ENIGE KERNDATA VAN DE MUZIEKINDUSTRIE

 

Een kort historisch overzicht dat aanvulling en mogelijk hier en daar correctie behoeft

 

1877: Charles Cros vindt de eerste spreekmachine uit.

 

1878: Edison krijgt patent op zijn met wasrollen werkende Phonograph, die vooral dicteerapparaat is en voor muziekregistratie ongeschikt.

 

1888: Berliner neemt patent op de Gramophone die met vlakke platen met langere speelduur werkt en legt de basis van wat Deutsche Grammophon Gesellschaft zou worden.

 

1897: De Improved Gramophone van Berliner verscheen op de markt. In de V.S. werd de Zonophone Company actief.

 

1898: In Engeland ontstond de Gramophone Company. De vestiging van Deutsche Gramophone werd definitief

 

1899: Barraud’s schilderij van een luisterende foxterrier voor een grammofoontrechter wordt kenmerk van de Engelse tak van de Gramophone company, waaruit later als gevolg van W.O. I na afsplitsing van Deutsche Grammophon His Masters Voice voortkwam.

 

1901 Begin van de Victor Company in de V.S. Afsplitsingen met Parlophone en Odeon ontstonden.

Sinds dit jaar ontstonden vooral opnamen van zangers. Te beginnen bij Medea Feig-Figner en Rusland tot de ’Celibrity Recordings’ van Melba, Sjaljapin en Caruso

 

1914: Eerste opname van een complete symfonie, Beethovens Vijfde op 7 30cm 78t. platen door het Berlijns filharmonisch orkest o.l.v. Arthur Nikisch.

 

1923: Eerste volledige opname van een strijkkwartet: Brahms’ op. 51/1 door het Catterall kwartet.

 

1925 De Amerikaanse Victor Comp. Maakt de eerste elektrische opname: werken van Chopin door Alfred Cortot.

 

1926 Poging van de Thomas A. Edison Inc. Om een vertikaal i.p.v. horizontaal gemoduleerde plaat met 20 minuten speelduur per kant uit te brengen.

 

1926: Eerste opname van het Concertgebouworkest o.l.v. Willem Mengelberg voor Columbia: Wagners ouverture Tannhäuser.

 

1926: H.M.V. brengt Tchaikovsky IV uit met Landon Ronald als dirigent.

 

1926: Eerste ‘live’ opname met Sjaljapin als Mestofele in Covent Garden. Melba’s afscheidsconcert daar verschijnt ook op de plaat.

 

1927: Columbia komt ter ere van een aan Beethoven gewijd eeuwfeest met de eerste complete reeks symfonieën.

 

1927: In de V.S. introduceert Victor de eerste platenwisselaar.

 

1927: Columbia maakt als eerste opnamen in het Festspielhaus in Bayreuth.

 

1927: Edison introduceert in de V.S. eerste type langspeelplaten: het wordt een flop.

 

1929: In Engeland ontstaat Decca.

 

1929: RCA wordt eigenaar van de Victor Talking Machine Co.

 

1931: The Gramophone Co. en Columbia (Engeland) gaan op in de Electric and Musical Industries: EMI.

 

1931: H.M.V. begint onder aanvoering van Walter Legge de Society Edition, gericht op complete opnameseries, zoals bijvoorbeeld in de Hugo Wolff Society.

 

1931: RCA waagt een poging met 25 en 30cm 33 1/3 toeren per minuut opnamen in de V.S. Een der eerste opnamen: Beethovens Vijfde door het Philadelphia orkest o.l.v. Leopold Stokowski.

 

1931: EMI opent in Londen de Abbey Road studio’s met een opname van Elgar, die het Londens symfonie in eigen werk dirigeert.

 

1931 Alan Blumlein van EMI neemt patent op alle aspecten van tweekanaals stereo opname.

 

1932: AEG en BASF beginnen magnetische band te produceren.

 

1934: H.M.V. maakt een experimentele opname volgens het Blumlein systeem van Mozarts Jupiter symfonie met het Londens filharmonisch orkest o.l.v. Thomas Beecham.

 

1934: H.M.V. maakt eerste opnamen in Glyndebourne: fragmenten uit Mozarts Le nozze di Figaro met Fritz Busch.

 

1934: Decca opent in de V.S. een firma die later onder de naam London zou werken.

 

1935: RCA introduceert in de V.S. de eerste platenclub.

 

1936: BASF maakt in Ludwigsburg de eerste bandopname van het Londens filharmonisch orkest met solisten van Mozarts Zauberflöte.

 

1938: H.M.V. zorgt voor de eerste opname van Mahlers Negende met het Weens filharmonisch orkest o.l.v. Bruno Walter.

 

1938: Belangrijke complete Beethoven symfoniecyclus van het Weens filharmonisch orkest o.l.v. Felix Weingartner voor H.M.V.

 

1938: Philips introduceert het Philips Miller systeem waarmee geluid op filmband wordt geregistreerd. Veel opnamen van het Concertgebouworkest met Willem Mengelberg uit de periode 1938/1940 worden hiermee gemaakt.

 

1940: De film Fantasia van Walt Disney wordt in de studio voorzien van een stereo geluidspoor.

 

1941: In de V.S. wordt het merk Capitol geïntroduceerd.

 

1945: RCA komt in de V.S. met de eerste 78t. platen die van vinyl in plaats van schelllak zijn vervaardigd. Tevens wordt Vox Records geformeerd.

 

1945: Oprichting in Londen van het speciaal voor plaatopnamen bestemde Philharmonia orkest, De voorbestemde dirigent verliet het ensemble snel na een conflict om in 1946 zijn Royal Philharmonic Orchestra te formeren.

 

1946: Engelse Columbia maakt de eerste opname met Karajan: Beethovens Symfonie nr. 8 met het Weens filharmonisch orkest.

 

1946 Philips Phonografische Industrie opent zijn fabriek in Baarn.

 

1947: DG introduceert het Archiv label, aanvankelijk voor Gregoriaanse muziek, later voor muziek tot 1800.

 

1947: Introductie met de 78t. plaat met verlengde speelduur.

 

1948 Columbia V.S. komt met de 33 1/3t langspeelplaat in de V.S.

 

1949 RCA introduceert in de V.S. de 45 t.p.m. plaat.

 

1950 De bestaande labels Telefunken uit Duitsland en Decca uit Engeland formeren vooral voor de Duitse markt  samen het label Teldec.

 

1950: RCA brengt op de Amerikaanse markt de eerste elpees uit. West Europa volgt 18 maanden later. Decca brengt dat jaar 33 elpees uit.

 

1954: EMI komt met de 45 toeren plaat met verlengde speelduur.

 

1954: Eerste stereo-opnamen van complete opera’s door Decca uit Rome: Puccini’s Manon Lescaut en Verdi’s La traviata en Otello, alle met Renata Tebaldi.

 

1957: EMI lanceert een serie ‘Great recordings of the century’.

 

1958: Decca maakt de legendarische eerste studio opname van Wagners Ring met Georg Solti.

 

1958: Harmonia Mundi France komt tot stand.

 

1958: Decca, DG, EMI en Philips brengen voor het eerst alle stereo opnamen op de markt.

 

1958: De meeste firma’s staken de productie van 78t. opnamen; EMI pas in 1962.

 

1961: De RCA opname van net Eerste pianoconcert van Tchaikovsk met Van Cliburn als winnaar van het Pianoconcours in Moskou wordt de eerste lp waarvan in totaal meer dan enkele miljoen exemplaren worden verkocht.

 

1963: De eerste doos met de complete symfonieën van Beethoven wordt door DG uitgebracht met het Berlijns filharmonisch orkest o.l.v. Karajan.

 

1962: In de V.S. introductie van de cassettevorm met een grote bandlus die dus continu doorspeelt. Speciaal voor gebruik in de auto. Het formaat wordt in Europa geen succes.

 

1963: Philips brengt de compact cassette als eenvoudig medium om behoorlijke bandopnamen van klein formaat te maken. Later gevolgd door de musicassette met voorbespeelde muziek.

 

1965: De Ring met Solti wordt met Die Walküre afgerond.

 

1966: Philips introduceert de EL 3300 als auto cassettespeler.

 

1966: Decca maakt de eerste opname met het Dolby-A systeem: Mahlers tweede symfonie door het Londens symfonie orkest o.l.v. Georg Solti.

 

1965: Duitse radiozenders beginnen met FM stereo uitzendingen.

 

1966: De BBC begint met stereo FM uitzendingen. Later pas volgt ook Nederland.

 

1970: Decca voltooit de grootste serie opnamen tot dan toe: alle symfonieën van Haydn door de Philharmonia Hungarica o.l.v. Antal Dorati op 78 elpees.

 

1970: Telefunken doet een poging met de TED videoplaat. Poging mislukt.

 

1970: Philips komt met de VLP videoplaat. De LaserDisc heet door veel firma’s te worden ondersteund, mar in feite alleen door Pioneer en Philips te worden ‘gedragen’. Na een jaar of tien sterven de betreffende soft- en hardware een langzame dood.

 

1971: Philips demonstreert de video cassetterecorder die ook geen succes werd.

 

1972: Kwadrafonie wordt in diverse incompatibele systemen geïntroduceerd met opnamen en geschikte afspeelapparatuur. Start lijkt veelbelovend, maar systeem wordt geleidelijk een flop. Desbetreffende opnamen worden deels later een succes op cd wanneer het Dolby surround systeem wordt geïntroduceerd.

 

1972: Denon produceert de eerste commercieel beschikbare digitale lp opname: Mozarts Jachtkwartet.

 

1973 Oprichting in Zweden van BIS Records

 

1976 JVC kondigt de komst van de VHS videocassette aan. Dit Home Video systeem krijgt dra als tegenhanger het Sony Betamax systeem.

 

1977: Begin in de V.S. van Telarc.

 

1978: Grootschalige marktintroductie op de Europese markt van de VHS videocassette met passende apparatuur.

 

1978: Philips kondigt de komst van de compact disc aan

 

1979: Philips demonstreert de cd. Het wachten op algemene beschikbaarheid begint.

 

1980: Decca gaat met DG en Philips op in Polygram.

 

1980: De Sony Walkman verschijnt ten tonele.

 

1980: Hyperion brengt eerste opnamen uit.

 

1982: Begin van het label Capriccio in Duitsland.

 

1932. Opening van de Philips cd fabriek in Hannover. De eerste opnamen bereiken schaars de markt.

 

1987: Klaus Heymann begint in Hong Kong met het goedkope Naxos label.

 

1988: Startpunt van het label Virgin.

 

1989: De eerste goedkope(re) Collins cd’s verschijnen.

 

1990: Michael Fine start met het label Koch Int.

 

1990: Mozart manie voor de tweehonderdste jaardag van zijn dood, resulterend in 180 Philips cd’s verdeeld over 45 delen die zijn vrijwel complete oeuvre bevatten.

 

1991: Philips demonstreert de digitale compact cassette (dcc) en Sony de MiniDisc. Vrij snel al sneven beide formaten.

 

1995 ca.: Philips komt met het Video 2000 systeem, in potentie misschien het beste op videorecorder gebied. Maar helaas te laat en niet tot algemene standaard verheven en zonder medestanders. Een kort, bescheiden leven is het gevolg.

 

2000: de dvd verschijnt ten tonele als universeel medium voor digitale beeld- en geluidsopname.

 

2001: Introductie van de iPod MP speler.

 

2004: Apple start met de iTunes internetdienst.

 

2006: Philips verdwijnt als zelfstandig label van de markt. Delen van de catalogus worden verder door Decca en DG geëxploiteerd.

 

2008: Introductie Youtube internet downloadservice.

 

2008: Introductiepoging van de blue-ray dvd begint met veelbelovende kwaliteitsverbetering.