Strauss, R.: Also sprach Zarathustra op. 30; Macbeth op. 23; Till Eulenspiegels lustige Streiche op. 28. Concertgebouworkest o.l.v. Andris Nelsons. C Major 718908 (80’, dvd). 2013

Tijdens de Kerstmatinée van het Concertgebouworkest in 2013 stonden Wagners Siegfried Idyll, de ouverture, het Bacchanaal en de Venusberg muziek uit Tannhäuser op het programma, maar de hoofdschotel was deze uitvoering van Strauss’ Also sprach Zarathustra, hier logischer gekoppeld aan twee andere symfonische gedichten van hem die in mei 2014 werden uitgevoerd en opgenomen.

Van Zarathustra gaf Nelsons een superlatief mooi voorproefje op de in de CD Recensie rubriek besproken cd Orfeo C 878 – 141 A. Maar hier, met een nog beter, Strauss ervarener orkest overtreft hij zichzelf haast. Bovendien is het nuttig hem nu ook zeer ter zake en haast ontspannen aan het werk te zien. Meteen de fameuze lage C inzet van Also sprach Zarathustra door orgel, contrafagot en contrabassen is raak en wekt hoge verwachtingen. Nelsons houdt dat akkoord lang genoeg aan om dreiging te genereren. Des te luider en bevrijdender is de welkome begroeting van de zonsopgang. Als een ideale gids leidt Nelsons ons door het werk de duistere kanten van ‘Von  den Hinterweltern’, de sensualiteit van ‘Von der großen Sehnsucht’, de uitbundigheid van ‘Von Freuden und Leidenschaften’, het klagende ‘Grablied’ met zijn ’huilende’ vioolsolo, het uitdagende van ‘Von der Wissenschaft’, het troostende van ‘Der Genesense’, de zwier van het ‘Tanzlied’ tot het onzekere van ‘Nachtwanderlied’ fraai belichtend. 

De ondeugende grappen en grollen van Tijl Uilenspiegel profiteren ook van het visuele aspect en klinken tot het trieste slot virtuoos en lenig in fraaie klankkleuren. Het niet ten onrechte minder vaak gehoorde Macbeth krijgt veel allure door een strenge aanpak waarbij lady Macbeth haast de interessante hoofdrol krijgt.

Beeld- en geluidskwaliteit kunnen een strenge toets uitstekend doorstaan.

De enige dvd concurrentie komt van de geduchte Rudolf Kempe (EMI 492.369-9) in een kwalitatief net iets mindere opname en niet van Karajan (Sony SVD 46388) die in 1987 zijn aanvankelijk explosieve Strausskruit had verschoten. Vrij baan dus feitelijk voor Nelsons.