Beethoven: Fidelio op. 72. René Kollo, Gundula Janowitz, Hans Helm, Hans Sotin, Manfred Jungwirth, Lucia Popp, Adol Dallapozza e.a. met het Ensemble van de Weense Staatsopera o.l.v. Leonard Bernstein. DG 073-415-9 (147’). 1978
“Triumpf!, Triumpf!, Triumpf!” roept de verschrikkelijke tiran Pizarro geestdriftig. Hem wacht een enorme teleurstelling. Dat geldt niet voor de kijker en luisteraar naar deze opname uit de Wenen waar Lennie Bernstein eind jaren zeventig, begin jaren tachtig wel triomfen beleefde.Deze verfilming uit de Staatsopera van 29 januari 1978 behoort tot de hoogtepunten van zijn optredens daar. In de regie van Otto Schenk, met de decors van Günther Schneider-Siemsen en de kostuums van Leo Blei valt alles precies op de gewenste plaats.Dit is een weliswaar wat oudere, maar in alle opzichten voortreffelijk geslaagde opname van Beethovens enige opera. Dit betekent dat de proporties, de structuur en de balans van het werk hier helder en overtuigend gestalte krijgen.
Dit betekent bijvoorbeeld dat de beginscene – het duet tussen Marzelline en Jacquino dat wel uit een andere opera lijkt te komen – fraai is geïntegreerd zodat het werk zich ontwikkelt als een reis vanuit het licht naar de duisterste tunnel denkbaar en tot slot weer naar een oneindig licht.Een belangrijk aandeel in dit succes vormt de over de hele linie sterke solistenbezetting. Neem de Rocco van Jungwirth, die niets stunteligs heeft, maar zich als een heel menselijk iemand en een liefhebbende vader ontpopt. Maar die zich ook waardig toont tegenover Pizarro. De Pizarro van Sotin is uiterlijk een gladde figuur, echter vol innerlijke boosaardigheid. In tegenstelling tot hem is de Florestan van Kollo een geteisterde, maar wilskrachtige figuur wiens lijden even duidelijk is als zijn noblesse. Janowitz is een in alle aspecten van kwelling, intrige, spanning tot uiteindelijk succes heel geloofwaardig. Als Marzelline treedt de stralende Popp op. Helm (Don Fernando) en Dallapozza (Jacquino) passen al even goed in hun kleinere rollen en ook beide gevangenen (Terkal en Šramek) laten geen steek vallen.
Maar tenslotte wordt de magnetiserende werking van het geheel duidelijk gegenereerd door de in topvorm dirigerende Bernstein.De beeld/geluid opera enthousiast heeft inmiddels de keuze tussen tenminste vijf dvd opnamen van Fidelio. Naast deze zijn daar versies Dohnanyi (ArtHaus), Ludwig (ArtHaus), Harnoncourt (Warner, TDK), Levine (DG) en Haitink (ArtHaus). Op laatstgenoemde na zijn ze alle van wat minder kaliber. Zoals dat bij live opnamen uit een theater het geval kan zijn, is het geluid aan de droge kant, maar de balans is gelukkig voortdurend redelijk in orde. Als het om Fidelio gaat, is dit typisch een kandidaat als Onbewoond Eiland dvd.