Lisa Batiashvili: Echoes of time. Shostakovitch: Vioolconcert nr. 1 in a op. 77; ‘Lyrische wals’ uit Poppendansen (bew.); Kancheli: V & V; Pärt: Spiegel im Spiegel; Rachmaninov: Vocalise op. 34/14 (bew.). Met resp. het Symfonie orkest van de Beierse omroep o.l.v. Esa-Pekka Salonen en Hélène Grimaud (p). DG 477.9299 (68’21”). 2010

18 december 2016 was Lisa Batiashvili even te gast in het TV programma Podium Witteman, waar ze o.a. de finale uit Tchaikovsky’s sextet Souvenir de Florence met leden de leden Ursula Schoch en Jelena Ristic (v), Frederik Boits en Vilém Kijonka (va), Johan van Iersel en Julia Tom (vc) uitvoerde. Een werk dat kort daarop in de serie Close-up in de Kleine Zaal als geheel aan bod komt. Dit was aanleiding genoeg om eens na te gaan of alle opnamen van Batiashvili waren besproken op deze site.

Nee dus bleek, want om de een of andere reden ontbrak haar debuut op DG uit 2010 nadat ze eerder op Sony opnamen had gemaakt. Als Georgische uit Tblisi heeft ze in haar jeugd nog de naweeën van de Sovjet onderdrukking hebben meegemaakt, vooral als haar vader Tamas, ook violist, de strijkkwartetten van Shostakovitch instudeerde. Emigratie (vlucht?) naar Duitsland in 1991 tijdens de opstand opende een enorme, vrije muziekwereld voor haar en daarin kon ze zich fantastisch ontplooien.

Als terugblik koos ze voor dit programma een aantal werken dat bepalend was voor haar ontwikkeling en dat stukken biedt die haar na aan het hart liggen. Muziek van componisten wier lot zwaar werd beïnvloed door het Sovjet regime.

Van het vioolconcert nr. 1 van Shostakovitch heeft ze een heel persoonlijke vertolking met een donkere, zangerige nocturne aan het begin, een sarcastisch scherzo, de lange passacaglia als hoogtepunt met een aangrijpende slotcadens waarin ze met slanke, trefzekere toon een mooie dialoog aangaat met individuele leden van het orkest. Verder begeleidt Esa-Pekka Salonen haar heel attent.

Met V & V voor viool ‘taped voice’ en strijkorkest van Gija Kancheli keert de violiste nog even terug naar Georgië. Gidon Kremer ging haar hierin voor met zijn KremerATA Baltica (ECM 461.818-2).   

Voor Arvo Pärts bekende Spiegel im Spiegel en de in een verder verleden terugblikkende Vocalise van Rachmaninov uit 1912 maakte de violiste mooi gebruik van de als steeds goede inbreng van pianiste Hélène Grimaud als ideale partner.

Alsof het na 2010 niet nadrukkelijk werd bevestigd: Batiashvili heeft een krachtige eigen stem.