SACD IN DE PRAKTIJK

Ten opzichte van de traditionele cd zijn allereerst de theoretische normen veranderd bij sacd. Ging het bij de cd steeds om opnamen in 16- of 24-bit formaat met gebruikmaking van multi-bit PCM technologie, waarbij aan spelerkant wel vaak van zg. bitstroom (1-bit) decodering sprake was, bij sacd wordt louter van de bitstroom technologie gebruik gemaakt, in dit geval aangeduid als DSD (Direct Stream Digital). Dit betekent onder meer dat theoretisch de bemonsteringsfrequentie 2.822.400 samples per seconde bedraagt, dat geen ultrasteil ‘brick wall’ filter meteen boven de 20kHz in het audiodomein hoeft worden toegepast en dat het frequentiebereik van 20kHz is uitgebreid tot 100.000kHz, terwijl het – alweer theoretische – dynamiekbereik van 96dB bij cd tot 120dB bij sacd is opgerekt.

De ITU norm

Voor meerkanaals opname en weergave heeft de ITU een norm geformuleerd wat de luidsprekerposities betreft. In het zogenaamde norm 5.1 systeem bevinden de front (stereo) luidsprekers zich onder een hoek van 30° ten opzichte van de luisterpositie, waarmee  ze een gelijkhoekige driehoek vormen en de achter/zijluidsprekers onder een hoek van 110°. Een vooral voor theatersystemen toegevoegde subwoofer (of 0.1 kanaal) bevindt zich pal voor de luisteraar.

Er kan – maar hoeft niet noodzakelijkerwijs – gebruik worden gemaakt van zes gescheiden kanalen voor ruimtelijke weergave of effecten.

De sacd varianten

Liefst vier vormen van sacd kunnen worden onderscheiden. Dit zijn:

            Hybride meerkanaals

Een vierlaags opname met een gewone stereolaag, een stereo sacd laag en een meerkanaals sacd laag plus eventueel een laag voor bijvoorbeeld tekstinformatie. Dit type plaat kan alleen optimaal worden weergegeven met een ‘dedicated’ sacd speler. Hiervoor zijn dus ook een aparte meerkanaals versterker en drie of vier extra, liefst gelijkwaardige luidsprekers nodig.

            Hybride stereo

Een eenvoudiger uitvoering die alleen stereo sacd en stereo cd informatie bevat en liefst via een sacd speler moet worden weergegeven, maar ook op een tot louter stereo sacd weergave in staat zijnde speler tot zijn recht komt. Beide opnamen op de bewuste plaat gaan terug tot de oorspronkelijke studio mastertape en zijn niet via de computer gemanipuleerde ‘fold-downs’.

            Enkellaags meerkanaals

Deze bevat meerkanaals 16-bit sacd informatie en stereo sacd dito en kan op een gewone stereo cd speler worden afgespeeld.

            Enkellaags stereo

De eenvoudigste vorm met louter stereo sacd materiaal, eveneens bestemd voor standaard cd spelers.