Gershwin: Porgy and Bess. Willard White (Porgy), Cynthia Hayman (Bess), Gregg Baker (Crown), Cynthia Clarey (Serena), Damon Evans (Sporting Life) e.a. met het Ensemble van het Glyndebourne festival o.l.v. Simon Rattle. EMI 492.496-9 (184’, 4:3, geluid 2.0, regio 0). 1988
Het zou voor Gershwin vrij eenvoudig zijn geweest om de formules te herhalen die zijn muzikale komedies tot een succes hadden gemaakt, maar in 1926 stuitte hij op een novelle van Dubose Heyward, Porgy and Bess, die inspirerend op hem werkte. Hij besloot al gauw om deze geschiedenis van een zwarte gemeenschap in South Carolina tot een opera te verwerken. “Als het lukt zal het lijken op de combinatie van romance en drama uit Carmen en de schoonheid van Die Meistersinger. Hij slaagde daar eigenlijk boven verwachting goed in, want net als in Carmen zijn er tal van mooie songs/aria’s die moeiteloos tot een geheel zijn verwerkt waarin een handig gebruik van leitmotive en grote koorgedeelten het gevoel scherpen voor de hechte gemeenschap van Catfish Row als parallel met Wagners Neurenberg.
Lang niet iedereen was tevreden met het resultaat: de jazzwereld vond het gebruik van Afroamerikaanse muziek verwerpelijk, operacritici vonden dat het louter ging om een aaneenrijging van songs. Maar wàt voor songs: ‘Summertime’, ‘I got plenty o’nuttin’, ‘Bess you is my woman’ en ‘It ain’t necessarily so’.
Parallel aan de audioversie (EMI 749.568-2) verscheen deze videoversie van een succesvolle voorstelling in Glyndebourne. De opnamen vonden echter niet ter plaatse, maar in de Shepperton sudio’s plaats met videoproducers Trevor Nunn en Yves Baignere aan de knoppen. Daar stond een veel ruimer toneel ter beschikking. Geslaagd is de opzet vrijwel volkomen; het werk krijgt nog meer allure dan bijvoorbeeld bij Maazel, die op cd ook niet te versmaden was.
De exuberante Simon Rattle gaf het werk in 1988 met enorm succes tijdens het Glyndebourne festival: een heel spontane opvoering met een opwindend karakter. Het Londens filharmonisch orkest werd getransformeerd tot een ensemble dat met on-Engelse jazzy swing en een bijzondere ritmische plooibaarheid speelt. Vooral op het punt van ritmische zwier scoren Rattle en de zijnen, ook zijn koor overlaadt zich met roem.
De solisten geven ook een enorm goed karakter aan hun diverse rollen. Willard White als Porgy is ideaal en wordt mooi terzijde gestaan en geëvenaard door de voortreffelijke Jake van Bruce Hubbard en de donkere, volle stem van Gregg Baker als Crown. Damon Evans is een verrassend goede Sportin’ Life die raad weet met de scat song; de Bess van Cynthia Haymon is raak, erg ontroerend en in staat heel wisselende emoties te uiten; Harolyn Blackwell zingt als Clara ‘Summertime’ op een heel lome, sensuele manier en Cynthia Clarey is een doorleefde Serena.
De bewuste videoregistratie vond niet in Glyndebourne plaats, maar in de veel ruimere Shepperton filmstudio met een groot toneel waarmee producenten Trevor Nunn en Yves Baignere wel raad wisten. Zo ontstond een heel creatieve presentatie van een bijzonder meesterwerk waarvan nog geen behoorlijk alternatief is verschenen. Beeld en geluid zijn van uitstekende kwaliteit.