Isphording, Gośka: Per clavicembalo moderno. Kulenty: E for E; Bargielsky: Le crystal flamboyant; Ptaszynska: Touracou; Widlak: Chromatische fantasie; Chyrzyski: Reflection nr. 2; Gryka: Nonstopping; Krauze: Commencement; Kotonski: Aurora borealis. DUX 0605 (52’34”). 2007
Internationale muzikale kruisbestuiving kan tot vele bijzondere, zelfs heel geïnspireerde resultaten leiden. Neem de Poolse klaveciniste Gośka Isphording (19 ) die om te beginnen cum laude aan de Muziekakademie in Krakau afstudeerde, daarna aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag tot 2001 nog wat fijne kneepjes leerde en omdat ze zich wilde specialiseren in eigentijds repertoire nog wat huidige technieken bij Annelie de Man in Amsterdam bestudeerde. Tot slot werkte ze ook nog met Elisabeth Chojnacka in Salzburg.
Aldus allround gewapend en voorbereid, in Nederland gevestigd en onder meer actief bij Ensemble 306 en de Röntgen Connection maakte ze deze cd met deels aan haar opgedragen werken van huidige Poolse componisten met wie het interessant is kennis te maken.
Dan blijkt bijvoorbeeld dat Hannah Kulenty haar compositiestudie afsloot bij Louis Andriessen wiens invloed is terug te vinden in de (of het) erg assertieve toccata-achtige E for E. Bij Zbigniew Bargielski wordt op quasi improviserende manier in een aanvankelijk meditatief stuk dat ver weg aan de barok herinnert ook elektronisch opgewekt geluid in het geding gebracht in Le crystal flamboyant. Geleidelijk wordt indachtig de titel het karakter feller, de integratie van klavecimbel en tape music intenser en percussiever.
Een lichtelijk programmatisch barokke inslag heeft Plaszynska’s Touracou (een kleurige Afrikaanse vogel) die met enige fantasie herinneringen oproept aan de beroemde kip van Rameau. Een kostelijk sprankelend stuk.
Daarentegen zijn associaties met Bachs Chromatische fantasie en fuga bij Wojciech Widlaks Chromatische fantasie misplaatst. Bij alle gemeenschappelijke heldere lijnen wordt de complexiteit van het vijfnootse motief geleidelijk opgevoerd. In Nonstopping van Aleksandra Gryka wordt met krachtige ritmen iets van een voortrazende trein gesuggereerd.
Ook programmatisch naar aanleiding van dramatische omstandigheden als de algemene invoering van het dreigend bedrukkende krijgsrecht in Polen door het communistische regime vlak voordat het viel is het kille, in zich besloten Commencement van Zygmunt Krause. Verontrustende muziek.
Ook aan Wodzimierz Kotonski’s Aurora borealis komt muziek van een geluidsband te pas, maar nu in duidelijke dialoogvorm. Alles om een klankevocatie van het noorderlicht op te wekken. Dat lukt op fascinerende wijze.
Dit hele programma wordt door Gośka Isphording met de vereiste virtuositeit afgewikkeld. Onderlinge karakter- en stijlverschillen komen mooi naar voren en voor zover dat is te proeven is ook steeds de juiste expressie nagestreefd.