u. 51’05”). 2020

 

Igor Levit maakt hier een prachtig gevonden combinatie met twee werken die onderling nauw met elkaar zijn verbonden: de 24 Preludes en fuga’s van Shostakovitch en de Passacaglia on Dsch van de Schotse componist Ronald Stevenson (1928 - 2015).

De Preludes en fuga’s van Shostakovitch zijn redelijk bekend op cd met goede opnamen van o.a. Tatiana Nikolayeva (Hyperion CDA 66441/3) en Alexander Melnikov (Harmonia Mundi HMC 90.2019/20), maar bij de Passacaglia van Stevenson is dat minder het geval, hoewel niet alleen hijzelf (Appian APR 5650), maar ook Raymond Clarke (Marco Polo 8.223545) en John Ogdon (EMI) opnamen maakten van het ruim tachtig minuten durende werk dat tussen 1960 en 1963 ontstond en waarin een hele reeks kleine vormen is opgenomen met gebruikmaking van het motto DSCH ofwel d-es-c-b (= h), de initialen van Shostakovitch als basis van het uit dertien noten bestaande thema.

DEeopname die Igor Levit van beide epische werken maakte, kan niet anders dan magnifiek worden genoemd.

Het werk van Stevenson is als een wilde rit door een overvloed aan muzikale vormen, citaten en toespelingen van Bach tot revolutionaire twintigste eeuwse liederen (één passage heet ‘with an almost Gagarinesk sense of space). Alles in de traditie van vroegere virtuozen als Liszt, Alkan en Busoni. Stevenson droeg  zijn compositie op aan Shostakovitch, maar of die deze ooit heeft gespeeld of gehoord?

Vergeleken daarmee is het werk van Shostakovitch eerder een intiem dagboek en het is goed dat Levit dat onderscheid maakt in zijn beide interpretaties. Het is  nog wel aardig om te vermelden dat beide componisten iets heel anders gemeen hebben. In 1948 raakte Shostakovitch in conflict met de Sovjetautoriteiten omdat die zijn Symfonie nr. 9 te frivool vonden en moest Stevenson een jaar de gevangenis in omdat hij dienstweigeraar was.