Louis Andriessen, die voor het eerst opviel als een jonge iconoclast door onrust te stoken in het Nederlandse muziekleven met de Notenkraker actie uit 1969 waarmee hij samen met Jan van Vlijmen, Peter Schat, Misha Mengelberg, Reinbert de Leeuw. Hij was aanvankelijk vervuld van Marxistische ideeën. 

Andriessen werd 6 juni 1939 in Utrecht geboren als zoon van de componist Henrik Andriessen die behalve organist en componist van 1949 tot 1957 componist ook directeur was van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.

Van 1956 - 1962 studeerde hij compositie, muziektheorie en piano bij zijn vader en Kees van Baaren in Den Haag. Van 1962 tot 1964 stelde hij zich onder hoede van Luciano Berio in Milaan en Berlijn en in 1959 won hij de Gaudeamus Award voor jonge componisten.

In Den Haag  ontmoette hij gitariste Jeannette Yanikian met wie hij in 1996 tenslotte ook trouwde. Ze overleed in 2008 en hertrouwde in 2012 met violiste Monica Germino voor wie hij verschillende werken schreef. Ze werkte mee aan de opname van Xenia (Attaca ATT 2014141) en Passeggiata in tram in America e ritorno (BMOP Sound 1011).

Als muzikale invloeden verwerkte hij Stravinsky, Amerikaanse minimalisme met bebop en rock, totaal verschillende stijlen die hij graag verenigde. Zijn werken bieden een unieke mengeling van Amerikaanse klanken en Europese vormen. Vak zijn ze geconstrueerd als grote symfonische werken, maar dan wel met materiaal uit de alledaagse wereld Als een brug tussen het Europese formalisme en de hippe Amerikaanse jazz en minimalisme.

In de Notenkrakerperiode werd de basis gelegd voor de gezamenlijk gecomponeerde opera Reconstructie op tekst van Harry Mulisch die tegen het Amerikaanse imperialisme was gericht. 

Na het orkestwerk Anachronie uit 1967 besloot hij nooit meer een gangbaar orkestwerk te componeren. Toch verraste hij in 2013 nog met het grootschalige zesluik Mysterieën op teksten van de vijftiende eeuwse mysticus Thomas a Kempis.

Later in zijn loopbaan ging Andriessen monumentale werken componeren waarin het om grootse gedachten ging, zoals De tijd over het verloop van de tijd en De staat op tekst van Plato’s ‘Republiek’ over politieke organisatie. De Materie begint met een verhandeling over de zeventiende eeuwse Nederlandse scheepsbouw en eindigt met fragmenten uit de dagboeken van wetenschapster Marie Curie. In e snelheid(begin jaren tachtig) werd de relatie tussen tijdwaarneming en harmonie onderzocht.

‘De Stijl’ uit 1985 werd geïnspireerd door schilder Mondriaan. 

Ook op filmgebied was hij actief door een samenwerking met filmmaker Peter Greenaway. Dat leidde in 1991 tot ‘M is voor Man, Muziek en Mozart’. OP het gebied van de opera leverde hij twee bijdragen: ‘Rosa, de dood van een componist’ uit 1994 en ‘Writing to Vermeer’ uit 1999.

In zijn boek ‘De kunst van het tijd stelen’, schreef hij dat hij bij hem iets va n zichzelf hekende. ‘namelijk de combinatie van intellectueel materiaal dat op vulgaire, heel directe manier wordt gebruikt’. Operaregisseur Pierre Audi was daar enthousiast over. ‘Wat zijn werken steeds kenmerkte, was een innerlijke architectuur om opera’s te bouwen als kathedralen’.

Andriessen was ook de grondlegger van zowel de ‘Haagse school’ als van een nieuwe ensemblecultuur. Daarvoor richtte hij in de jaren zeventig twee ensembles  op: ‘Hoketus’, dat in 1987 weer werd ontbonden en ‘De Volharding’. De deelnemende musici waren getraind in experimentele muziek en het improviseren wat ze meer invloed gaf over hun uitvoeringen. 

Een bijzonder werk is verder de ‘Symfonie voor open snaren’ uit 1978 waarin de frasen zorgvuldig zijn samengesteld uit samengevoegde afzonderlijke noten waardoor de linkerhand verder niet nodig is.

Nog weer later kreeg Andriessen opdrachten van belangrijke orkesten uit San Francisco, Londen en New York, waar zijn Symfonisch  gedicht Agamemnon in 2018 in première ging. In dergelijke grootschalige werken was de klank meestal schril en gedurfd door gebruik van extra blazers, keyboards, elektrische gitaren en fel slagwerk. Typische reactie op musici d ie daarover klaagden: ‘Ik heb liever dat jullie in die passages de noten fout maar knalhard, dan zuiver en te zacht spelen’.

Tot zijn latere werken behoren ook het ‘filmische gedicht’ Agamemnon uit 2018 en een stel liederen The only one voor sopraan Nora Fischer. Zijn laatste compositie is May voor koor en orkest op gedeelten uit het bekende gedicht van Herman Gorter.

Andriessen wist tenslotte het klassieke establishment waartegen hij zich eerst had gekeerd, voor zich te winnen. In 1987 ging hij compositie doceren op het Koninklijk Conservatorium, in 2004 kreeg hij een professoraat in Leiden, daarna in Nijmegen, in 2011 won hij een Grawemeyer Award voor La commedia over Dante’s Divinia comedia.

Eén van zij laatste grote werken, Theater van de wereld, over de Renaissance geleerde en fantast Athanasius Kircher ging in 2016 in Los Angeles in première.

De laatste tijd werd hij als dementie patiënt verpleegd in  Hogeweyk bij Weesp, een instelling voor dementen. Daar kon hij nog urenlang improviseren op de piano.

 

 

Anachronie I voor orkest (1966/7)  en II, voor hobo en orkest (1968/9); Contra tempus voor groot ensemble (1867/8); Ittrospezione III voor 2 piano’s en orkest (1965); Nocturnes voor sopraan en kamerorkest (1959). Han de Vries, Gerard Bouwhuis en Sep Grotenhuis c.q. Claron Mc Fadden met Nederlands balletorkest o.l.v. Jan Williams. Donemus CV 54. 

 

Anaîs Nin; De Staat. Cristina Zavalloni metLondon Sinfonietta, Synergy vocals o.l.v. Dadi Atherton. Signum SIGCD 73.

 

Base. ‘Rondo barbaro’, ‘Prospective e retrospective’, ’Registers’, ’Trois pièces’, ’The memory of roses (ged.)’, ‘Felicitazione’, ‘Base’, ’Trepidus’, ’Souvenirs d’enfance’, ‘Image de Moreau’, ’Nuits d’été’. Ralph van Raat. Attaca 2598/9.

 

Commedia, La. Claron McFadden, Marcel Beekman, Christina Zavalloni, Jeroen Willems met het Schönbergensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw. Nonesuch 7559.7950-0(2 cd’s).

 

Elegie voor contrabas en piano. Quirijn van Regteren Altena en Peter van Bergen  Henegouwen. Olympia OCD 467. 

 

Fermier Isidore, naar Telemann voor blokfluit. Eleonore Pameyer. Attacca Babel 9478.

 

Goddelijke routine. ‘De goddelijke routine’. Gonny van der Manen GM 171559.

 

Hoketus voor 2 instrumentale groepen van vijf (1975/7). California E.A.R. Ensemble. New Albion NA 019.

Idem; Il duce (1973); Il principe (1974); De staat (1976) Hoketus ensemble. Donemus CV 20, CV 7702 (lp).

 

Lied van de zee, Een. Miriam Pranger en Tomoko Mukaiyama. Donemus CV 86.

 

Louis Andriessen at Orlando. ‘Elegy’, ‘Rincorsa e salti’, ‘Double’, ’Disco’, ’Silver’, ’To Pauline O’, ‘Garden of Eros’, ’The Hague hacking’,’Mach’s mit mir, Gott’. Ingrid Geerlings, Alan Kay,Livbia Sohn, Katherine Dowling, Henk Guittart, James Austin Smith, Clark Schaufele, AuRoRa duo, Tjeu Zeijen. Et’cetera KTC 1657.

 

De materie 1, Hadewych, De stijl en De materie 4.  Nederlands kamerkoor, Schönberg- en ASKO Ensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw. Nonesuch 7559-79367-2 (2 cd’s).

 

Mausoleum voor 2 baritons. Charles van Tassel, David Barick, Asko Ensemble en Schönbergensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw. Donemus CV 20. 

 

Memory of roses, The. ‘Jolie commentaire’, ‘Canzone 3, Utinam’.’, ‘Vergeet me niet’, ‘La voile du bonheur’, ‘Wals voor piano’, ‘Thanh Hoa’, ‘Laat toch vrij die straat’, ’Toespraak door Martin Spanjaard’, ‘Un beau baiser’, ‘Ende’, ‘La voce’, ‘Commentaar’, ‘Menuet voor Marianne’, ‘Berceuse voor Annie van Os’, ‘Y despues’, ‘Dubbelsdpoor’, ‘Romance voor Caecilia’, ’Song for piano’, ‘..not being sundered’, ‘Chorale nr. 1, 2’. ’The memory of roses’. ‘Improvisation’. Reinbet de Leeuw, Louis Andriessen, Claron McFadden, Ronald Brautigam, Werner Herbers, Vera Beths, Stanley Hoogland, Astrid Seriese, Toon de Leeuw, Huub Kerstens, Walter van Hauwe, Frances-Mar ie Uitti, Freek de Jonge, Gerard Bouwhuis, Arnold Marinissen, Caecilia Andriessen, Margriet de Moor, Anne la Berge, Ron Ford, Tomoko Mukaiyama. Greetje Bijma. Eigenwijs EW 9504.

 

Mysterieën. Concertgebouworkest o.l.v. Mariss Jansons. RCO Live RCO 15002 (13 cd’).

 

On Jimmy Yancey voor orkest; Dat gebeurt in Vietnam voor orkest. Orkest De Volharding. NM Classics NM 92021.

Passione, La. ‘Bells from Haarlem’, ‘Passeggiata in tram in America e ritorno’, ‘Letter from Cathy’, ‘La passione’. Boston Modern Orchestra Project. BMOP Sound 1011.

 

Quartet in two movements; ‘Facing death’, ’Tuin van Eros’, ‘Miserere’; Bach, J.S., Prelude in b BWV. 869 (bew). Schönberg  kwartet. Attaca 29121.

 

Rage, against the dying of the light voor 4 trombones. James Fulkerson (met playback). Attacca Babel 9477.

 

Reconstructie (ged.). Bert Olsson, Jerome Reehuis, Siem Vroom, Paul Brandeburg, Carola Gijsbers van Wijk en Louis Andriessen. Globe GLO 6900 (6 cd’s).

 

Rosa, ‘de dood van een componist’, opera in 12 taferelen op tekst van Greenaway (1994). Lyndon Terracini, Miranda van Kralingen, Marie Angel, Christopher Gillett, Roger Smeets, Phyllis Blanford, het Schönberg- en ASKO Ensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw. Nonesuch 7559-79559-2 (2 cd’s).

 

De snelheid (bew.). Icebreaker. Argo 443.214-2.

 

Solos voor virtuozen. ‘Triplum per chitarra’, ‘Etude pour les timbres’, ’Sweet’, ‘Choralvorspiele’, ‘Ende’, ’Trepidus’, ‘Chorale nr. 2’, ’To Pauline O’, ‘De komst van Willibrord’, ‘Image de Moreau’, ‘Woodpecker’, ‘Very sharp trumpetsonata’, ‘Xenia’, ‘Very sad trumpet sonata’, ’The starting plank’. Robby Favery (git), Ralph van Raat (piano), Walter van Hauwe (blokfl), Frans Brüggen (blokfl), Gerard Bouwhuis (piano), Ron Fiord (musicbox), Pauline Oostenrijk (h). Arie Abbenes (org), Ivo Janssen (piano), Tatiana Koleva (slagw), Bruce Nockles (tr), Monica Germino (v), Reijer Dorresteijn (tr), Louis Andriessen (piano). Attaca ATT 2014141.

 

De staat, voor 4 vrouwenstemmen en 27 instrumentalisten (1972/6). Claron McFadden, Barbara Borden, Yvonne Benschop en Amanda Goud met het Schönberg Ensemble o.l.v. Reinbert de Leeuw. Nonesuch 7559-79251-2.

 

De stijl voor stem en ensemble (1984/5); M is for Man, Music, Mozart, voor stem en ensemble. Astrid Seriese, Schönberg- en ASKO Ensemble, orkest De Volharding o.l.v. Reinbert de Leeuw en Jurjen Hempel. Nonesuch 7559-79342-2.

 

De Stijl voor stem en ensemble ; Trepidus voor piano; Dansen, balletmuziek voor sopraan en instrumentaal ensemble (1991). Gerard Bouwhuis, Claron McFadden, De Kaalslag, Radio kamerorkest o.l.v. Reinbert de Leeuw c.q. Gunther Schuller. Attacca Babel 9375.

 

Symfonie voor losse snaren; Melodie voor blokfluit en piano. Caecilia Consort o.l.v. Ed Spanjaard c.q. Frans Brüggen en Louis Andriessen. Attacca Babel 92676.

 

Trajecten. ‘On Jimmy Vancey’, ‘Dat gebeurt in Vietnam’. De Volharding. Nederland Muziek NM 92021-71.

 

Trilogie van de laatste dag, voor piano, vrouwenkoor, kinderkoor en groot ensemble (1996). Tomoko Mukaiyama, het ASKO- en Schönberg Ensemble, kinderkoor De Kickers o.l.v. Reinbert de Leeuw. Donemus CV 79.

 

De tijd. Schönberg ensemble, Slagwerk Den Haag, Nederlands kamerkoor o.l.v. Reinbert de Leeuw. Nonesuch 7559.79291-2.

 

Workers union; Hoketus; Hout. Bang on a can. Cantaloupe CA 21012. 

 

Zilver; Disco voor viool en piano (1982); Ouverture Orpheus voor ensemble (1982); Worker’s union voor ensemble met luide instrumenten (1975); Robin Lorentz, Vick Ray, Lorna Eder en California E.A.R. Unit. New Albion NA 094.