NIEUWE KOPIEERBEVEILIGING VAN BMG-SONY

Kort eerste krantenberichtje: “Op internet is een computervirus aangetroffen dat zichzelf onzichtbaar maakt dankzij software op sommige muziek-cd’s van BMG-Sony. Het muziekbedrijf past een omstreden methode toe om kopiëren te verhinderen. Daartoe plaats de firma stiekem een programma op de pc zodra een consument een cd op zijn computer afspeelt”.

Als hier wordt bedoeld wat wordt gesuggereerd, is dit bedreigender dan wat er staat. Deze luis in de pels zou dan namelijk ook invloed hebben op alle niet-BMG/Sony materiaal en zou verhinderen dat cd’ van bijvoorbeeld de merken RCA en Sony niet slechts niet kunnen worden gekopieerd, maar zelfs niet kunnen worden beluisterd. Een nieuw teken aan de wand van het arrogante, niet door technisch benul gekenmerkte concern dat de muziekwereld in de nadagen van de lp (en toen nog onder de CBS vlag) het absurde Copy Code systeem wilde opdringen, waarbij domweg happen uit de middenfrequenties van de muziek werden verdonkeremaand.

Een tweede krantenbericht werkte verhelderend en nam veel van de gewekte twijfel weg. Het zou bij de (voorlopig) alleen in de V.S. door Sony toegepaste beveiligingsvorm gaan XCP gaan waarmee een verborgen bestand, rootkit genaamd, in de voor het kopiëren bestemde computer wordt geïnstalleerd. Een bestand dat volgens kenners ook informatie over de gebruiker van de pc doorgeeft.

Sony en klungelige kopieerbeveiliging: het zijn haast synoniemen. Weliswaar wordt boze opzet ontkend, maar omdat zo’n rootkit ook vaak wordt gebruikt door spywaremakers wordt verondersteld dat Sony’s paardenmiddel ook meteen spyware installeert en dat het overbruggen of verwijderen daarvan een goede kans biedt dat meteen Windows wordt ontregeld. Gelukkig schijnt Sony in Europa niet met deze wijze van copy protection mee te doen. De meerderheid van de belangrijke labels onthoudt zich daar gelukkig ook (nog) van. De positie van EMI is tweeslachtiger.

Twee jaar geleden heb ik me in een artikel “Vragen rond kopieerbeveiliging” op deze website al eens flink kwaad gemaakt over de geruisloos door EMI en zijn ondermerken als Virgin ingevoerde kopieerbeveiliging met de mooie naam ‘Copy controlled’ en een fraaie logo. Het ging daarbij om het ook fraai geheten Cactus Data Shield 200 van Macrovision dat ook effectief wordt gebruikt voor de beveiliging van dvd’s. Intussen is er een verbeterde versie: Macrovision CDS-300 voor audio cd’s.

De oude methode verhinderde inderdaad het kopiëren van cd’s van deze merken op cd’s en mp3 formaat. Tenminste met mijn toenmalige brander. Natuurlijk moet het fabrieksmatig kopiëren in grotere aantallen van auteursrechtelijk beschermd materiaal worden verboden en voorkomen, maar dan toch liever niet zo. Ik herinner me mijn frustratie toen ik voor een lezing over Purcells Dido and Aeneas gedeelten uit een zestal opnamen achter elkaar wilde zetten om niet telkens tijd te verliezen of verkeerde mopjes te selecteren. Dat lukte aardig tot ik een van de belangrijkste en mooiste opnamen – die van Haim met Susan Graham (Virgin 545.604-2) niet kon overnemen. Onlangs probeerde ik met een andere ‘brander’ datzelfde (Sonic – Sony RW) via ‘Record now’ nog eens: en waarachtig het lukte, zij het dat het veel langer dan gewoonlijk duurde en de kopie hier en daar wat verwaarloosbare tikjes vertoont.

Groter bezwaar van CDS-200 was dat het vaak onmogelijk bleek om de zo gecodeerde plaatjes via de goedkoper types cd-speler en dus via autoradio’s weer te geven. Met CDS-300 schijnt dat probleem te zijn opgelost en is het ook mogelijk om de beschermde cd driemaal ongestraft te kopiëren. Gelukkig verdween EMI’s systeem voor zover het opnamen met ‘klassieke’ muziek betreft (waar liggen de grenzen van die genrebegrenzing?) even geruisloos als het werd geïntroduceerd.

Klassiekliefhebbers schijnen zich dus geen zorg te hoeven maken over dergelijke procedures, maar wat minder geheimzinnigheid en wat meer openheid van de muziekindustrie zou geen kwaad kunnen. Voor de consument is het zaak heel alert te blijven.

Terug naar BMG-Sony. De klassieke muziekliefhebber kan zich als de snode plannen doorgaan en alleen voor het materiaal uit die koker de beveiliging gelden, afvragen: hoe raakt dat mij? Ofwel de vraag stellen: hoeveel divisies heeft BMG-Sony?

Dan blijkt het droef gesteld met beide ooit grote labels. Van het ooit zo trotse Sony en RCA is weinig meer over. Beide merken richten zich al een tijd op heruitgaven uit hun rijke back catalogue (Sony putte dankbaar uit de CBS archieven), liefst in SACD vorm (!). RCA heeft af en toe iets nieuws van Harnoncourt, Bell of Kissin. Maar verder?

Haast erger nog is het met Sony. Wie heeft ooit nog iets gemerkt van de grootse plannen die met Abbado in Berlijn zouden worden gerealiseerd, over de schatten uit de video archieven van Karajan die op ld en dvd-v zouden worden uitgebracht. Het ambitieus begonnen Ligetiproject werd al snel afgeblazen en door Teldec voortgezet.

Dirigenten als Abbado, Boulez, Gergiev, Levine, Maazel, Muti, Ozawa, Previn, Salonen en Tilson Thomas begonnen ooit veelbelovend op Sony – nooit meer wat van gehoord. Hetzelfde geldt voor ensembles als l’Archibudelli en solisten als Aimard, Ax, Alagna, Argerich, Bonney, Domingo, Fleming, Graham, Kissin, Kremer, Midori, Von Otter en Upshaw. Vrijwel allen vonden ze intussen gelukkig een welkom onderdak bij labels die minder door artistiek dan door commercieel management worden bestierd. Jammer voor iemand als Perahia, die bovendien opnieuw door kwetsuren uitgeschakeld lijkt te zijn en die eerlijk gezegd in zijn laatste opnamen telkens wat minder overtuigend werd.

Dubieuze uitbreiding kopieerheffing

Zoals dat reeds voor alle bestaande blanco softwareformaten op het gebied van audio en video gold (een heffing van €0,14 per cd en van €0,40 of 0,60 per dvd), lijkt het er nu op dat ingaande 1 januari aanstaande ook een kopieerheffing op mp3- en dvd recorders wordt ingevoerd. Dan zou een novum zijn, want in tegenstelling tot bijvoorbeeld Duitsland waar altijd al zo’n heffing van kracht was bij aanschaf van cassettedecks, dat-recorders en videorecorders, werden daarover in Nederland over hardware nog geen auteursrechten verlangd.

Voordat zo’n maatregel wordt genomen, lijkt het om ongelijkheid en dus onrechtvaardigheid te voorkomen belangrijk dat liefst worldwide, maar tenminste in Europees verband zo’n ingreep naar het principe van gelijke monniken, gelijke kappen wordt gecoördineerd. Engeland bijvoorbeeld voert die maatregel (nog) niet in.

Bovendien geldt nog steeds het oude bezwaar: lang niet iedereen gebruikt die software vooral en alleen om auteursrechtelijk beschermd gekopieerd moois op te nemen. Ook voor eigen opnamen, databestanden, vakantiefilmpjes, reportages vinden de belaste bandjes en schijfjes toepassing. Neem Sony’s net geïntroduceerde camcorder op basis van blanco dvd plaatjes. Moeten de goeden dus weer met de kwaden lijden?      J. de K.