LENTE UITGELICHT
Vraag de wat redelijk geïnformeerde muziekliefhebber naar composities die qua titel, tekst of sfeer op enigerlei manier met de lente kunnen worden geassocieerd en hij zal al snel komen met Beethovens Frühlingssonate, Schumanns Frühlingssinfonie, Griegs Letzter Frühling, Sindings Frühlingsrauschen, Printemps van Debussy, een handvol liederen van Schubert en Schumann, de Spring symphony van Britten en een tango van Piazzolla.
Maar van de vier – in een apart daaraan onder de kop De jaargetijden besteed artikel – hoofdseizoenen is juist die lente het meest bezongen. Niet zo toevallig natuurlijk want het is in menig opzicht het mooiste, inspirerendste jaargetijde. Een paar uurtjes zoeken bracht een hele collectie werken en werkjes aan het licht. Veel onbekend moois en er is vast nog veel meer, maar hier beperken we ons tot hetgeen op cd voorhanden is, zij het dat sommige stukken moeilijk verkrijgbaar zullen zijn.
Zonder er statistische criteria op los te laten, zou wel eens kunnen blijken dat naarmate vanuit het zuiden noordelijker, Scandinavischer regio’s worden bereikt, de componisten daar extra werden bevleugeld om de lente te eren en bezingen. Onderstaande lijst is niet meer dan een eerste aanzet tot inventarisatie. Bij de naamgeving van de alfabetisch op naam van de componist gerangschikte werken en opnamen is de in ons land als standaard gebruikte nomenclatuur gebruikt en zijn Duits-, Frans- en Engelstalige termen gebruikt. Voor die composities waarvoor de oorspronkelijke titel weinig zeggend is (meestal werken uit de Scandinavische en Oost-Europese wereld), is eenvoudig de Nederlandse vertaling gebezigd.
Al overeenkomsten en verschillen waarnemend, wacht de daartoe uitgedaagde een interessante ontdekkingsreis.
Discografie
Frühling
D. Becker: Musikalische Frühlingsfrüchte. Sonates en Suites. Hieruit nr. 1: Musica antiqua Keulen. Schwann 310612.R. Becker: Frühlingszeit. Lied. Elisabeth Schumann-Heink met het Victor orkest. Romophone 81029-2 (2 cd’s).Beethoven: Vioolsonate nr. 5, ‘Frühlingssonate’. Itzhak Perlman en Vladimir Ashkenazy. Decca 458.618-2.
Burgmüller: Frühlingslied. Lied, tekst Burgmüller. Mitsuko Shirai en Hartmut Höll. MDG L 3244.
Eisler: Frühling. Lied, tekst Brecht. Matthias Goerne en Eric Schneider. Decca 460.582-2.
Friedmann: Frühlingsstimmen. Piano, naar Strauss II. Piers Lane. Hyperion CDA 66785.
L. Glass: Frühlingslied op. 31. Cello en piano. Henrik Brendstrup en Per Salo. Marco Polo 8.224092.
Goetz: Frühlings Ouvertüre op. 15. NDR filharmonisch orkest o.l.v. Werner Andreas Albert. CPO 999.316-2.
Grieg: An den Frühling uit ‘Lyrische stukken’ op. 43/6. Piano. Einar Steen-Nøkleberg. Naxos 8.553394.
Grieg: Lentedans uit ‘Lyrische stukken’ op. 47/6. Piano. Einar Steen-Nøkleberg. Naxos 8.553394.
Grieg: Letzter Frühling op. 33/2. Lied, tekst Vinje. Anne Sofie von Otter en Bengt Forsberg. DG 437.521-2.
Grieg: Frühlingsregen op. 49/6. Lied, tekst Drachmann. Anne Sofie von Otter en Bengt Forsberg. DG 437.521-2.
Grünfeld: Frühlingsstimmen. Piano, naar J Strauss II. Alfred Grünfeld. APR APR 5532.
Hauptmann: Frühzeitige Frühling op. 25/5. Koorlied. Kamerkoor van het Goethe instituut o.l.v. Christian Ridil. Thorofon CTH 2399.
Höser: Frühling am Rhein. Lied. Gerhard Hüsch en Michael Raucheisen. Preiser 89226 (2 cd’s).
Kreutzer: Frühlingsandacht. Lied, tekst Stieglitz. Singphoniker. CPO CPO 999.693-2.
Kreutzer: Frühlingsglaube. Lied, tekst Uhland. Peter Schreier en Thomas Hans. Orfeo C 374951A.
Kreutzer: Frühlingslied eines Rezensenten. Lied, tekst Uhland. Singphoniker. CPO CPO 999.693-2.
Kreutzer: Frühlingsnahen. Lied, tekst Stieglitz. Singphoniker. CPO CPO 999.693-2.
Lange: Frühlingsbericht. Piano. Alan Etherden. Hunter’s moon HMPCD 589.
Lehár: Frühling. Operette in 1 akte, tekst Eger. Solisten met de Duitse Kammerakademie Neuss o.l.v. Johannes Goritzki. CPO 999.727-2.
Liszt: Frühlingsglsaube. Pianobewerking naar Schubert. Leslie Howard. Hyperion CDA 66954/6 (3 cd’s).
Liszt: Frühlingsnacht. Pianobewerking naar Schumann. Leslie Howard. Hyperion CDA 66954/6 (3 cd’s).
Raff: Symfonie nr. 8 op. 205 Frühlingsklänge. Omroeporkest Bazel o.l.v. György Lehel. Tudor TUDOR 784.
Reinhardt: Das Frühlingsmädchen. Operette. Gedeelten: Christie McDonald, Tom McNaughton en een Broadway ensemble. Pearl GEMMCDS 9053/5 (3 cd’s).
Rotter: Der Frühling kam zurück nach Wien. Lied. Lauritz Melchior met het MGM studio orkest o.l.v. George Stoll. Romophone 82019-2 (2 cd’s).
Rubinstein: An den Frühling op. 76/3. Lied, tekst Lenau. Sergei Larin en Eleonora Bekova. Chandos CHAN 9794.
Rubinstein: Frühlingslied. Lied, tekst Heine. Marcella Sembrich en Frank la Forge. Romophone 81027-2 (2 cd’s).
Schubert: Frühlingsgesang D. 709. Koorlied, tekst Schober. Die Singphoniker. CPO 999.399-2.
Schubert: Frühlingsgesang D. 790. Koorlied, tekst Schober. Paul Agnew, Jamie MacDougal, Simon Keenlyside, Michael George en Graham Johnson. Hyperion CDJ 33028.
Schubert: Frühlingsglaube D. 686. Lied, tekst Uhland. Christa Ludwig en Irwin Gage. DG 469.644-2.
Schubert: Frühlingslied D. 243. 2 Tenoren en bariton, tekst Hölty. Polytechnisch koor o.l.v. Tapani Länsiö. Ondine ODE 811-2.
Schubert: Frühlingslied D. 398. Lied, tekst Hölty. Dietrich Fischer-Dieskau en Jörg Demus. DG 463.504-2.
Schubert: Frühlingslied D. 914. Vier mannenstemmen, tekst Pollak. Koor van de Beierse omroep o.l.v. Wolfgang Sawallisch. EMI 566.139-2 (4 cd’s).
Schubert: Frühlingslied D. 919. Lied, tekst Pollak. Juliane Banse en Graham Johnson. Hyperion CDJ 33036.
Schumann: Symfonie nr. 1, Frühlingssinfonie. Staatskapel Dresden o.l.v. Wolfgang Sawallisch. EMI 764.815-2 (2 cd’s).
Schumann: Frühlingsankunft. Lied op. 78/20. Robert Holl en Josef de Beenhouwer. Preiser 93403.
Schumann: Frühlingsbotschaft op. 79/3. Lied, tekst Fallersleben. Natalie Stutzmann en Inger Södergren. RCA 09026-61799-2.
Schumann: Frühlingsfahrt. Lied, tekst Eichendorff op. 45/2. Peter Schreier en Norman Shetler. Berlin Classics BC 2111-2.
Schumann: Frühlingsgruß. Lied, tekst Fallersleben. Peter Schreier en Norman Shetler. Berlin Classics BC 9138-2.
Schumann: Frühlingslied uit 4 Duetten op. 78/19, tekst Fallersleben. Peter Schreier, Dietrich Fischer-Dieskau en Christoph Eschenbach. DG 457.915-2.
Schumann: Frühlingslied op. 125/4. Lied, tekst Braun. Stella Douflexis en Graham Johnson. Hyperion CDJ 33104.
Schumann: Frühlingslust op. 125/5. Lied, tekst Heyse. Stella Douflexis en Graham Johnson. Hyperion CDJ 33104.
Schumann: Frühlingsnacht uit de Eichendorff Liederkreis op. 39/12. Dietrich Fischer-Dieskau en Christoph Eschenbach. DG 445.188-2.
C. en R. Schumann: Liebesfrühling op. 37/1-12. 12 Liederen, tekst Rückert. Juliane Banse, Olaf Bär en Helmut Deutsch. EMI 556.579-2.
Sinding: Frühlingsrauschen uit Pianostukken op. 32/3. Joseph Cooper. Decca 433.222-2; Orkestratie Sitt: Helsinki filharmonisch orkest o.l.v. Leif Segerstam. Ondine ODE 824-2.
Stolz: Frühjahrsparade. Operette, tekst Marischka en Wiener. Hieruit: “Wien wird bei Nacht erst schön’. Lucia Popp met de Academy of St. Martin-in-the-Fields o.l.v. Neville Marriner. EMI 569.853-2.
Stolz: Frühling im Prater. Operette, tekst Marischka. Hieruit: ‘Du bist auf dieser Welt’. Anneliese Rothenberger en Nicolai Gedda met orkest. EMI 566.819-2.
Stolz: Frühling in Wien. Lied. Julia Migenes met het BBC concertorkest o.l.v. Iain Sutherland. BBCM WMEM 0043-2.
J. Strauss II: Frühlingsstimmen op. 410. Wals, tekst Genée. Kathleen Battle met het Weens filharmonisch orkest o.l.v. Herbert von Karajan. DG 419.616-2.
Ullmann: Der Frühling. Lied, tekst Hölderlin. Christine Schäfer en Axel Bauni. Orfeo C 380952H.
Wolf: Er ist’s. Lied, tekst Mörike. Arleen Auger en Irwin Gage. Hyperion CDJ 66590.
Wolf: Ernst ist der Frühling. Lied, tekst Heine. Nico van der Meel en Dido Keuning. Globe GLO 5149.
Wolf: Frühlingsglocken. Lied, tekst Reinick. Dietrich Fischer-Dieskau en Daniel Barenboim. DG 447.515-2 (6 cd’s).
Wolf: Liebesfrühling. Lied, tekst Fallersleben. Dietrich Fischer-Dieskau en Daniel Barenboim. DG 447.515-2 (6 cd’s).
Wolf: Frühling übers Jahr. Lied, tekst Goethe. Arleen Auger en Irwin Gage. Hypertion CDJ 66590.
Zemlinsky: Frühlingsbegräbnis. Solisten, koor en orkest, tekst Heyse. Deborah Voigt, Donnie Ray Albert, de Düsseldorfse Musikverein en het Gürzenich orkest Keulen o.l.v. James Conlon. EMI 556.783-2.
Lente
Alfvén: Lente in Roslag. Gemengd koor en piano, tekst Henrikson. Orphei Drängar o.l.v. Robert Sund. BIS CD 633. Anon.: Lente festival. Ouverture. Tokio filharmonisch orkest o.l.v. Lim Kektjiang. Marco Polo 8223918.Björnsson: Lentelied. Lied, tekst Hallgrimsson. Gunnar Gudbjörnsson en James Lisney. Olympia OCD 463.Castelnuovo-Tedesco: Voorjaar. Lied, tekst Shakespeare. Anna Victoria Banks en William Wellborn. Marco Polo 8.223729.
Fibich: Symfonisch gedicht Lente op. 13. Praags omroeporkest o.l.v. Frantisek Vajnar. Supraphon SU 3197-2.
Foerster: Lente en verlangen op. 93. Symfonisch gedicht. Praags symfonie orkest o.l.v. Vaclav Smetacek. Supraphon SU 1822-2.
Gade: Lentefantasie op. 23. Voor solisten, koor en orkest. Anne Margrethe Dahl, Kirsten Dolberg, Gert Henning-Jensen, Sten Byriel en Eliabeth Westenholz met het Tivoli koor en –orkest o.l.v. Michael Schönwandt. Da Capo 8224051.
Gade: Lentebloemen op. 2b. 3 Pianostukken. Anker Blyme. Da Capo DCCD 9117.
Glazoenov: Lente op. 34. Schots nationaal orkest o.l.v. Neeme Järvi. Chandos CHAN 7049.
Heise: Lentelied in de herfst. Lied, tekst Winther. Inger Dam-Jensen en Christian Stubbe Teglbjerg. Da Capo 8.224065.
Heise: Lentelied van de jonge leeuwerik. Lied, tekst Blicher. Inger Dam-Jensen en Christian Stubbe Tegelbjerg. Da Capo 8.224065
Henriques: Lentelied. Lied, tekst Reumert. Lauritz Melchior en Ivar Strasvogel. Danacord DACOCD 325.
Hong: Voorjaar thuis. Lied. Sumi Jo met het St. Luke’s orkest o.l.v. Richard Bonynge. Erato 3984-21630-2.
Huanzhi: Lente festival. Ouverture. Centraal Chinees filharmonisch orkest o.l.v. Han Zhongjie. Olympia OCD 701.
Ippolitov-Ivanov: Lente ouverture ‘Yar-khmel’ op. 1. Orkest. Omroeporkest Bratislava o.l.v. Donald Johanos. Marco Polo 8.223629.
Josephson: Lentelied. Koor, tekst Grafström. Lunds Studentsangare o.l.v. Folke Bohlin. BIS CD 162.
Kabalevsky: Lente op. 65. Symfonisch gedicht. Moskou’s symfonie orkest o.l.v. Igor Golovschin. Naxos 8.554788.
Kjerulf: Lentedans. Piano. Einar Steen-Nøkleberg. Simax PSC 1228 (3 cd’s).
Kocian: Voorjaarslied. Viool en piano. Vaclav Snitil en Josef Hála. Supraphon 110936-2.
Kuang: Lentesneeuw. Lied. Dehai Liu en Shuteng He. Marco Polo 8.223924.
Lodewijk: Lentedag. Symfonisch gedicht. Orkest van de Belgische omroep o.l.v. Alexander Rahbari. Koch Discover DICD 920100.
Ma: Lente in Sinkiang. Viool en orkest. Hu Kun met het omroeporkest Bratislava o.l.v. Kenneth Jean. Marco Polo 8.223350.
Nielsen: Voorjaar in Funen op. 42. Solisten, koor en orkest. Inga Nielsen, Peter Grønlund, Sten Byriel, kinderkoor en Deens nationaal omroepkoor en –orkest o.l.v. Leif Segerstam. Chandos CHAN 8853.
Nielsen: Voorjaar! De lente ontwaakt. Lied, tekst Børup. Canzone-Koret o.l.v. Frans Rasmussen. Danacord DACOCD 368.
Palmgren: Lente op. 27 en 47. Pianosuites. Gedeelten. Izumi Tateno. Finlandia 0630-19810-2 (2 cd’s).
Palmgren: Lentevlinders. Koorlied. Ionische zangers. Usk recordings USK 1218 CD.
Rachmaninov: Lente op. 20. Cantate voor bariton, koor en orkest, tekst Nekrasov. Tigram Martyrosyan met het Russisch Staatsorkest en –koor o.l.v. Valery Polyansky. Chandos CHAN 9802.Rangström: Lentehymne. Orkest. Norrköping symfonie orkest o.l.v. Michail Jurowski. CPO 999.367-2.
Sibelius: Lentelied op. 16. Symfonisch gedicht. Göteborg symfonie orkest o.l.v. Neeme Järvi. DG 457.654-2.
Sigurbjörnsson: Lente echo. A capella koor. Hamrahlid koor o.l.v. Thorgerdur Ingolfsdottir. ITM ITM 6-01.
Sommerfeldt: Lentemelodieën op. 44. Fluitsolo. Paul Ølen. Aurora ARCD 1935.
Suk: Lente op. 22a. Pianosuite. Igor Ardasev. Supraphon SU 3183-2.Theodorakis: Symfonie nr. 7, Lentesymfonie. Solisten, koor en orkest, teksten Ritsos en Kouloukis. Kari Lövaas, Violetta Madjarova, Ssergei Larinas, Gunther Emmerlich, het Praags omroepkoor, Litouws Staatskoor en Dresdens filharmonisch orkest o.l.v. Herbert Kegel. Intuition records INT 31312.
Wellejus: Voorjaar in Køge. Lied, tekst Andersen. Annie Birgit Garde en Henning Wellejus. Danacord DACOCD 448.
Primavera
A. Berio: La primavera. Mazurka voor pianoduet. Katia en Marielle Labèque. Sony 48381. Mercadante: La primavera. Lied. Yvonne Kenny en David Harper. Opera Rara ORR 206.Paganini: La primavera op. 30. Sonate voor viool en orkest. Salvatore Accardo met het Londens filharmonisch orkest o.l.v. Charles Dutoit. DG 423.578-2.
Perezzani: Primavera dell’anima. Kamerorkest. Mahler jeugdorkest o.l.v. Claudio Abbado. DG 447.115-2.
Piazzolla: Primavera porteña. Tango. Daniel Barenboim, Rodolfo Mederos en Hector Console. Teldec 0630-13474-2.
Respighi: La primavera. Lyrisch gedicht voor solisten, koor en orkest, tekst Zarian. Henrietta Lednárová, Jana Valálková, Denisa Slepkovská, Miroslav Dvordsky e.a. met het ensemble van de omroep Bratislava o.l.v. Adriano. Marco Polo 8.223595.
Vivaldi: Primavera uit ‘De 4 jaargetijden’. Vioolconcert. Giuliano Carmignola en het Venetiaans barokorkest o.l.v. Andrea Macon. Sony 51352.
Van Wijk: Primavera. Orkest. Kaapstad symfonie orkest o.l.v. Omri Hadari. Claremont CDGSE 1509.Walters: Primavera. Ouverture. Royal Ballet sinfonia o.l.v. Andrew Penny. Marco Polo 8.225048.Zipoli: Primavera. Orgel. Cvristina Garcia Banegas. K 617 K 617036.Printemps
Antheil: Printemps. Piano. Jagdish Mistry. RCA 09026-68066-2.Auric: Printemps de Ronsard. Lied. Sonia de Beaufort en Alain Jacquon. Timpani 1C1049.Chédeville: Le printemps ou Les saisons amusants. Musette, draailier, 2 violen en continuo. Jean Vandeville met het Jean-Louis Petit kamerorkest. Rem editions REM 311090.
Debussy: Printemps. Symfonische suite. Ulster orkest o.l.v. Yan Pascal Tortelier. Chandos CHAN 9114.Debussy: Printemps. Piano vierhandig. Christian Ivaldi en Noël Lee. Arion ARN 268128 (2 cd’s).
Debussy: Printemps. Cantate, tekst Barbier. Brigitte Desnoues met het Sorbonne koor en –orkest o.l.v. Jacques Grimbert. Marco Polo 8.223755.Gottschalk: Printemps d’amour op. 40. Mazurka, caprice de concert. Piano 4-handig. Eugene List en Cary Lewis. Vanguard 08.4051.71.
Hahn: Le printemps. Lied, tekst De Banville. Susan Graham en Roger Vignoles. Sony 60168.
Koechlin: La course de printemps op. 95. Symfonisch gedicht. Rheinland-Pfalz filharmonisch orkest o.l.v. Leif Segerstam. Naxos 8.223484.
Lajtha: Symfonie nr. 4 Le printemps op. 52. Pécs symfonie orkest o.l.v. Nicholas Pasquet. Marco Polo 8.223671.Le Jeune: Le printemps. ‘33 Airs mesurés et 6 chansons’. 2-8 Stemmige liederen. Jacques Feuillie ensemble. Arion ARN 268316 (2 cd’s).
Leduc: Le printemps. Orkest. Luiks filharmonisch orkest o.l.v. Pierre Bartholomée. Cypres CYP 601.
Stern: Printemps. Lied. Anna Case met orkest. Claremont CDGSE 78-50-68.
Tomasi: Printemps. Saxofoon en blaaskwintet. Manfred Preis met het Berlijns filharmonisch blaaskwintet. BIS CD 536.
Milhaud: Kamersymfonie nr. 1 Le printemps op. 43. Villa musica ensemble. MDG L 3449.
Spring
Alwyn: Strijkkwartet nr. 2 ‘Spring waters’. Londens strijkkwartet. Chandos CHAN 9219.Bax: Spring fire. Symfonie. Royal philharmonic orkest o.l.v. Vernon Handley. Chandos CHAN 8464.Berkeley: Spring at this hour op. 37/2. 6-stemmig koor a capella. Bristol Bachkoor o.l.v. Glyn Jenkins. Priory PRCD 352.Bloom: Spring fever. Piano. Alan Feinberg. Argo 444.457-2.
Boyce: Spring gardens. Lied. Evelyn Tubb en Frances Kelly. Musica oscura 070987.Bridge: Sporing song. Viool en piano. Penelope Lynex en Alexander Wells. Somm recordings SOMMCD 229.Britten: A spring symphony op. 44. Solisten, koor en orkest. Jennifer Vyvyan, Norma Procter, Helen Watts, Peter Pears, Owen Brannigan met koor en orkest van Covent Garden o.l.v. Benjamin Britten. Decca 436.396-2.Carey: A spring morning. Lied. Elsie Suddaby en Reginald Paul. Amphion PHICD 134.Coates: Springtime. Orkestsuite. Slowaaks omroeporkest o.l.v. Andrew Penny. Marco Polo 8.223521.Delius: Spring morning. Orkest. Slowaaks filharmonisch orkest o.l.v. John Hopkins. Marco Polo 8.220452.Densmore: A spring fancy. Lied. Elisabeth Rethberg en Frederick Persson. Romophone 81012-2 (2 cd’s).
Dyson: A spring garland. Vrouwenstemmen en harp, tekst Herrick. Vrouwenkoor van de Royal Academy of Music en Osian Ellis o.l.v. David Willcocks. Somm recordings SOMMCD 014.
Feldman: Spring of Chosroes. Viool en piano. Mark Sabat en Stephen Clarke. Mode records MODE 82/3 (2 cd’s).
Gibbs: A spring garland op. 84. Strijkorkest. Guildhall strijkorkest o.l.v. Robert Salter. Hyperion CDA 67093.Gurney: Spring. Lied tekst Nashe. Paul Agnew en Julius Drake. Hyperion CDA 67243.
Henschel: Spring. Lied. Elsie Suddaby en Madame Adami. Amphion PHICD 140.Hollins: Spring song. Orgel. Roger Judd. Herald HAVPCD 204.Hundley: Spring. Lied, tekst Shakespeare. Paul Sperry en Irma Vallecillo. Albany TROY 043-2.Ireland: Spring will not wait. Piano. Eric Parkin. Chandos CHAN 9250.Ireland: Spring will not wait uit Liederencyclus ‘We’ll to the woods no more’, tekst Housman. John Mark Ainsley en Graham Johnson. Hyperion CDA 67261/2 (2 cd’s).Ireland: Spring sorrow. Lied, tekst Brooke. Rachel Ann Morgan en Tan Croone. Etcetera KTC 1128.Ives: Spring song. Lied, tekst Twichell. Roberta Alexander en Tan Crone. Etcetera KTC 1020.Lloyd Webber: 3 Spring miniatures. Piano of kamerorkest. Ian Brown. Hyperion CDA 67008.Rodgers: Spring is here. Musical, tekst Hart. Titelsong: Jessye Norman met het Boston Pops orkest o.l.v. John Williams. Philips 412.625-2.Rorem: Spring. Lied, tekst Hopkins. Carole Farley en Ned Rorem. Naxos 8.559084.Van Dieren: Spring song of the birds. Piano. Eiluned Davies. British Music Society BMS 405.Van Dieren: Spring song of the birds. Lied, tekst Koning James. Ludmilla Andrew en Philip Thomas. British music label BML 001.Warlock: Spring. Lied, tekst Nashe. Elsie Suddaby en Elisabeth Poston. Amphion PHICD 134.Williams: Spring requiem. Cellosolo. Raphael Wallfisch. Metronome METCD 1028.Wishart: Spring sadness. Lied. Maureen Lehane en Alexander Kelly. British music society BMS 409.