Tom Beghin: Beethoven en zijn Franse piano. Beethoven: ‘Andante con moto’ uit Pianoconcert nr. 4 in G op. 58; Adam: Étude nr. 48; Pianosonate op. 8/2; Beethoven: Fragment uit schetsboek van Symfonie nr. 3 in Es op.  55 ‘Eroica; ‘Introduzione: Adagio molto’ uit  Pianosonate nr. 21 in C op. 53; ‘Menuet en Allegretto’ uit Pianosonate nr. 22 in F op. 54; Pianosonate nr. 23 in f op. 57 ‘Appassionata’; Stelbelt: Pianosonate in G op. 64. Evil Penguin EPRC 0035 (2 cd’s, 2u. 40’49”). 2020

 

Twee factoren - Beethovens met de jaren toenemende doofheid en de noodzaak van steeds krachtiger klinkende instrumenten om de toenemende dynamiekverschillen van zijn composities te kunnen verwerken - maakten dat het noodzakelijk was om daarvoor instrumenten op aan te passen. Klavierbouwers als Graf in Wenen, Érard in Parijs en Broadwood in Londen deden hun best om aan die eisen te voldoen.

Zo kon het gebeuren dat Beethoven in 1803 een piano ontving van de Frères Érard. Dat zou misschien aan zijn voorwaarden voldoen. Het instrument schijnt niet meer te bestaan, maar Chris Maene bouwde in 2016 een getrouwe replica en stemde die op a = 430 Hz. 

Daarmee gewapend kon de Canadees Belgische pianist/musicoloog Tom Beghin die van Beethoven zijn specialiteit heeft gemaakt, deze opname als  mooi en interessant onderzoeksproject maken nadat hij eerder al Beethovens drie laatste Pianosonates had opgenomen (Evil Penguin EPRC 0025). 

Om te laten horen wat die dynamiekverschillen in de praktijk beteken, koos hij twee goede voorbeelden: 1’46” van het begin van van het tweede deel uit het Pianoconcert nr. 4 en 0’57” uit het schetsboek van de Eroica. 

De rest van het programma bestaat uit drie bekende Pianosonates uit de middenperiode. Eerder betrok hij ook Beethovens Broadwood uit 1817 in zijn praktische onderzoek. In hoeverre omgekeerd sprake is van instrumenten die ‘meer kunnen’ en leidden tot dynamisch genuanceerder composities is een interessante vraag.

Beghin vult het programma aan met onverwachte composities tijdgenoten  als de Franse componist Louis Adam (1758 - 1848) en de Duitser Daniel Stelbelt (1765 - 1823). Als mooi, luxueus uitgegeven geschenk in het Beethovenjaar 2020 levert hij, mooi uitgevoerd, interessante discussiestof.