Anoniem: Gregoriaans Stabat mater; Palestrina: Stabat mater a 8; Vivaldi: Stabat mater RV. 621, Scarlatti, A. Stabat mater; Scarlatti D.: Stabat mater; Pergolesi: Stabat mater; Bononcini: Stabat mater; Haydn: Stabat mater H. XXbis; Dvorak: Stabat mater op. 58; Poulenc: Stabat mater FP. 148; Rossini: Stabat mater; Verdi: ‘Stabat mater’ uit 4 Pezzi sacri. Benedictijnen van de abdij Sant-Maurice et …. c.q King’s College koor Cambridge o.l.v. David Willcocks, James Bowman (ct) met de Academy of ancient musiuc o.l.v. Christopher Hogwood c.q Marylin Samson, Keith Majoram, Charles Spinks met het Schütz koor Londen o.l.v. Roger Norrington, c.q. Mirella Freni (s), Teresa Berganza (ms) met het Paul Küntz kamerorkest o.l.v. Chales Mackerras c.q. Andreas Scholl (ct), Barbara Bonney (s) met Les talens lyriques o.l.v. Christophe Rousset c.q. Felicity Palmer (s), Paul Esswood (ct), Philip Langridge (t), Christopher Keyte (bs) met het St. JOhn’sColle koor Cambridge en Philomusic o.l.v. George Guest, c.q. Patrizia Rozario (s), Catherine Robbin (ms), Anthony Rolfe-Johnson (t), Cornnelius Hauptmann (bs) met The English Consort en -koor o.l.v. Trevor Pinnock c.q. Edith Mathis (s), Anna Reynolds (a), Wieslaw Ochmann (t), John Shirley-Quirk (bs) met koor en orkest van de Beierse omroep o.l.v. Rafael Kubelik c.q. Kathleen Battle (s) met het Tanglewood Festival koor en het Boston symfonie orkest o.l.v. Seiji Ozawa, c.q. Katia Ricciarelli (s), Lucia Valentini-Terrani (s), Dalmacio Gonzalez (t), Ruggero Raimondi (bs) met het Philharmonia koor en orkest o.l.v. Carlo Maria Giulini c.q. het Monteverdikoor en het Orchestre révolutionaire et romantique o.l.v. John Eliot Gardiner. DG 480.5010 (7 cd’s, 7u. 26’39”). 

 

Browne: Stabat mater a 6; Desprez: Stabat mater; Palestrina: Stabat mater a 8; Lassus: Stabat mater; Charpentier M.A.: Stabat mater dolorosa H. 387; Vivaldi: Stabat mater RV. 621; Pergolesi: Stabat mater; Haydn: Stabat mater H. XXbis; Rossini: Stabat mater; Schubert: Stabat mater in f D. 383; Szymanowski: Stabat mater op. 53; Poulenc: Stabat mater FP. 148; Pärt: Stabat mater. Diverse uitvoerenden. Bayard 308.516-2 (10 cd’s, 10u. 12’59”). 1983/2016

 

Boccherini: Stabat mater op. 61; d’Astorga: Stabat mater. Susan Gritton (s), Sarah Fox (s), Paul Agnew (t), P:eter Harvey (bs) met het King’s Consort en koor o.l.v. Robert King. Hyperion CDA 67108 (73’20”). 1999

 

Rheinberger: Stabat mater op. 138; Hymne nach dem 84. Psalm op. 35; ‘Abendlied’ uit Bleib bei uns op. 69/3. Margit-Anna Süß (hrp), Sonntraud Engels (org) met het Stuttgarts kamerkoor en Ensemble Stuttgart o.l.v. Frieder Bernius. Carus 83.113 (65’02”). 1988  

 

Liszt: Christus; Stabat mater dolorosa; Szymanowski: Stabat mater op. 53. Isabella Klosinska (s), Bea Robein (ms), Alex Vermeulen (t), Andreas Jankowitsch (bs) met het Branant koor en het Brabants orkest o.l.v.Marc Soustrit. Stabat Mater ES 47.445 (51’18”)

 

Szymanowski: Litanie aan de Maagd Maria op. 59; Stabat mater op. 53; Symfonie nr. 3 op. 27 Lied van de nacht. Aleksandra Kurzak (s), Agnieszka Rehlis (ms), Dmitry Korchak (t), Artur Rucinsky (b) met het Warschau Nationaal filharmonisch koor en -orkest o.l.v. Jacek Kaspszyk. Warner 958.645 (61’07”). 2015

 

Diepenbrock: Vocale werken, waaronder Stabat mater dolorosa en Stabat mater speciosa. Diverse uitvoerenden waaronder het Nederlands kamerkoor o.l.v. Klaas Stok en Groot omroepkoor o.l.v. Steen Lindholm. Et’ctera KTC 1435 (8 cd’s, 9u. 03’24”). 1961/2012

 

Penderecki: Stabat mater; Veni creator; In pulverem mortis; De profundis; Miserere; Benedictus; Cherubijnse hymne; Agnus Dei; Benedicamus Domino. Nederlands kamerkoor o.l.v. Tonu Kaljuste. Globe GLO 5207 (47’27”). 2001

 

Pärt: Stabat mater; Veni creator; The deer’s cry; Psalom; Most holy mother of God; Solfeggio; My heart’s in the Highlands; Wallfahrtslied; Morning star, Else Torp (s), Christopher Watson (t), William Purefroy (ct), Christopher Bowers-Broadbbent (org) met Ars Nova Kopenhagen, Theatre of voices o.l.v. Paulk Hillier, NYYD kwartet.Harmonia Mundi HMU 80.7553 (75’03”). 2010

 

MacMillan: Stabat mater; Anoniem: Gregoriaans Stabat mater. The sixteen met Britten Sinfonia o.l.v. Harry Christophers. Coro COR 16150 (59’47”). 2016

 

Jenkins: Stabat mater. Jurgita Adamonyte (ms) en Belinda Sykes (zang) met het EMO Ensemble en het Liverpool filharmonisch koor en -orkest o.l.v. Karl Jenkins. Warner 50999-500-2 (61’59”). 2008

 

In de Lijdenstijd en meer toegespitst in de Stille Week vinden per definitie talloze uitvoeringen van vooral Bachs Passiemuzieken plaats. Daarin staat het lijden en sterven van Jezus is zijn laatste levensdagen centraal. Maar hoe is het met de achtergeblevenen, in het bijzonder met zijn moeder Maria? Hoe is het muzikaal gesteld met haar moederleed?

Ook dat is uitgebreid becomponeerd. Het heet dat er wel vijfhonderd uitgaven van bestaan. In een uurtje heb ik er 27 waarvan opnamen bestaan bij elkaar gesprokkeld. Dat gaat van een anonieme gregoriaans Stabat mater via gelijknamige werken van John Browne, Lassus, Desprez, Palestrina, Vivaldi, A. en D. Scarlatti, Boccherini, d’Astorga, Bononcini, M.A. Charpentier, Pergolesi, Haydn, Rossini, Schubert, Liszt, Rheinberger, Dvorak, Verdi, Szymanowski, Diepenbrock, Poulenc, Penderecki, Pärt, MaMillan tot de uit Wales komende Karl Jenkins in 2008.

Vrouwelijke componisten zijn daar wat bevreemdend niet bij, al bestaat uit 1909 een Stabat Mater van de Nederlandse Bertha Frensel Wegener-Koopman (1874-1953) zijn. Zij schreef voornamelijk vocale muziek.

 

Het werk begint met de tekst

Stabat mater dolorosa

luxta crucem lacrimosa,

Dum pendebat fillius 

 

die op Wikipedia is vertaald als:

 

Naast het kruis, met schreiende ogen

Stond de moeder, diep bewogen,

Toen de Zoon te sterven hing

 

en door Willem Willink poëtischer als:

 

De moeder stond door smart bevangen

en met tranen langs haar wangen

waar haar zoon gekruisigd hing.

 

Daarna volgen nog negen coupletten.

 

Wie de tekst schreef is niet bekend. Ergens in de dertiende eeuw moet een Franciscaner monnik het gedicht hebben geschreven, is een theorie. De lijst met opnamen is niet zozeer een recensie als wel een cd inventarisatie. Aan de hand daarvan kan iedereen kennis maken met de door de tijd opeenvolgende stijlen en gevoelens, maar ook met de veranderende uitvoeringstradities. Stof genoeg voor dagenlang mooie muziek.