Brahms: Pianoconcert nr. 1 in d op. 15; Brahms/Schönberg: Pianokwartet nr. 1 in g op.25. Daniel Barenboim met het Berlijns filharmonisch orkest o.l.v. Simon Rattle. Euro Arts 202.0108 (dvd, 102’). 2004
Er is een wat op de achtergrond geraakte EMI opname uit de late jaren zestig van Barenboim met het Philharmonia- c.q. Weens filharmonisch orkest o.l.v. John Barbirolli (EMI 572.649-2, 476.939-2) met beide pianoconcerten van Brahms. Opnieuw te voorschijn gehaald blijkt deze in het gezelschap van Freire/Chailly (Decca 475.7637), Gilels/Jochum (DG 447.446-2) en Fleisher/Szell (Sony 63225) nog best te voldoen.
De aanleiding om dat moois nog eens te voorschijn te halen en te beluisteren is de verschijning van deze dvd die in 2004 op de prachtige locatie van het Atheense Herodes Atticus Odeon werd gemaakt.
Van Barenboim, die steeds meer hooi op zijn vork nam als pianist, dirigent (concert èn opera), oprichter en succesvolle realisator van het West-Eastern divanorkest heeft het ooit geleken of hij teveel hooi op de vork had en steeds net niet ideaal slaagde. Intussen weten we dat hij op al die gebieden op de top van zijn veelzijdige kunnen presteert. Deze dvd legt daarvan getuigenis af.
Groots, dramatisch, intens doorleefd, maar ook fris komt het Eerste pianoconcert tot leven. De haast explosieve kracht waarmee Rattle het werk inzet is al veelbelovend. Van daaraf getuigt de verklanking van continue kracht en inzicht. Daarbij is het niet zo dat de poëtische kanten onderbelicht blijven; het langzame deel wordt hierdoor haast het hoogtepunt. De toon is warm, de balans evenwichtig (let op pauken en trompetten). De samenwerking tussen pianist en dirigent ius optimaal.
Schönbergs orkestratie uit 1937 van het Eerste pianokwartet is goeddeels aan de cd wereld voorbij gegaan, al zijn er vrij obscure opnamen van Craft (Koch 374932, Sony 8287687462), Zender (Berlin Classics BC 2158-2), De Waart (ABC 8770032) en Jia (BIS CD 1140). De orkestratie is niet kenmerkend voor Schönberg misschien, maar wel effectief. De uitvoering hier is vol energie en vaart, dus ook weer heel passend voor zo’n werk in mineur. In de finalw wordt een waar zigeunervuurtje ontstoken.
Voor zo’n ad hoc concertreportage zijn de beeld- en geluidskwaliteit eigenlijk optimaal. Het enthousiasme van het publiek is ten volle mee geregistreerd.