NYSTRÖM, GÖSTA (1890 – 1966): VEELZIJDIGE ZWEED

Nyström manifesteerde zich in Zweden als componist, schilder en muziekcriticus. In zijn muziek toont hij niet alleen met de ondertitel Hommage à la France een Franse inslag door blijken van veel joie de vivre zoals in het altvioolconcert (1941) dat ook een neoklassieke kant heeft. In plaats van het werk gewoon celloconcert te noemen, gaf de componist het werk de titel Concertante symfonie (1940/4), mogelijk om het belang van het orkest en de symfonische vorm te onderstrepen.

De zes symfonieën dragen ook alle ondertitels. Er is een overtuigend pleidooi te houden voor de tweede symfonie (1963), de Sinfonia espressiva  als ’s componisten beste werk. De derde symfonie (1948) is voor zwaar bezet orkest en bevat een rol voor een woordloos vocaliserende sopraan. Het is zeker niet de beste symfonie van de Zweed, die hier enigszins in kortademige herhalingen vervalt.  De vierde symfonie (1954), Sinfonia Shakespeariana was in zijn eerste opzet te lang voor wat hij te bieden heeft en de componist schrapte welwijslijk 25 minuten waardoor het werk in zijn nieuwe vorm uit 1965 veel beter bevalt. In vergelijking is de vijfde (1963), de Sinfonia seria die na een veelbelovend begin qua inspiratie wat inzakt weer wat zwakker. De zesde en laatste symfonie (1965), de Sinfonia tramontana, ontstond tijdens een verblijf in Frankrijk, waar hij eerder zijn opleiding tot schilder had gevolgd.

Sånger vid havet (‘Liederen van de zee’, 1941) is heel treffend en hier speelt curieus genoeg de invloed van Honegger op de achtergrond duidelijk mee. Het voorspel van The tempest (1934) is mooi illustratief van aard.

Nyström heeft duidelijk een eigen stem in  zijn muziek en hij spreekt met een duidelijk, vitaal accent in een telkens duidelijker blijkende op Honegger geënte stijl.

Selectieve discografie

Altvioolconcert Hommage à la France; Ishavet; Concertante symfonie voor cello en orkest. Nobuko Imai, Niels Ullner met het Malmö symfonie orkest o.l.v. Paavo Järvi. BIS CD 682.

Symfonieën nr. 2 Sinfonia espressiva en 5 Sinfonia seria. Malmö symfonie orkest o.l.v. Paavo Järvi. BIS CD 782.

Symfonie nr. 3 Sinfonia del mare; Sånger vid havet; Voorspel The tempest. Charlotte Hellekant met het Zweeds omroepkoor en –orkest o.l.v. Jevgeny Svetalanov. Phono Sueciia CD 709.

Symfonieën nr. 4, Sinfonia Shakespeariana en 6 Sinfonia tramontana. Malmö symfonie orkest o.l.v. B. Tommy Andersson. BIS CD 1082.