CD Verzamelprogramma's

GUIS: ART DU PSALTÉRION, L'

Maurice Guis: Art du psaltérion. Machaut: ‘Douce dame jolie’ V. 4; Gervaise: ‘Branle de Champagne’ uit Danceries; Riquier: ‘Jhesus Cristz filh de Dieu via’; Anon.: ‘Beauté’; ‘Lamento di Tristano’; ‘Lou paure satan’; ‘L’auceu en Gebiolo’; ‘La filho dou ladre’; ‘L’heure blanche des damoinsieux’; ‘Li bergie troupo rustico’; ‘Je trouvay la fillette’; ‘Trois chansons pieuses provençales’; Gastoldi: ‘Il Tedesco’; Ventadom: ‘Quan l’erba fresc’; Phalèse: ‘Recueuils de danceries’ (ged.); De Caincy: ‘Las, las. las, las grant delit’; Susato: ‘Allemande’; Chardavoine: O madame perds-je mon temps?; ‘Ce fut le jour’; Arbeau: ‘Orchesographie’; ‘Branle Cassandre’; Mainerio: ‘Ballo Francesca’ uit Balli I. Arion ARN 60680 (42’24”). 2005

 

Een psalterium is niet alleen een boek dat alle psalmen bevat, maar ook een trapezevormig snaarinstrument uit de Middeleeuwen vanaf 1300 dat verwant is met de cither. Het kan zowel met de vingers als met een plectrum worden getokkeld als ging het om een soort harp. Naast een trapezium-, driehoekige- of vierkanten vorm kwamen vanaf de veertiende eeuw ook varkenskopachtige en vleugelvormige psalteria voor. 

In 1323 wordt waarschijnlijk voor het eerst het clavicymbalum genoemd. Het wordt omschreven als een psalterium of cymbalum en is een soort harp die van een toetsenbord is voorzien (vandaar de aanduiding clavi).

In de loop van de zestiende eeuw verloor het instrument geleidelijk aan betekenis. Als hakkebord, bespeeld door erop te kloppen, is het blljven bestaan. Reeds na ongeveer 1400 werden achtereenvolgens de nakomelingen clavichord, klavecimbel, fortepiano en piano ingevoerd.

Aan de hand van een eenentwintigtal voorbeelden laat de Fransman Maurice Guis met inbreng van blokfluit, tamboerijn, gitaar en wat andere oude instrumenten heel competent horen hoe dat klinkt.

De Fransman Maurice Guis is van huis uit organist, maar zette zich sterk in voor  eerherstel van oud instrumentarium en het bespelen daarvan. Zelf geeft hij hiervan het voorbeeld. Met vrij divers geschikt en gevarieerd repertoire, meestal met een levendige dansinvloed of een verlangende amoureuze inslag toont hij mooi klinkend de eigenschappen en mogelijkheden van zijn instrument aan. Een brok klinkende muziekgeschiedenis.