Halévy: La Juive. Neil Shicoff (t., Eléazar), Krassimira Stoyanova (s., Rachel), Simina Ivan (s., prinses Eudoxie), Walter Fink (bs., kardinaal de Brogni), Jianyi Zhang (t., prins Léopold) e,a. met het Ensemble van de Weense Staatsopera o.l.v. Viekoslav Sutej. DG 073-4001 (2 dvd’s, 4u. 11’45”). 2003

Nu de Opera Vlaanderen de spectaculaire, door Wagner en Mahler bewonderde grand’opéra La Juive van Jacques Fromental Halévy uit 1835 in Antwerpen op het programma heeft geplaatst, is het misschien nuttig wat aandacht te besteden aan de enige dvd opname van dit grootschalige werk in vijf aktes.

De handeling speelt in het vijftiende eeuwse Konstanz waar van 1414 tot 1418 een beroemd concilie werd gehouden op initiatief van Keizer Sigismund om een oplossing te vinden voor een crisis in het pausdom. 

De hoofdrol is voor de Joodse goudsmid Eléazar die reeds door de Christenen wordt vervolgd al het gordijn opgaat. Hij heeft een (vermeende?) dochter Rachel, die verliefd is op de mooie Samuel. Maar Samuel is in werkelijkheid prins Léopold in vermomming en - erger nog - reeds getrouwd met prinses Eudoxie. Om het spelersteam te completeren is daar verder nog de humeurige oude kardinaal de Brogni, die - o verrassing - zijn dochter ettelijke jaren eerder verloor.

Aan leiding genoeg voor een complexe handeling. Aan het eind van de opera wachten Eléazar en Rachel op executie in handen van de Brogni. Eléazar had tevoren een tip gegeven dat hij wist waar de dochter van de Brogni was en deze vraagt hem nogmaals ‘Waar os mijn dochter?’ als Rachel in de vlammen van de brandstapel verdwijnt en Eléazar triomfantelijk uitroept: ‘La voilà!’, wat hem niet geliefder maakt.

Afgezien van melodramatische scènes en massataferelen kent het werk ook intieme momenten van liefde, zorg en angst waarin de solisten hun krachten kunnen tonen. Makkelijk krijgen ze het niet, Eléazar - ooit een glansrol van Caruso - Rachel die een groot beroep mot doen op haar lage register, de coloratuur Eudoxie en de hoge tenor Léopold.

In Wenen liet regisseur Günter Krämer de entourage van Konstanz met zijn mooie tuinen, het gotische appartement en het amfitheater weg om daarvoor eigenlijk niets in de plaatst te stellen door zich te richten op de symboliek. Er is iets wat de winkel van Eléazar suggereert en de zangers bewegen zich op een paar niveaus in hoogte. Duetten worden zo ook een meter boven elkaar gezongen. Erg ontnuchterend.

Neil Shicoff is als Eléazar een eenzame, devote, bezorgde en wraakzuchtige figuur die in de gratie is bij het publiek en een ovatie krijgt na zijn ’Rachel, quand du Seigneur’, maar die in vocaal opzicht niet volkomen overtuigend is. De eer valt toe aan Krassimira Stoyanova die met haar krachtige, stralende stem en haar waardige verschijning een geweldige, dramatisch geloofwaardige Rachel is.

De kleinere rollen zijn goed bezet, het koor en het ballet functioneren naar behoren dus verder valt niet veel op in negatieve zin. Als daar niet die kale productie was.

Daarom is het toch maar beter om zich te houden aan de ‘gewone’ cd uitgave met José Carreras, Julia Varady en dirigent Antonio de Almeida (Philips 420.190-2, 3 cd’s) uit 1989.