ANGELES
ANGELES, BIJ DE DOOD VAN VICTORIA DE LES ANGELES Niet zo lang na de Tweede Wereldoorlog toen er in het internationale muziekleven een enorme behoefte bestond aan een nieuwe veelbelovende zangersgeneratie werd de vocale wereld verblijd met een stel kunstenaars dat een nieuw elan in de opera en de concertzalen bracht. Namen als die van Maria Callas, Renata Tebaldi, Lisa della Casa, Boris Christoff, Nicolai Gedda, Dietrich Fischer-Dieskau, Gré Brouwenstijn, Sena Jurinac, Irmgard Seefried, Elisabeth Schwarzkopf, Cesare Siepi, Gottlob Frick, George London, Erich Kunz en komen daarbij onmiddellijk in de herinnering.Ook de 1 november 1923 – vier weken vòòr Callas – in Barcelona als Victoria Angel Lopez Garcia geboren Victoria de los Angeles behoorde tot dat selecte gezelschap dat als manna over het muziekleven daalde. Ze was op haar achttiende met lof afgestudeerd aan het plaatselijke conservatorium en gaf haar operadebuut in 1944 als gravin in Mozarts Le nozze di Figaro. In 1947 won ze het internationale zangconcours in Genève en daarna was haar internationale carrière bezegeld.In Londen zong ze de rol van Salud in Falla’s La vida breve, in 1949 gaf ze recitals in Oslo en Helsinki, gevolgd door optredens in Stockholm (Marguérite in Gounods Faust) en Kopenhagen (Mimi in Puccini’s La Bohème), daarna toog ze naar Parijs voor een recital en opnieuw als Marguérite aan de opera. In november van datzelfde jaar verzorgde ze een recital in de Scala, Milaan en zong daar in januari 1950 in het theater als Ariadne in Strauss’ Ariadne auf Naxos. Een verbluffende reeks triomfen voor een 26-jarige. In 1950 was Londen aan de beurt met Mimi in Covent Garden en New York met Marguéite in de In Nederland moesten we tot het Holland Festival 1953 wachten om haar eenmalig weer als Salud in La vida breve te zien en te horen. Daarna keerde ze helaas slechts eenmaal terug tijdens een Amsterdams Grand Gala du disque, 4 oktober 1963 met Bernard Haitink als dirigent. Ze zong opera aria’s van Rossini (de andere solist die avond was Adam Harasiewicz, een soort ééndagsvlieg als Chopinvertolker waarvan later nauwelijks meer wat werd vernomen). In diezelfde periode zong ze in Ravels Shéhérazade met het Concertgebouworkest onder Pierre Monteux. Haar laatste Nederlandse optreden was tijdens een recital met Anna Moffo in de Sonesta Koepelzaal.In de jaren ’50, ’60 en – in wat mindere mate - ’70 zong ze tal van operarollen en gaf ze een groot aantal recitals waarin altijd aandacht werd besteed aan de Spaanse liedkunst. Haar innemende persoonlijkheid en haar gave om een myriade aan vocale kleuren op te roepen met haar fraaie sopraan zorgden dat ze zowel in het theater als met haar recitals vooral in het Duitse, Franse en Spaanse repertoire maatstaven vestigde. Aan het begin van haar loopbaan zong ze behalve Ariadne ook andere rollen uit het Duitse repertoire: Elsa in Wagners Lohengrin, Elisabeth in diens Tannhäuser (zelfs in Bayreuth) en Agathe in Webers Freischütz .Kenmerkend voor haar was dat ze bij haar eerste optreden in een voor haar nieuwe stad liefst eerst een recital gaf om pas daarna in de opera op te treden. Ze wilde het publiek eerst kennis laten maken met de ware Victoria en daarna pas met een gekostumeerde zangeres in andermans huid. Later in haar leven beperkte ze zich tot recitals.Nog in 1992, toen ze bij de slotmanifestatie van de Olympische Spelen in Barcelona optrad, bewees ze dat ze een aristocraat was onder de divas. Dat ze beschikte over het vermogen om totaal verschillende karakters binnen het werk van één componist uit te beelden, blijkt bijvoorbeeld uit haar sensuele aanpak van Ravels orkestliederen: sensueel is ze in Shéhérazade, aanzienlijk scherper in de 5 Mélodies populaires grecques en heel evocatief in de 2 Mélodies hébraiques. Maar ook de extase van Duparcs L’invitation au voyage, het duistere van Chaussons Poème de l’amour et de la mer en de concentratie in kleinschaliger liederen van Debussy en Hahn tonen haar als geëngageerd, stijlvol en invoelend kunstenares. Alle emotionele nuancen komen tot hun recht, maar nooit worden de grenzen van de goede smaak overschreden. Natuurlijk behoort het Spaanse repertoire tot het beste wat aan de keel van de zangeres ontsproot: de liederen van Rodrigo en Montsalvatge, maar meer in het bijzonder natuurlijk Falla’s 7 Populaire Spaanse liederen. Heel bijzonder is ook haar optreden met Elisabeth Schwarzkopf, Dietrich Fischer-Dieskau en Gerald Moore samen tijdens een recital in de Londense Royal Festival Hall in 1967. Daar zong ze onder meer Rossini’s ‘kattenduet’ met Schwarzkopf En dan is daar nog haar weliswaar omstreden, maar niettemin heel bijzondere Carmen in Bizets gelijknamige opera. Ook niet te versmaden: haar Violetta in Verdi’s La traviata, haar Mimi in Puccini’s La Bohème en haar Rosina in Rossini’s Barbier.Ongeacht het genre, de stijl en de sfeer van de muziek in kwestie: Victoria de Los Angeles had altijd wat bijzonders te bieden. Gelukkig laat ze een behoorlijke cd erfenis na waarvan we nog eindeloos kunnen genieten. Ze stierf op 81-jarige leeftijd in haar geboortestad Barcelona waar ze oudejaarsdag 2004 met hartklachten in een ziekenhuis was opgenomen. J. de K. DISCOGRAFIE VICTORIA DE LOS ANGELES Bizet: Carmen. Met Nicolai Gedda, Janine Micheau, Ernest Blanc e.a., de Petits chanteurs de Versailles en koor plus orkest van de Franse omroep o.l.v. Thomas Beecham. EMI 749.240-2, 567.357-2 (3 cd's). 1958Canteloube: Chants d'Auvergne. Met Lamoureux orkest o.l.v. Jean-Pierre Jacquillat. EMI 763.178-2, 566.978-2.Chausson: Poème de l'amour et de la mer. Met het Lamoureux orkest o.l.v. Jean-Pierre Jacquillat. EMI 764.365-2.Debussy: Pelléas et Mélisande. Met Gérard Souzay, Jacques Jansen en het Nationaal orkest van de Franse omroep o.l.v. André Cluytens. Testament SBT 3051.Falla: Suite uit El sombrero de tres picos. Met het Philharmonia orkest o.l.v. Carlo Maria Giulini. EMI 764.746-2.Falla: La vide breve. Met Carlos Cosutta, Ines Rivadeneyra, Victor de Narké, Orfeon Donostiarra en het Spaans nationaal orkest o.l.v. Rafael Frühbeck de Burgos. EMI 769.590-2.Falla: La vida breve; El sombrero de tres picos; El amor brujo; Nachten in de Spaanse tuinen; 7 Canciones e.a. Met Ana Maria Iriarte, Aldo Ciccolini en diverse orkesten onder Ernesto Halffter, Ataulfo Argenta en Eduardo Toldra. EMI 569.235-2 (4 cd's).Falla: La vida breve; Canciones populares españolas; El sombrero de tres picos; El amor brujo; Soneto a Córdoba; Psyche. Met Ana Maria Higueras, Inès Rivadeneyram Carlo Cossutta, Gonzaleo Soriano e.a. en diverse orkesten o.l.v. Rafael Frühbeck de Burgos en Carlo Maria Giulini. EMI 567.587-2 (2 cd's).Fauré: Requiem. Met Dietrich Fischer-Dieskau en het Parijs' Conservatorium orkest o.l.v. André Cluytens. EMI 747.836-2 en 566.894-2. 1962Gounod: Faust. Met Nicolai Gedda, Boris Christoff e.a. en het Parijs' Opera ensemble o.l.v. André Cluytens. EMI 769.983-2, 567.967-2 (3 cd's). 1958Leoncavallo: Paljas. Met Jussi Björling, Leonard Warren, Robert Merrill, het Columbus jongenskoor, het Shawkoor en het RCA Victor orkest o.l.v. Renato Cellini. EMI 749.503-2, 585.650-2. 1952Leoncavallo: Paljas; Mascagni: Cavalleria rusticana. Met Franco Corelli, Tito Gobbi, Lucine Amara e.a. en het ensemble van de Scala, Milaan o.l.v. Gabriele Santini c.q. Lovro von Matacic. EMI 763.967-2 (2 cd's). 1962Mascagni: L’amico Fritz. Met Nicolai Gedda, Roger Soyer, Jean-Christophe Benoit, Mady Mesplé e.a. en het Ensemble van de Parijse opera o.l.v. Georges Prêtre. EMI 562.627-2 (2 cd’s).Massenet: Manon. Met Henri Legay, Michel Dens, Jean Borthayre en het Ensemble van de Parijse Opéra comique o.l.v. Pierre Monteux; Berlioz: Les nuits d’été; Debussy : La damoiselle élue. Met het Boston symfonie orkest o.l.v. Charles Munch. Testament SBT 3203 (3 cd’s). 1956 Massenet: Manon. Met Henri Legay, Michel Dens, Jean Borthayre en het Ensemble van de Parijse Opéra comique o.l.v. Pierre Monteux ; Debussy : La damoiselle élue ; Berlioz : Nuits d’été. Met orkest o.l.v. Charles Munch. Testament SBT 3203 (3 cd’s).Massenet: Werther. Met Nicolai Gedda, Mady Mesplé, Roger Soyer, Jean-Christophe Benoit en het Orchestre de Paris o.l.v. Georges Prêtre. EMI 763.973-2, 562.627-2 (2 cd's). 1968/9Mozart: Le nozze di Figaro. Met Cesare Siepi, Giuseppe Valdengo, Mildred Miller, Jean Madeira en het Ensemble van de Metropolitan opera, New York o.l.v. Fritz Reiner. Stradivarius 1952Offenbach: Les contes d'Hoffmann. Met Nicolai Gedda, Elisabeth Schwarzkopf, Gianna d'Angelo, Nicola Ghiuselev, George London, Ernest Blanc, het Ducloskoor en het Parijs' Conservatoriumorkest o.l.v. André Cluytens. EMI 763.222-2 (2 cd's); Hoogtepunten: 763.448-2. 1965Puccini: La bohème. Met Jussi Björling, Fernando Corena, Robert Merrill, Giorgio Tozzi en het RCA koor en -orkest o.l.v. Thomas Beecham. EMI 747.235-2, 567.750-2 (2 cd's). 1956Puccini: Madama Butterfly. Met Jussi Björling, Miriam Pirazini, Mario Sereni en het ensemble van de Opera te Rome o.l.v. Gabriele Santini. EMI 763.634-2 (2 cd's). 1959Puccini: Madama Butterfly. Met Giuseppe di Stefano, Tito Gobbi en het Ensemble van de Opera te Rome o.l.v. Gianandrea Gavazzeni. Testament SBT 2168 (2 cd’s). 1954Puccini: Il trittico. Met Tito Gobbi, Margaret Mas, Piero de Palma, Anna Maria Canali, Paulo Montarsolo en het ensemble van de Opera te Rome o.l.v. Gabriele Santini, Tullio Serafin en Vincenzo Bellezza. EMI 764.165-2 (3 cd's). 1955/8Purcell: Dido en Aeneas. Met Peter Glossop, Heather Harper, Patricia Johnson, Elizabeth Robson, Robert Tear e.a. en de Ambrosian Singers en het Engels kamerorkest o.l.v. John Barbirolli. EMI 565.664-2. 1965Rossini: Il barbiere di Siviglia. Met Luigi Alva, Ian Wallace, Carlo Cava, het Glyndebourne festival koor en Royal Philharmonic Orchestra o.l.v. Vittorio Gui. EMI 764.162-2, 567.762-2 (2 cd's). 1962Rossini: Il barbiere di Siviglia. Met Nicola Monti, Nicola Rossi-Lemeni, Gino Becchi, koor en het Milanees symfonie orkest o.l.v. Tullio Serafin. Testament SBT 2166, Testament SBT 2166 (2 cd’s). 1952Verdi: Otello. Met Mario del Monaco, Leonard Warren e.a. en met het Ensemble van de Metropolitan opera New York o.l.v. Fausto Cleva. Arkadia (2 cd’s). 1958Verdi: Simon Boccanegra. Met Tito Gobbi, Boris Christoff, Giuseppe Campora en het ensemble van de Opera te Rome o.l.v. Gabriele Santini. EMI 763.513-2 (2 cd's). 1957Verdi: La traviata. Met Toti del Monte, Mario Sereni en het ensemble van de Opera te Rome o.l.v. Tullio Serafin. EMI 767.576-2 (2 cd’s). 1959Villa-Lobos: Bachianas Brasileiras no. 1, 2, 5 en 9. Met het Orkest van de Franse omroep o.l.v. Heitor Villa-Lobos. EMI 761.015-2 en 566.912-2.Vivaldi: Orlando furioso. Met Marilyn Horne, Lucia Valentini Terrani, Carmen Gonzales, Lajos Kozma, Sesto Bruscantini, Nicola Zaccaria en I solisti Veneti o.l.v. Claudio Scimone. Erato 2292-45147-2 (3 cd's).The fabulous Victoria de les Angeles. Liederen van Ravel, Chausson, Debussy, Duparc, Montsalvatge, Granados, Rodrigo, Mompou, Espla, Toldra, Falla, Hahn, Fauré e.a. Met Elisabeth Schwarzkopf, Dietrich Fischer-Dieskau, Gerald Moore, Gonzalo Soriano, Annie Challan e.a. EMI 565.061-2, Testament SBT 1246 (4 cd's).Aria’s en liederen. EMI 575.888-2 (2 cd’s).Barok- en religieuze aria's. Met o.a. Gerald Moore, orkest onder Adrian Boult e.a. Testament SBT 1088.Auf Flügeln des Gesanges. Met het Parijs' Conservatorium orkest o.l.v. Rafael Frühbeck de Burgos. EMI 769.502-2.Opera-aria's van Puccini, Verdi, Mozart e.a. Met diverse orkesten. EMI 763.495-2.Récitals à Paris et Toulouse 1950. Composities van Brahms, Campra, Falla, Granados, Händel, Nin, Respighi, Scarlatti, Schumann, Toldra, Turina, Valverde. Met R Cayla en Madge Wilmore. INA Mémoire vive IMV 048.Spaanse liederen van Granados, Turina en Falla. EMI 764.028-2.Opera aria’s. EMI 763.495-2 en 565.579-2.The maiden and the nightingale. Spaanse liederen van Granados, Rodrigo, Mompou, Montsalvathe, Esplá en Toldra. Met Rafael Frühbeck de Burgos, Antonio Ros-Marbá en Garcia Navarro. EMI 562.904-2. An evening with Victoria de los Angeles. Met Geoffrey Parsons. Collins 1247-2.Zarzuela aria's. Met leden van het Spaans nationaal orkest o.l.v. Rafael Frühbeck de Burgos. EMI 769.078-2.Liederen van Händel, Schumann, Brahms, Falla, Granados, Guridi, Valverde, Vives, Nin, Toldra, Turina en Fusté. Met Gerald Moore. Testament SBT 1087.(Orkest)liederen van Berlioz, Brahms, Delibes, Halffter, Händel, Nin, Obradors, Scarlatti, Schubert, Schumann, Stravinsky, Valverde en Vives. Met Gerald Moore c.q. het BBC symfonie orkest o.l.. Rudolf Schwarz. BBC Legends BBCL 4101-2.