Tchaikovsky: Eugen Onegin. Bo Skovhus, Krassimira Stoyanova, Andrej Dunaev, Mikhail Petrenko, Elena Maximova, Olga Savova e.a. met het koor van de Nederlandse Opera en het Concertgebouworkest o.l.v. Mariss Jansons. Opus Arte OA 1967 D (dvd, 151’ + 30’ bonus). 2011

Wat deze opera betreft, zijn we op cd zowel als dvd goed bediend met ettelijke voortreffelijke opnamen, maar – het zij zonder chauvinisme gezegd – deze is echt bijzonder.

Bij de solisten is het de dramatische Krassimira Stoyanova als Tatjana die terecht de meeste waardering krijgt. Dat de bezetting behalve uit Skovhus in de kern uit Russen bestaat die in hun moedertaal kunnen zingen, is vooraf al een pluspunt. Skovhus stijgt hier als Onegin boven zichzelf uit en karakteriseert zijn rol goed. De tenor van Andrej Dunaev is gelukkig niet typisch Russisch kelig, waardoor hij treft als goede Lensky. De mooie alt van Olga Savova tekent de rijpe madame Larina.

Maar de hele uitvoering wordt haast letterlijk gedragen door de prachtige rijk genuanceerde orkestbegeleiding van het Concertgebouworkest onder Jansons die hier eindelijk eens kan tonen dat hij ook een groot, gepassioneerd operadirigent is. Prachtig zoals hij de zangers ondersteunt en stuurt en voortdurend spanning genereert. En zoals hij mooi details invult. Dat hij een geweldig sensueel zowel als dramatisch Tchaikovskyvertolker is, weten we al sinds hij jaren geleden in Oslo de symfonieën opnam. Hij is haast de held van deze uitvoering.

En dan zijn daar de hier zo visueel wezenlijke factoren als de regie en de aankleding. Gelukkig heeft Stefan Herheim zich niet aan welke vorm van ‘actualisering’ dan ook gewaagd. Mooi hoe hij heden en verleden tegenover en soms naast elkaar plaatste. Hij laat het werk ongeveer in de tijd van het verhaal spelen, maar projecteert het wel terug vanuit het einde, wanneer Lensky al lang dood is. Haast wisselen droom en werkelijkheid boompje. Omstreden, zoals gebruikelijk tegenwoordig. Dat betekent ook mooie decors met lambriseringen en glas in lood ramen van Philipp Fürhofer en passende kostuums van Gesine Völlm.

Zo ontstond één van de beste dvd versies van deze opera; hij kan het royaal opnemen tegen die van A. Davis (Warner 0630-14014-2), Solti (Decca 071-124-9) en overtreft die van Ermler (TDK DV-OPEON) en Rozdestvensky (ArtHaus 100.126) met enige afstand. Het halve uurtje bonustijd vormt daadwerkelijk een aardige aanvulling.