Bruckner: Symfonie nr. 5 in Bes. Münchens filharmonisch orkest o.l.v. Sergiu Celibidache. ArtHaus 101.639 (1u 26’15”). 1985

Wat is het dat in Celibidaches Bruckner-vertolkingen, de trage tempi ten spijt, zo boeit? Hij lijkt een nieuwe klankwereld te ontdekken. Hij lijkt deze ook meteen heel diep te doorgronden. Zo langzaam, maar tegelijk ook zo dwingend heeft niemand, zelfs Furtwängler of Zecchi niet, het werk gedirigeerd. Normaal vergt het ongeveer 75 minuten (de extremen die zo gauw bij de hand zijn komen van Haitink, Amsterdam 72’53” en Klemperer 79’29”), Celibidache maakt daar ruim 86 minuten van. Het is niettemin geen plechtig ritueel. Voor pietjes precies: hij gebruikt de versie Haas.

Hij weet maat voor maat, bijna noot voor noot te fascineren en de eigenlijk slechts schijnbaar trage tempi vervullen een organische rol, omdat ze de orkestklank in al zijn veelkleurigheid zo fraai openleggen. Homogeniteit en grote, voortdurend gespannen bogen dragen de muziek.

Celi was vertrouwd met zijn laatste orkest in München dat na veel repetitietijd steeds met spel van grote intensiteit en fonkelend op zijn aanwijzingen reageerde. Het is fascinerend de oude dirigent nog staande met toch onmiskenbaar duidelijke gebaren klank te zien en te horen ‘vormen’ volgens zijn unieke concept. Een mooiere bijdrage ter gelegenheid van zijn honderdste geboortedag (11 juli 1912) is haast niet denkbaar. Op cd ontplooit EMI met heruitgaven uit de Münchense periode de nodige activiteit voor deze herdenking en verder kan de filmdocumentaire Das Wesen der Musik met ook beelden van de jonge dirigent krachtig worden aanbevolen.

Door de combinatie van beeld en geluid is deze uitgave te verkiezen boven de pure cd vormen, met zijn Münchenaren op 12 cd’s (EMI 556.688-2) en uit 1986 in Tokio op Altus ALT 138/9.

Het vrijwel enige video alternatief komt van een andere, grote Brucknervertolker: Günter Wand op het opgeheven (deels door Arthaus overgenomen) label TDK DV-COWANDBOX 1 met 4 dvd’s.