Strauss, R.: Frau ohne Schatten, Die op. 65. Cheryl Studer (s., keizerin), Thomas Moser (t., keizer), Marjana Lipovsek (ms., voedster), Robert Hale (b., Barak), Eva Marton (s., Baraks vrouw), Bryn Terfel (bs., De geestbode) e.a. met koor en orkest van de Weense Staatsopera o.l.v. Georg Solti. Decca 071-425-09 (2 dvd’s, 3u. 23’01”). 1992
De opera Die Frau ohne Schatten van Strauss uit 1919 is een van de meest ambitieuze projecten uit zijn samenwerking met tekstschrijver Hugo von Hofmannsthal. Het is als symbolisch werk tegelijk een sprookje en een allegorie met een partituur op Wagneriaanse schaal.
Daarvoor zette het Rotterdams Filharmonisch orkest onder zijn eerdere leider Yannick Nézet-Séguin zich tijdens een concertante uitvoering in februari 2020 geheel en met succes in. Daarom is het misschien nuttig om daarop aanhakend deze dvd opname te bespreken.
Het verhaal gaat over de halfgoddelijke keizerin die om als dochter uit het geestenrijk te kunnen samenleven met de menselijke keizer zichzelf moet proberen te voorzien van een schaduw. Lukt dat niet, dan kan ze geen kinderen krijgen en zal de keizer in steen veranderen. Dus gaat de keizerin met haar voedster af naar de aarde en s telen de schaduw van de feeksachtige vrouw van stoffenverver Barak. Maar wanneer de keizerin Baraks onverminderde liefde voor zijn vrouw ziet, geeft ze haar schaduw open bevrijdt ze het stel van hun moeilijkheden. Zo maken Hofmannsthal en Strauss een subtiel onderscheid tussen de goddelijke en de menselijke wereld. Complicaties genoeg.
In het middelpunt van de opera staan de drie vrouwen, Cheryl Studer als keizerin op zoek naar haar schaduw die haar tot mens en tot vruchtbaarheid moet brengen. Ze zingt haar rol indringen en tegelijk fluwelig zacht en belichaamt zo een nobel iemand die haar menselijke grootheid bewijst door de wijze waarop ze haar beproevingen doorstaat.
Marjana Lipovsek brengt als voedster niet alleen heel goed de mensverachtende, maar ook de eenzame en meelijwekkende kant van haar rol naar voren met ee n nu eens scherpe, dan weer tere voordracht. Als haar gelijkwaardige tegenspeelster overtuigt Eva Marton in de rol va n Barak’s vrouw in haar strijd om liefdesgeluk en moederschap op menselijke en met wilskracht veilig te stellen.
De andere rollen zijn gelukkig ook heel goed bezet en Georg Solti behoort tot de beste dirigenten die zich dit werk eigen hebben gemaakt. De regie van Friedrich Götz maakt het geheel geloofwaardig.
Een der beste cd opnamen is ook van Solti. Die komt eveneens uit Salzburg maar heeft een andere bezetting met Julia Varady, Sumi Jo, Reinhid Runkel, Plácido Domingo, en José van Dam (Decca 436.243-2).