Adès: The extermination angel. Audrey Luna (Leticia Maynar), Amanda Echalaz (Lucia de Nobile), Sally Matthews (Silvia de Ávila), Sophie Bevan (Beatriz), Alice Coote (Leonora Palma), Chridtine Rice (Blanca Delgado), Iestyn Davies (Francisco de Ávila), Joseph Kaiser (Edmundo de Nobile), Freedéric Artoun (Raúl Yebenes), David Portillo (Eduardo), Davis Adam Moore (kolonel Álvaro Gómez), Rod Gilfrey (Alberto Roc), Kevin Burdette (Señor Russell), Christian van Horn (Julio) en John Tomlinson (dokter Carlos Conde met het Ensemble van de Metropolitan Opera, New York o.l.v. Thomas Adès. Erato 9029552550 (dvd, 2 u. 22’). 2018
Bij het kijken en luisteren naar deze opera zijn degenen die ooit de surrealistische film El ángel exterminador uit 1962 van Luis Buñel hebben gezien is het voordeel. Daarop is namelijk Adès nieuwe opera gebaseerd.
De handeling vindt plaats na een avondje in de opera en in het gezelschap bevinden zich een diva, een pianist en de dirigent die in een landhuis samenkomen voor een diner, maar die onder invloed van een zekere geheimzinnige betovering het pand niet kunnen verlaten en geleidelijk afstand doen van hun sociale gedrag. Van het meubilair wordt een vuurtje gestookt waarop schapen worden gebraden en ze wensen elkaar steeds bon appetit. De lucht raakt bedorven, het stinkt en onder de deur van het toilet verschijnt bloed.
De ineenstorting van een sociale gemeenschap is een onderwerp dat Adès vaak fascineert. Denk aan de opera’s Powder her face uit 1995 en The tempest uit 2003, of aan orkestwerken als Asyla, Polaris en Totentanz. Maar Adès en zijn librettist Tom Cairns hebben in 2016 een nieuwe draai gegeven aan het filmonderwerp en het van een zwaarwichtige fantasie tot een macabere thriller gemaakt. Ruim twee uur aaneen laat hij de wereld van Wagner tot Nancarrow met tussenstops bij Moesorgsky, Nielsen, Ravel, Bartók, Stravinsky en Shostakovitch via koorpolyfonie en flamenco herleven. Eclectisch heet dat bij deze muzikale polylnguïst. Als coppructie met New York en Londen ging het werk in Salzburg in première.
De orkestratie klinkt rijk en kleurig door de inzet van piano, prominente lage blazers (trombones, tuba), ondes martenot, gitaar, harp, tuba en buisklokken en ander slagwerk. Countertenor Iestyn Davies zingt vervoerd een ode aan de theelepeltjes, Ed Lyon en Sophie Bevan zingen als het verliefde paar Eduardo en Beatriz een zelfmoord duet en er zijn tussenwerpsels van Cynthia Miller en haar ondes martenot.
Het kost wel enige moeite om te ontwaren wie van de vijftien protagonisten als ontredderde élite wat zingt. Opvallend zijn John Tomlinson als de dokter die denkt alles onder controle te hebben, maar toch verliefd raakt en Audrey Luna als Leticia met haar verbluffende coloraturen. Niet voor niets zei de componist achteraf dat het werk beter The exhilarating angel had kunnen heten. Eén van de hoogtepunten wordt gevormd door de overgang van de eerste naar de tweede akte. Decors en kostuums van Hildegard Bechtler. Op de opvoering als zodanig en de toneelmatige realisatie daarvan lijkt niet veel aan te merken.