RICCIOTTI, CARLO (1675-1756): STICHTER VAN VERWARRING

In te tegenstelling tot Luitenant Kije van Prokofiev bestond de Italiaanse violist, uitgever en impresario Carlo Ricciotti wel echt, maar componist was hij niet al stond tot Albert Dunning in 1980 zijn musicologisch onderzoek afsloot met de publicatie van A master unmasked een zestal Concerti armonici op zijn naam. 

Over het leven van de in Frosinone geboren Ricciotti, die ook bekend werd als Charles Bachiche is niet zoveel bekend, behalve dat hij in Napels en Rome zijn opleidingen genoot en als lid, later leider van een Frans operagezelschap in Den Haag belandde waar hij van 1702-1725 verbleef.

In 1740 kreeg hij de opdracht om de zes Concerti armonici die anoniem door diplomaat graaf Unico Wilhelm van Wassenaer (1692-1766) waren geschreven omdat componeren als beneden zijn waardigheid en functie werd geacht, uit te geven. Ze werden in 1755 in Londen door Walsh, die geen anonieme werken uitgaf, onder de naam Ricciotti gepubliceerd.

De stijl van de werken is onmiskenbaar (Zuid) Italiaans in de stijl van Locatelli met vier vioolpartijen en een zevenstemmige begeleiding met mooie dialogen, fraaie tussenstemmen en een paar krachtige fuga’s.

De Pool Franciszek Lessel schreef deze werken begin jaren 1800 toe aan Pergolesi, wat de verwarring nog groter maakte. Maar ook de namen van Chelleri, Birkenstock, De Fesch en zelfs Händel circuleerden enige tijd als mogelijke componisten.

Dat duurde tot 1979 toen op kasteel Twickel, thuisbasis van Van Wassenaer, het manuscript werd gevonden met de inleidende zin ‘Partition de mes concerts gravez par le Sr. Ricciotti’.

In Nederland leeft de naam Ricciotti voort dankzij het in 1970 opgerichte Ricciotti Ensemble dat als straatorkest dat bij voorkeur optreedt op plaatsen waar mensen nauwelijks in aanraking komen met muziek, maar ook in instellingen en gevangenissen. Driemaal per jaar wordt tot in het buitenland toe een tournee gemaakt.

In 1991 maakte het toenmalige ensemble een cd onder de titel Binnenstebuiten met werkjes van Van Dyke Parks, Brant, Stouthamer, Meyering, Ives, Louis Andriessen, Fekaris en Webb.