ANTENNESIGNALEN MET STORING
Toen ik in 1971 mijn huidige woning kocht was ik aanvankelijk aangewezen op hat tv- en radiosignaal dat de lokale CAI leverde. Dat was in het begin non-existent. Klachten bij wat we nu de provider zouden noemen, werden niet aanvaard. Het zou immers wel aan mijn prutskabels en waardeloze apparatuur liggen. Om duidelijkheid te verschaffen de toen nog bestaande PTT meetdienst ingeschakeld. Die stelde vast dat er weliswaar geen antennesignaal binnenkwam maar wel een behoorlijke wisselspanning waarop je een schemerlamp kon laten branden.
Korte tijd later richtte ik toch maar weer net als op mijn vorige huis een 8-elements FM antenne op rotor op om a) zelf in betere kwaliteit van verre zenders als de BBC en de WDR te kunnen genieten en b) om de tuners die ik te testen had voor het maandblad Disk in de praktijk te kunnen beoordelen op gevoeligheid en selectiviteit.
Officieel heerst toen al een antenneverbod, maar de waarschuwing dat binnenkort iemand van een gemeentelijke dienst zou opdraven om mijn antenne te slopen, is nooit in de praktijk gebracht.
In die tijd bestond trouwens de Vereniging Antenne Vrij die door Jacques Cluysenaar (de Loosdrechtse importeur van Luxman audio apparatuur en B & W luidsprekers) was opgericht en waarin zelfs de Consumentenbond was vertegenwoordigd om het ‘recht op vrije radio ontvangst te waarborgen’.
Sindsdien is kwalitatief en kwantitatief erg veel aan CAI’s verbeterd, maar toch was met een hoogwaardige muziekinstallatie altijd nog wat onnodige ruis bij de traditionele analoge radio ontvangst aanwezig. Langs digitale weg wordt het signaal wel mooi ‘schoon’ binnengeloodst.
Toch kan er nog een stoorprobleem zijn: brom (meestal 50Hz lichtnetfrequentie), veroorzaakt door een aardlus. Vroeger moesten platenspelers vaak op aparte manier worden geaard (of juist ontaard) om dat euvel te vermijden. Immers: de spanninkjes in de orde van een paar millivolt die een pick-up element levert, lopen veel meer gevaar voor het optreden van brom dan de vaak een factor honderd hogere spanningen afgevende andere geluidsbronnen.
Wat in de huisinstallatie in het klein aan aardlusbrom kan ontstaan, kan zich in het groot ook voordoen bij gemeenschappelijke antenne installaties wanneer het hierbij gaat om de traditionele galvanische verbindingen. Glasvezelnetten zijn hiervan gevrijwaard.
Wat is het geval? Bij Centrale Antenne Installaties is het systeem op het ene punt geaard, terwijl de huisinstallatie op een vaak honderden meters verder liggend punt is geaard. Hierdoor ontstaat een potentiaalverschil tussen de aarde van de eigen audio apparatuur en het tv toestel enerzijds en de afsluitmantel van de CAI-aansluiting. Ten gevolge van dit potentiaalverschil. Dat is de boosdoener die brom veroorzaakt: er loopt een elektrische wisselstroom tussen de aarde van de huisinstallatie en de aarde van de CAI-aansluiting door de huiselijke installaties en de kabels waarmee ze met elkaar zijn verbonden.
Audio- en video apparaten behoren als regel tot klasse 2, wat inhoudt dat ze geen eigen veiligheidsaarde nodig hebben.
Om een eind te maken aan de aardlus en de brom is een onderbreking van de aarde van de CAI-aansluiting nodig. Dat kan heel effectief door een galvanische isolatie aan te brengen in de antenneaansluitingen van radio en tv.
Een oplossing biedt hier bijvoorbeeld een Cable Antenna Isolator (à €25,- van de firma Kemp Elektroniks die ook meteen andere mogelijke zwerfstromen de pas afsnijdt. De isolator wordt simpel tussen de CAI steker en de eigen antenneplug aangebracht.
Verwacht geen wonderen, maar op tv kan het beeld strakker, scherper en rustiger worden en bij radio ontvangst klinkt de muziek ook iets gedefinieerder en strakker in het laag. Het is het proberen waard tot de totale verglazing van het antennenet.