Hermès kwartet: Ravel: Strijkkwartet in F; Dutilleux: Ainsi la nuit;  Debussy: Strijkkwartet in g op.10. La dolce volta LDV 33 (70’40”).  2016

Zijn enige strijkkwartet schreef Henri Dutilleux tussen 1973 en 1976 onder de titel Ainsi la nuit (Aldus de nacht) in opdracht van de Koussevitzky Stichting voor het Juilliard kwartet en ter herinnering aan Ernest Sussman en als eerbetoon aan Olga Koussevitzky; de première werd in 1977 door het Parrenin kwartet gegeven. Het Juilliard kwartet maakte er rond 1980 een opname van (Sony SK 52554, Newton 8802159) en combineerde het eveneens met de kwartetten van Debussy en Ravel. Dat deed het Belcea kwartet in 2000 ook weer (EMI 574.020-2) en met haast nog meer succes. 

Het zevendelige werk dat twee Nocturnes, twee Litanies bevat en met ‘Temps suspendu’ eindigt, ontwikkelt zich gedurende ruim achttien minuten volgens Dutilleux’ principe van de ‘progressieve groei’.

Zoals de vioolconcerten van Mendelssohn en Bruch vaak worden gecombineerd in de cd wereld, zo werden de strijkkwartetten van Ravel en Debussy meestal aan elkaar gekoppeld. Maar er was best ruimte voor meer en dan is Dutilleux een voor de hand liggende kandidaat.

Het eerste wat over het Hermès kwartet moet worden gezegd, is dat het prachtig speelt. Probeer om dat te ervaren maar eens het tweede deel van Ravels kwartet rond 1’50” om de te horen hoe de middenstemmen de suggestie van een een wals wekken.

Alle drie de werken zijn geladen met een echt gevoel van fantasie. Dat leidt in Dutilleux tot een iets vrijere opvatting dan we uit eerdere opnamen gewend zijn met bijvoorbeeld een zachte klanksluier in de tweede Nocturne en schrille vonkenregens elders.  

Wie nog niet is voorzien van een opname van dit drietal werken, moet zeker het voortreffelijke werk van Omar Bouchez, Elise Liu, Young-Hsin Chang en Anthony Konde die sinds 2008 samenzijn beluisteren. Zij maakten in 2012 ook een opname van de kwartetten nr. 35 van Haydn en nr. 12 van Beethoven (Nascor NS 10) en werkten in 2016 mee aan het programma Les blasphèmes, Mélodies fin-de-siècle (Fuga Libera FUG 741).