Andris Nelsons: Schleiermacher: Relief; Berg: Vioolconcert;  Mendelssohn: Symfonie nr. 3 in a op. 56 Schotse. Baiba  Skride (v) met het Gewandhausorkest Leipzig. Accentus ACC 19443 (dvd, 92’57”). 2018

Eind februari 2018 trad Andris Nelsons in Leipzig aan als nieuwe chef van het Gewandhausorkest. Hij is nr. 21 in de lange rij dirigenten die het orkest uit Leipzig dat in 1781 deze naam aannam aanvoerde; Felix Mendelssohn was de eerste Kapellmeister (1835-1837) na de vergeten Hiller, Schicht, Schulz en Pohlenz en wordt hier terecht geëerd met zijn Schotse symfonie. Vaclav Neumann (1964-1968), Kurt Masur (1970-1996), Herbert Blomstedt (1998-2005) en Riccardo Chailly (2005-1016) behoren tot Nelsons recente voorgangers.

Het programma van het concert dat mooi op dvd is geregistreerd heeft een duidelijke symboliek met om te beginnen een opdrachtwerk uit 2017 van de Leipzigse componist Steffen Schleiermacher (1960) en de Symfonie van Mendelssohn die hij daar zelf voor het eerst uitvoerde in 1842. Al draagt het aan de nagedachtenis van Manon Gropius gewijde Vioolconcert van Berg de ondertitel Dem Andenken eines Engels, is de connectie met Leipzig niet duidelijk, want het werk werd in 1936 voor het eerste door Louis Krasner en Hermann Scherchen in Barcelona uitgevoerd. 

Maar de agenda van Nelsons voor Leipzig lijkt hierdoor wel bepaald. Zonder de traditie uit het verleden te verwaarlozen wil hij als een pionier ook veel aandacht aan eigentijdse muziek besteden. Wie zijn optredens in Amsterdam, dat hem helaas ten gunste van Boston en Leipzig is ontgaan, en zij cd’s (Shostakovitch) kent, weet a priori  dat  de uitvoeringen in die stad met zo’n gerenommeerd ensemble heel geslaagd zijn en dat Baiba Skride daar een mooi aandeel in heeft.

Als geboeid luisteraar bleef ik wel zitten met de vraag in welke betekenis Schleiermacher zijn Relief bedoelt: opluchting, bevrijding, versterking….?