HEINE EN NEDERLAND
Heeft Heinrich Heine werkelijk geschreven dat hij als de wereld vergaat naar Nederland zou vluchten omdat alles daar vijftig jaar later gebeurt?
Ongetwijfeld is Heines uitspraak niet te vinden in zijn poëzie want de aan hem toergeschreven zegswijze is typisch een verbale bon mot. Blijft over zijn proza. Zijn Reisbilder voerden hem naar Polen, Berlijn, de Harz, de Noordzee en Italië – niet naar Nederland. Waar de Florentinische Nächte zich afspelen hoeven we ons evenmin af te vragen. Zijn Rabbi von Bacharach komt evenmin de Hollandse grens over. Zijn toneelstukken Almansor en William Ratcliff spelen zich respectievelijk in Spanje en Schotland af. De titels Französische Maler, Französische Zustände en Über die französische Bühne spreken voor zich.
Lutetia speelt zich, zoals de lezers van Asterix weten, af in Parijs. De enige Nederlander die in Heine’s filosofische werk voorkomt Die romantische Schule, Zur Geschichte der Religion und Philosophie in Deutschland is Spinoza en die werd niet bepaald beschreven als conservatief. Der Doktor Faust is een soort ballet; Ludwig Borne speelt zich af op Helgoland en in Parijs.
Blijven tenslotte nog drie mogelijkheden over: 1. Heines Aforismen. Daarin is het gezegde niet te vinden; 2. Heines fragmentarische memoires. Hierin is het evenmin te vinden; 3. Heines Aus den Memoiren des Herren von Schnabelewopski speelt zich grotendeels af in Nederland, maar helaas: ook daarin is zijn gezegde niet te vinden.
Nader onderzoek leert dat de 20e eeuwse Heinebewonderaar Frits Kief verantwoordelijk is voor de mystificatie. Omstreeks 1938 liet hij de bewuste tekst compleet met gefingeerde bronvermelding vallen.