Prokofiev: Oorlog en vrede op. 91. Alexandr Gergalov, Yelena Prokina, Gegam Gregoriam, Olga Borodina, Yuri Marusin, Nikolai Okhotnikov, Vassily Gerelo, Irina Bogachiva, Alexandr Morozov e.a. met het Ensemble van het Kirov theater, St. Petersburg o.l.v. Valery Gergiev. ArtHaus 100.370 (2 dvd’s, 4u 08’). 1991

Bijna vier uur lang in zijn volledigheid, 72 optredende personen, 13 taferelen waarvan zeven in het ‘vrede’ gedeelte en zes in het ‘oorlog’ dito. Dat had Prokofiev nodig om Tolstoi’s beroemde literatuurepos naar beste vermogen en zo volledig en eerlijk mogelijk tot opera te smeden. Het resultaat is een meesterwerk van bijna Wagneriaanse proporties.

Geen wonder dat menig theater terugdeinst voor een opvoering die zoveel mankracht, tijd en energie vergt. Maar als om ;s componisten honderdste geboortedag te herdenken lukte het de ambitieuze, dwingende en toen al bijna charismatische Valery Gergiev net als vijf jaar eerder Mstislav Rostropovitch in Parijs (Erato, thans Warner).

Natuurlijk waren er eerdere opnamen, twee uit de Moskouse Bolshoi Opera, eentje uit Sofia en eentje uit Spoleto, maar het leidt nauwelijks twijfel dat Gergiev de beste papieren heeft.

Alexandr Gergalov is een treffende prins Andrei, meteen al in zijn vurige aria bij maanlicht. De centrale vrouwelijke rol van Natasja valt toe aan Yelena Prokina die inderdaad iets heeft van het onschuldige, verliefde 16-jarige meisje. Ze zingt fris, hartverwarmend en op ontroerende wijze en schenkt aandacht aan belangrijke details. De Pierre van Gegam Gregorian is een geloofwaardige, licht weifelende en verfranst aandoende Pierre.

Olga Borodina maakt indruk als de verraderlijke gravin Helena, net als Svetlana Volkova als Natasja’s vertrouwelinge Sonja. Bij de overige mannen zingt Yuri Marusin een karaktervolle prins Anatol en Nikolai Okhotnikov een imposante, stoere Koetoezov met ware veldheeraspiraties en Vassily Gerelo een standvastige, heroïsche Napoleon. Verder lijkt het in St. Petersburg makkelijk om een blik adequate zangers open te trekken voor de kleinere rollen. Al met al een enorme prestatie, zeker ook door de manier waarop al die zangers hun rol doelgericht karakter verlenen.

Gelukkig doet de zaalopname uit het oude Mariinsky theater met zijn aanzien van de Amsterdamse Stadsschouwburg en zijn wat antieke draaitoneel behoorlijk recht aan dit alles zonder teveel stoorgeluiden. In de stijlgetrouwe decors van Timothy O’Brien en dito kostuums Valentina Komolova en Sue Wilmington plus de gedegen, betrouwbare regie van Graham Vick is deze opvoering ook op dvd te bewonderen, feitelijk de aantrekkelijker vorm door de toegevoegde waarde. De oude meester Humphrey Burton tekende voor de videoregie. Plaats voor een eventuele bonus in de vorm van interviewtjes of een blik achter de schermen werd niet ingeruimd. Dat was bij de enige andere dvd van TDK met de verfilming uit Parijs van de opvoering onder Bertini wel het geval, maar deze bleek wel de mindere door coupures en een minder homogene bezetting.