VERHULST, JOHANNES (1816 – 1891):

De in Den Haag geboren violist, componist en dirigent studeerde aan het Haags conservatorium en werd in 1831 violist van de hofkapel. Dankzij stipendia kon hij in 1837 in Leipzig bij Mendelssohn verder gaan studeren. Hij werkte daar ook als dirigent van het Euterpe orkest.  Ook sloot hij vriendschap met Schumann.

In 1842 was Verhulst terug in Nederland waar hij dirigent werd van de Hofmuziek, na de dood van Willem II in 1848 van het Rotterdamse Toonkunstkoor, in 1860 van het Haagse Diligentia orkest, in 1864 van het Toonkunstkoor, van de Maatschappij Caecilia en van het Felix Meritis orkest in Amsterdam.

Ondanks zijn centrale en invloedrijke rol in het Nederlandse muziekleven moest hij in 1886 zijn taken gedwongen neerleggen omdat verzet was gerezen tegen zijn conservatieve, eenzijdige programmakeuze, waarin geen plaats was voor de nieuwere Franse en Duitse (Liszt, Wagner) muziek.

Ook in zijn meest vóór 1860 geschreven composities die een sterke invloed van Mendelssohn en in mindere mate zelfs Schubert en Schumann verraden, was Verhulst erg behoudend. Hij schreef o.m. een symfonie (1841), vier ouvertures, koorwerken (waaronder een mis), kamermuziek en liederen (helaas bij voorkeur op nogal ongeschikte teksten van J.P. Heye). Gedesillusioneerd en verbitterd stierf hij, maar hij had wel aangetoond dat er in Nederland wel werd gecomponeerd tussen Sweelinck en Diepenbrock. Tijdens zijn leven was vooral ook het intermezzo Gruß aus der Ferne (1844) populair.

Selectieve discografie

Symfonie in e; Ouvertures in b, c en d. Residentie orkest o.l.v. Matthias Bamert. Chandos CHAN 10179.

Gruß aus der Ferne. Nederlands jeugd blaasensemble o.l.v. Jan Cober. Nederland Muziek NM 92080.

Mis op. 20. Huub Claessens, Nienke Oostenrijk, Marcel Reijans met het Residentie orkest o.l.v. Matthias Bamert. Chandos CHAN 10020.