Fitzwilliam virginal book, deel 6. 52 composities van Anoniem, John Bull, Orlando Gibbons, Thomas Warrock, Sabbattini Galeazzo, Martin Peerson, Robert Parsons, Robert Johnson, William Tisdale, William Inglott, John Marchant, Jehan Oystermayre, Thomas Oldfield en John Blitheman. Pieter- Jan Belder. Brilliant Classics 95458 (2 cd’s, 2u., 02’59”). 2016
Over het Fitzwilliam virginal book wordt meer eerbiedig gesproken dan dat meer dan briokjesgewijs naar de inhoud wordt geluisterd. Het gaat om een waarschijnlijk door de Engelse componist Francis Tregian (1574-1619) samengestelde collectie van laat zestiende- en begin zeventiende eeuwse handschriften van virginaal (of klavecimbel) composities.
Na de nodige omzwervingen verwierf Richard Fitzwilliam (1745-1816) het manuscript en bracht het in zijn sterfjaar onder in het Fitzwilliam museum in Cambridge.
De omvangrijke verzameling bevat 297 Airs, Variaties, Fantasieën, Toccata’s, Pavanes, Preludes, Toccata’s, Gaillardes, Allemandes, Courantres en beschrijvende stukken als ‘The king’s Hunt’ van talloze componisten op 220 foliovellen. Ook Sweelinck is met vier werken vertegenwoordigd.
In 2010 nam klavecinist Pieter-Jan Belder de taak op zich om als eerste een integrale opname van het Fitzwilliam book te maken. In de serie zijn intussen zes dubbelalbums verschenen.
Het meteen goede nieuws van deze opname is dat Belder de werken in de gepubliceerde volgorde opneemt. Zo begint hij deel 1 (Brilliant Classics 94303) met het langste werk uit de verzameling, de ruim een kwartier durende Walsingham variaties van Bull.
In het verloop van de reeks gebruikt Belder verschillende instrumenten, enige ’naar Ruckers’. Groot zijn de onderling hoorbare verschillen daartussen niet. Een van de mooist klinkende instrumenten is van Cornelis Bom.
Belder die zich eerder met fraaie opnamen onderscheidde, draagt de stukken eerlijk, toegewijd en zonder opsmuk voor, gaat spaarzaam om met rubato en houdt de klank helder. Ook versieringen zijn bescheiden. Een prestatie van formaat.
Voor wie hierdoor is geboeid: deel 2 verscheen op Brilliant 94362, deel 3 op Brilliant 94449, deel 4 op Brilliant 95254 en deel 5 op 95308. Nog één aflevering, nr. 7 moet verschijnen om het grote project af te ronden.