ELEKTRISCHE STRIJKKWARTETTEN: EIGENTIJDS

Tik op Google Electric String quartet in en men zal verrast zijn wat alles tevoorschijn komt. Je kunt lang en grondig doorzoeken, maar na een half uurtje is onderstaande summiere lijst gemaakt. Nadere informatie over dit fenomeen te krijgen van de betrokkenen zelf blijkt niet zo eenvoudig en aangezien het onderwerp slechts een thema aan de rand van een rubriek is die in essentie gaat over klassieke muziek, is de animo om verder te zoeken en aan te dringen heel gering. Vandaar louter dit rudiment.

v.l.n.r. Marina Lepesevich (va), Larissa Lismont (v), Tamara Tasha Savich (vc) en Melissa Schaak (v).

 

• Maske trio, Australië met Suzie Gregory, Jessica en Rosanna.
• String cats, Nederland met Mi Sun Hltermann en Laura Rafecas Sogas.
• Exclusive strings met Melissa Schaak, Daniëlle van Berkom, Marina Lepesevich en Tamara Tasha Savich uit respectievelijk Canada, Nederland, Wit Rusland en Servië.
• Bond quartet, Australisch/Engels met Tania Davis, Eos Chater, Elspeth Hanson en Gay-Yee Westerhoff.
• Class!Violin sensation met Daniëlle van Berkom, Nederland.
• Highly wired uit Engeland met Sarah Huson-Whyte, ….
• Electric Ladies uit Litouwen met Gerda Gersvaite, Danute Kunigelyte en Enrika Uselyte.
• Strings 4 ever met Nancy Tormo Sanchez, .......
• Violina uit Estland met Daana Ots, Johanna Marie Ainomäe en Käll Haarde.
• Bella electric strings uit de V.S. met Nina di Gregorio, Jennifer Eriksson, Jennifer Lyon en Mandy Andreasen.
• Fuse duo uit Engeland met Linzi Stoppard en Ben Lee.
• Scala, ook uit Engeland met Victoria Lyon, Izzy Johnston, Chantal Leverton en Tasya Hodges.
• Bellatrix uit Korea met Shin Bi, So Ri, Chae Rin en Eul Seo.
• Andrelli electric string trio uit Engeland met …
• Ashanti duo uit Engeland met Marsha Skinns en Lizzy May.

Gemeen hebben deze ensembles dat ze bijna uitsluitend door vrouwen – meest twens – zijn ‘bemand’, dat alle dames een gedegen opleiding op tenminste conservatoriumniveau achter de rug hebben, niet zelden ook in conventionele ensembles spelen of gespeeld hebben, dat ze cross-over muziek spelen van klassiek-barok, via jazz en pop tot volksmuziek alles in keurige arrangementen, dat ze bij voorkeur in een typische popoutfit – hooggelaarsd en kort gerokt – optreden, dat ze niet door impresariaten of concertagenten, maar door managers worden vertegenwoordigd, dat ze zich vooral op het internet manifesteren en hun kunnen tonen met videoclips en mp3 downloadbaar materiaal, weinig cd’s maken, goede pr bedrijven via sociale media als Face Book.

Het skeletachtige instrumentarium stamt van merken als Yamaha, Jordan, Bridge, Vector, Wood, Brewer, NS Design en Violectra. Keuze genoeg met sterk oplopende prijzen voor met Swarowski moois ingelegde glitterinstrumenten.

Dat de klank heel anders is zonder kast en met manipuleerbare elektronica spreekt voor zich. Maar anders zijn de grote zalen, stadions en feestterreinen ook niet te bespelen.

De opkomst van deze meidengroepen (de term is evenmin als het begrip vioolbabes denigrerend bedoeld, in tegendeel) weerspiegelt een aantal ontwikkelingen. Zoals de massale opkomst van jonge vrouwelijke musici, de globalisering van het muziekleven, de steeds groeiende rol van de moderne media, de zachte dwang om eigen initiatieven te ontwikkelen, aan nieuwe behoeftes te voldoen en een eigen niche te vinden voor nieuw talent.

De leden van het Violina trio uit Estland, bestaande uit Johanna Marie Ainomäe, Daana Ots en Käll Haarde heeft via een vragenlijst wat vragen over het reilen en zeilen van dergelijke ensembles beantwoord.

Hebben jullie een idee hoe jullie vorm van musiceren in omloop kwam? Wat was eerder: de beschikbaarheid van elektrische strijkinstrumenten om optredens in grote zalen en buiten mogelijk te maken, of vroeg de markt om dit nieuwe muziekgenre?

“We veronderstellen dat de muziekwereld voortdurend behoefte heeft aan wat nieuws en ‘pittig pikants’. Vooral in de popmuziek moet je jezelf onderscheiden om op te vallen en de kost te verdienen. Het gebruik van elektrische instrumenten is een nieuwe manier op anders te zijn en ook andere klanken te gebruiken om in die wereld wat bijzonders te laten horen.”

Intussen wemelt het van dergelijke groepen. Kennen jullie veel collega’s?
“Dat blijft enigszins beperkt tot onze Baltische regio. We kennen Bond en de Electric Ladies uit Litouwen. Vooral Bond is erg goed.”

Getalsmatig lijken de kwartetten te domineren. Waarom lijken die aantrekkelijker dan duo’s of trio’s? Is dat een kwestie van meer of minder beschikbaar repertoire?
“Wij spelen als trio en dat is vooral een kwestie van de gegeven situatie. We spelen popmuziek en daarom is het niet zo belangrijk met hoevelen je bent. Als je ook klassiek repertoire speelt is het waarschijnlijk beter wanneer je met je vieren bent. Als trio schijnt Violina aantrekkelijk genoeg te zijn.”

Wat is jullie eigen achtergrond? Een ‘klassieke’ opleiding op een conservatorium? Waar?
“Eigenlijk hebben we alleen en klassieke opleiding. Twee van ons – Daana en Johanna – studeren nog aan de Academie voor Muziek en Theater in Estland.”

Wat was jullie motivatie om elektrisch te gaan? De glamour, het snelle geld? Een ideaal om een groter publiek te bereiken? De wens om diverse genres door elkaar te spelen?
“We waren altijd al geboeid door elektrisch versterkte muziek en de verschillende genres in de strijkerswereld. Omdat we een ‘klassieke’ achtergrond hebben, was het logisch om iets aparts te doen met de gave die we hadden. Het was beslist niet een kwestie van geld. We waren nieuwsgierig en ondernemend en wilden iets heel nieuws doen.”

Hoe stabiel zijn groepen als die van jullie? Zijn er veel wisselingen van bezetting? Wat bepaalt de hechtheid van de groep? Hebben jullie goede sociale onderlinge contacten, los van de repetities en optredens?
“In ons ensemble beslist. We hebben een uitstekende onderlinge relatie en zijn als zusters. We zijn nu al drie jaar zonder enig probleem samen. Naarmate is meer gelijksoortige groepen optreden, vinden meer wisselingen plaats (In Estland is nog een ander ensemble), maar we zijn nog steeds goede vrienden en we herinneren ons aan de positieve ervaringen uit de afgelopen jaren en missen elkaar vaak.”

Sommigen onder jullie in andere ensembles hebben nog duidelijk ‘klassiek’ ambities en spelen in een orkest of zelfs een ‘normaal’ strijkkwartet. Hoe is dat bij jullie?
“Käll gaat niet verder in klassieke richting omdat ze een heel andere studie is begonnen en een ander beroep kiest. Ze heeft er gewoon geen tijd meer voor. Maar we spelen wel klassieke stukken met onze groep. Maar de andere twee voltooien hun klassieke opleiding en spelen in verschillende orkesten”.

Hoe groot is de invloed van jullie manager? Beschikt die echt over muzikale expertise of is het alleen maar een commercieel iemand (waarom zelden of nooit een vrouw?).
“Ja, onze manager is zelf een musicus en kan ons zo nodig goede raad geven. We denken dat een goed onderling begrip essentieel is. Wanneer de manager strikt een zakenman is, ontstaan makkelijk problemen in de samenwerking.”

Wat vormt het zwaartepunt, wat is jullie eigen voorkeur bij deze multi-purpose muziek? Is het klassiek, jazz, pop, wereldmuziek?

“Met name voor mij, Käll, is dat altijd de klassieke muziek. Maar van daaruit kun je honderden takken zien groeien van dag tot dag, van uur tot uur.”

Wie maakt jullie arrangementen? Hebben jullie daarbij een eigen inbreng omdat het resultaat te beïnvloeden of te bekritiseren?
“Onze arrangementen worden gemaakt door twee producers in Estland, Timo Vendt en Mihel Mattisen. We kunnen daarover altij vrij onze mening geven en uitkiezen wat voor muziek we willen spelen”.

Jullie opleiding voorzag je in ieder geval van een goede instrumentaaltechnische beheersing. Hoe belangrijk is en blijft die klassieke kant?
“Bij ons is het aandeel klassiek nogal klein. We richten ons meer op dance muziek. Maar vergis je niet: onze klassieke kant vult ons leven. Misschien zelfs steeds nadrukkelijker omdat we viool studeren.”

Misschien begon het allemaal ooit met een gewone viool die van een microfoontje (en elektronische versterking op afstand) werd voorzien. Maar wat is het voordeel van specifieke elektrische instrumenten? Zijn ze bestendiger onder sterk wisselende en moeilijke omstandigheden (grote verschillen van temperatuur, luchtvochtigheid)? Zijn ze goedkoper, makkelijker te onderhouden?
“Ze zijn inderdaad robuuster onder sterk wisselende omstandigheden en ze klinken vaak beter dan een gangbaar instrument met microfoon. Essentieel is natuurlijk wel dat ze er anders uitzien.”

Gebruiken jullie een ander type strijkstok?
“Nee we kunnen een gewone strijkstok gebruiken.”

Om grote zalen, openlucht festivals, stadions van voldoende decibels te voorzien hebben jullie geluidsmensen nodig. Zijn die in het team geïntegreerd of moeten jullie die telkens ter plaatse inhuren?
“We hebben onze eigen geluidstechnicus om een optimale geluidskwaliteit te garanderen voor onze live optredens.”

Hoe goed blijven jullie instrumenten gestemd onder de vaak wisselende omstandigheden van een buitenoptreden?
“Dat is een ander voordeel van een elektrisch instrument: in de buitenlucht blijft de stemming constant. Maar een elektrisch instrument bevat ook hout en dat kan niet overal tegen.”

Hoe komt het toch dat er vrijwel uitsluitend ‘meidengroepen’ zijn? Is dat een kwestie van meer schone schijn?
“Moeilijk te zeggen. Meidengroepen zijn altijd gewild. Een reden kan ook zijn dat je je wilt onderscheiden.”

Hoeveel concerten geven jullie ongeveer per jaar, per maand?
“Ongeveer tachtig per jaar, maar per maand is het wisselend”.

Wie zorgt voor publiciteit? Een speciale instelling of de eigen manager? Is er een voorkeur voor publiciteit via radio, tv, dagbladen, andere gedrukte media?
“In ons geval de manager. De beste publiciteit krijg je met goede optredens.”

Doen jullie zelf suggesties voor het programma?
“Uiteraard want wij zijn degenen die het podium op moeten en een pakkend concert moeten geven. Als wij daarbij plezier uitstralen, is het publiek ook gelukkig.”

Hoeveel programma’s hebben jullie ter beschikking? Sommige ensembles hebben er blijkbaar maar eentje waar ze lange tijd mee toe kunnen. Besteden jullie veel tijd aan repetities?
“Omdat Violina doorgaans dance muziek speelt, gebruiken we eigen nummers (doorgaans met vocals), maar daarnaast ook veel club hits, covers en wat volksmuziek uit verschillende landen met dans beats. Maar we hebben ook wat klassieke nummers op het repertoire om te laten horen dat we dat ook kunnen. We hebben verschillende programma’s voor iedere feestelijke situatie.”

Spelen jullie wel eens samen met andere instrumenten of zouden jullie dat willen doen? Je kunt ook denken in termen van synthesizers, elektrische gitaren, slagwerk of stemmen?
“ Tot nu toe hebben we dat helaas nooit geprobeerd. Maar het is een aantrekkelijke gedachte.”

Wat onderscheidt jullie van andere ensembles? Wat is jullie specialiteit, zo aanwezig?
“We hebben inderdaad iets unieks. Het is zo geweldig en we beleven er zoveel genoegen aan. Violina biedt een fusie van dance beats, prachtig vioolgeluid en drie meiden die geweldig veel plezier op het podium hebben.”

Hoe lang denken jullie dat je dit elektrische genre kunt handhaven? Ik kan me geen zestigjarige dames voorstellen die gekleed als popidolen op het podium rondspringen voor een publiek van tieners.
“Maar het is geweldig om op het podium rond te springen. We zijn er echter wel van overtuigd dat onze muziek na verloop van tijd zal veranderen, meer cool en rustiger, ook melodischer zal worden. En omdat we hiernaast alle drie in feite ook gewone klassieke muziek spelen kunnen we ons met handhaving van de elektrische instrumenten in die richting ontwikkelen.”

Wie beslist over de kleding die jullie tijdens optredens dragen? Hebben jullie veel verschillende kostuums? Zijn die jullie eigendom? Moet je die verplicht dragen, ook als je er niet gelukkig mee bent?
“Dat kunnen we helemaal onderling met ons drieën bepalen. Dat gaat makkelijk omdat we maar ons drieën zijn en allemaal vrouwen. De mannen van het team hebben andere taken; zij zorgen dat de muziek tot klinken komt en regelen de productie.
Onze inspiratie ontlenen we mee aan het rond de wereld reizen en heel verschillende mensen ontmoeten. Wel wordt voor de grotere optredens (bijvoorbeeld op tv of fotosessies voor een tijdschrift) een styliste ingehuurd. Momenteel beschikken we over ongeveer tien kostuums.

Hoe bereiden jullie je op de toekomst voor?
“Mogelijkheden genoeg. Dankzij onze muziekstudie hebben we een instrument waarop we jarenlang kunnen blijven spelen. Twee van ons (Johanna en Daana) moeten eerst hun studie in respectievelijk Estland en Nederland afronden, het derde lid (Käll) werk als muziektherapiste in Italië.”

Hoe zit het met de beschikbaarheid van klinkend materiaal. Via internet kan allerlei worden gedownload in mp3 formaat. Maar wat hebben jullie in cd of dvd vorm? Of beschouwen jullie die formaten als achterhaald? Hebben jullie toekomstige plannen om opnamen te maken?
“ Een eerste cd verscheen op Violina’s eigen label “Magical” (meer informatie op de website www.violinamusic.com). We geloven absoluut niet dat cd’s en dvd’s ouderwets en achterhaald zijn. Het is juist geweldig om je eigen muziek op je eigen label te hebben.”

Tot besluit: hebben jullie nog een credo?
“Doe alles zo goed als je kunt en leg daar je hart en ziel in. Dan zul je gelukkig, tevreden en succesvol zijn!”

Discografie

De opnamen van Violina zijn te bestellen via //muusika24.ee/Eesti/item/137286 of //www.beatnet.eu/index.php?id=search&save=1&seek_world=violina&list_styles=