DVD Recensies

PROKOFIEV: ASSEPOESTER

1957. Prokofiev: Assepoester op. 87. Sadler’s Wells ballet, Londen. VAI VAI 4296. 

 

Prokofiev: Assepoester op. 87. Bolshoi ballet. Icestorm 02. 1985.

 

2000. Prokofiev: Assepoester op. 87. Ballet van de Opéra Lyon o.l.v. Yakov Kreizberg. ArtHaus 100.234.

 

2003. Prokofiev: Assepoester op. 87. Mariinsky theater ballet, St. Petersburg.  VAI VAI 040912

 

2003. Prokofiev: Assepoester op. 87. Ballet van de Opera Zürich o.l.v. Vladimir Fedoseyev. Bel Air BAC 002.

 

2007. Prokofiev: Assepoester op. 87. Monte Carlo ballet. DG 073-4410 (2 cd’s). 

 

2008. Prokofiev: Assepoester op. 87. Ballet van de Opéra Parijs o.l.v. Koen Kessels. Opus Arte AA 0997D (2 cd’s). 

 

2008. Prokofiev: Assepoester op. 87. Kirov ballet o.l.v. Viktor Fedotov. Immortal IMM 960015. 

 

2011. Prokofiev: Assepoester op. 87. Birmingham ballet o.l.v. Koen Kessels. Warner 2564-67409-4. 

 

Collectief hebben de verhalen uit Perrault’s Moeder de gans waarschijnlijk een grotere kwantiteit muziek in verschillende vormen voortgebracht dan welk ander seculair werk uit de literatuur dan ook, behalve mogelijk Cervantes’ Don Quichotte, Shakespeare’s Romeo en Julia en Goethe’s Faust

Het gaat dan om opera’s, balletten, orkestfantasieën en pianomuziek van een zeer verschillende verzameling componisten. Denk aan Tchaikovsky’s Doornroosje, Ravels Ma mère l’oye en de talloze behandelingen die Assepoester, mogelijk het geliefdste sprookje, onderging. 

Naast de opera’s van Rossini, Massenet, Wolf-Ferrari en een tiental andere componisten, een fantasie voor orkest van Eric Coates, filmmuziek van Al Hoffman, een muzikaal sprookje met tekst van Roald Dahl van Boyle, balletten van Joh. Strauss II en Philip Feeney en natuurlijk bovenaan de lijst dat van Prokofiev in de romantische traditie van de grote Russische balletten.

Na de succesvolle productie van Romeo en Julia bestelde het Kirov ballet in Leningrad het werk in 1940, maar ten gevolge van W.O. II kreeg de voortgang vertraging tot het KIrov ballet in 1943 naar Perm was uitgeweken. Toch was het pas in 1945 dat het werk in Moskou aan het Boshoi theater waarheen ballerina Galina Ulanova en choreograaf Leonid Lavrovsky waren verhuisd en voor wie de componist het werk had bedoeld voor het eerst op het toneel kwam.

Waar andere componisten doorgaans de bovennatuurlijke elementen uit het sprookje weglieten, was Prokofiev zich met zijn scenarioschrijver Nikolai Volkov zich daarvan juist ten volle bewust, omdat het volledig strookte met het sprookjeskarakter. Zo werden nieuwe elementen toegevoegd.

Wanneer de klok twaalf slaat, springen er twaalf tap-dansende dwergen uit die klok om Assepoester eraan te herinneren dat ze naar huis moet. Er zijn vier feeën voor elk der jaargetijden en de prins reist de hele wereld af op zoek naar zijn beminde; hij past het glazen muiltje bij meisjes uit Spanje, de Oriënt en de tropen, maar vindt haar tenslotte niet ver van zijn kasteel wanneer haar tweede muiltje bij toeval uit haar schort valt. “Met dat detail wilden we aantonen dat de mensen op zoek naar idealen vaak achteloos hun eigen prinsessen voorbijgaan” was volgens Volkov de moraal.

Voor de muziek maakt het niet uit, voor de verhaallijn, de choreografie wel: naast het gangbare meest gangbare uitgangspunt van Perrault bestaat ook de mogelijkheid om Grimm als zodanig te kiezen en dat is wat in de komende opvoeringen door het Nationaal Ballet in december 2012 gebeurt in de coproductie met het San Francisco ballet en de regie van Christopher Wheeldon.

Vanzelfsprekend is Assepoester het beste te genieten in een mooie audiovisuele productie, dus in de verfilming van het ballet. Het is enigszins verrassend dat er intussen minstens acht dvd opnamen van het werk in de handel zijn. De oudste daarvan is meteen een van de beroemdste uit 1957, dus nog in zwart/wit in de jarenlang gangbare en veelgeprezen regie van Frederick Ashton met Margot Fonteyn en Michael Somes.

Van de nieuwere, kleurige producties is het vooral de uitgave van het ballet uit Zürich van regisseur Heinz Spoerli  met Karine Seneca en Stanislav Jermakov die uitstekende indrukken nalaat. Zeker ook door de inbreng van balletroutinier op het hoogste niveau: Vladimir Fedoseyev. Op de tweede plaats komt het Kirov ballet met Gabriella Komleva en Marat Daunaev, dirigent Viktor Fedotov en regie van Konstantin Sergeyev.

Maar wie doortastend is kan natuurlijk ook de andere proberen om te ervaren wat die naar persoonlijke voorkeur te bieden hebben.