HÁBA, ALOIS (1893 – 1973): MICROTONALIST

Deze Tsjechische componist heeft systematisch de mogelijkheden van een microtonaal systeem uitgeprobeerd, dat wil zeggen de twaalf halve tonen uit een octaaf in kwart- en zelfs zesde tonen onderverdeeld. Volgens dat principe heeft hij zijn kwarttoons opera De moeder geschreven die door Hermann Scherchen in 1931 in München voor het eerst werd opgevoerd (en in Praag pas in 1947, waar het werk meteen ten gevolge van de Stalinistische cultuurpolitiek in de ban werd gedaan). Pas in 1964 volgde een volgende uitvoeringen die is gelukkig meteen op de plaat geregistreerd.

Uitgerekend in het geval van de vocale muziek toont het werk van Hába met zijn uitgebreidere klankspectrum een dubieus karakter te bezitten. Het werk is haast onmogelijk uitvoerbaar. Geen wonder dat het stuk heel wat ‘tonaler’ klinkt dan de componist dat vermoedelijk voor oren had. Een effect dat nog wordt versterkt omdat hij zich bedient van een verhoudingsgewijs traditionele dramaturgie. Al met al reden genoeg om de voorkeur te geven aan de strijkkwartetten.

Selectieve discografie

De 16 strijkkwartetten. Novák kwartet. Supraphon 11.1865-2 (3 cd’s).

De moeder. Vlasta Urbanová, Oldrich Spisar, Marcela Lemariová, Marta Sandtnerová e.a. met het Ensemble van het Praags nationaal theater o.l.v. Jiri Jirous. Supraphon 10.8258-2 (2 cd’s).