Karajan Oder die Schönheit wie ich sie sehe. Documentaire van Robert Dornhelm. DG 073-439-2 (92’). 2008
Met deze documentaire waarin leven en kunst van de dirigent de revue passeren en tot nu toe onbekend (sic) archiefmateriaal wordt getoond, is het goed de herdenking van ’s dirigenten leven en werken af te sluiten. In menig opzicht gaat het om het veelzijdigste portret van de toch wel unieke muzikale persoonlijkheid die hier over een lange periode is gevolgd. Dat werd mogelijk omdat hij zo’n lange, goed gedocumenteerde carrière had, beginnend in de 78t. tijd, gevolgd door de eerste bandopnamen en mono lp’s, de overstap naar stereo, de opkomst van digitale technieken en opslagmethodes, de ontwikkeling van de tv (zwart/wit naar kleur), de dankbaar aangegrepen mogelijkheden van de filmische mogelijkheden, niet alleen voor opera (liefst in soms dubieuze eigen regie), maar ook voor speciaal gearrangeerde concertregistraties met zichzelf als nadrukkelijke hoofdfiguur. Maar gelukkig ook met de wijze abstinentie van onzinnige surround avonturen.
Ruim negentig minuten nog eens focus op een groot, maar omtreden veelzijdige vakman die niet alleen het Duits/Oostenrijkse muziekleven in de tweede helft van de twintigste eeuw zo domineerde. Met ook beelden van zijn familieleven, blikken achter de schermen bij het filmen en regisseren, het jetset gedoe (een iets korter aandeel privévliegen had geen kwaad gekund).Dat alles aangevuld met commentaartjes, herinneringen, deelname van violiste Mutter, dirigenten Jansons, Solti en Rattle, van ‘leerling’ Ozawa, van de zangers Schwarzkopf, Janowitz, Ludwig, Fassbänder, Domingo, Kollo, pianist Kissin, orkestleden uit Wenen en Berlijn en orkestmanagers plus de critici Geitel en Kaiser. Veelomvattend dus, heel boeiend en persoonlijk voor me een fraaie afsluiting van het hoofdstuk Karajan.
In mijn videotheekje koester ik een aantal zuivere concert/opera opnamen van Karajan op DG en Sony plus wat andere documentaires, zoals het portret door Gernot Friedel (ArtHaus 100.252, het interview met recensent Friedrich Müller ter gelegenheid van de 75e verjaardag, de uitvoerings- en repetitiefragmenten Salzburg I en II met ook een interview in het Engels, de documentaire Maestro, Maestro! Van Claire Alby uit 1999, de dito van Georg Wübbolt met de titel Filmstar Karajan. Er zal best nog meer zijn, maar voor mij is het nu mooi geweest……..