DANIËLLE VAN BERKOM: 

         EEN BIJZONDERE VIOOLCARRIÈRE

Zelfportret

Op heel jonge leeftijd was ik al met muziek bezig, de muziek die mijn ouders draaiden kon ik feilloos meezingen al had ik destijds uiteraard geen flauw idee van wat ik zong. Toen ik een jaar of vier was zag ik op de televisie een zondagconcert met een concertviolist. Na dat moment met mijn neus tegen te televisie gedrukt te hebben meegemaakt wist ik dat viool mijn instrument zou gaan worden.

Ik ben begonnen met een jaar basis, het zogeheten oriëntatiejaar waarin notenschrift wordt geleerd en uiteindelijk na 3 proeflessen op verschillende instrumenten de keuze wordt gemaakt.

Ik koos voor klarinet, piano en viool. De klarinet bleek niets voor mij want ik kreeg er met geen mogelijkheid een degelijk geluid uit. Piano beviel me wel en de piano bespeel ik nu nog steeds hobbymatig. Echter was mijn keuze voor de viool al min of meer gemaakt, en daar bleef ik dus ook bij.

De geijkte lesroute

Ik heb vanaf mijn vijfde jaar muzieklessen gevolgd op de plaatselijke muziekschool, ik had daar individuele lessen en was onderdeel van het jeugdensemble van dezelfde school. Later stroomde ik door naar het gevorderde ensemble en daar heb ik nog enkele jaren met plezier muziek gemaakt. Toen na acht jaar muziekles mijn interesse in de muziek verder groeide, wilde ik meer uitdaging zoeken. Ik besloot eens mee te spelen in het Brabantse ‘Meierijs Kamerorkest’ waar ik in het B orkest de tweede viool zou gaan invullen. Tijdens de eerste repetitie werd ik gepromoveerd van B orkest tweede viool naar A-orkest eerste viool.

In een orkest spelen was op dat moment iets waarmee ik nog geen ervaring had, maar ik vond het fantastisch. We speelden veel klassieke werken maar mijn voorkeur lag bij de filmmuziek die we zo nu en dan ook uitvoerden.

Elektrische viool

Mijn optredens zoals ze begonnen zijn, waren voorspeelavonden voor 50 mama’s en papa’s in de balletzaal van de muziekschool. Dit werd later de aula van mijn basisschool tijdens de kerstvieringen en de eindmusical. Tijdens mijn middelbare schooltijd verzorgde ik zo nu en dan al optredens in de buurt, op school en bij feesten. Het kleine onbetaalde hap- en snapwerk. Ik kwam erachter dat wat ik deed toch in mijn omgeving vrij uniek was. Sinds mijn zestiende had ik een elektrische viool in mijn bezit, voor velen een onbekend fenomeen en dus een openbaring. Zo ook voor mij. Ik kende het instrument al jaren maar had niet overwogen er daadwerkelijk zelf op te gaan spelen ook al was dat wel mijn wens geweest.

Na enkele jaren van kleine optredens was me meermalen verteld nu eens serieus te overwegen om echt iets met mijn viool te gaan doen, maar een conservatoriumopleiding werd me afgeraden wegens teruglopende carrièrekansen.

Dilemma’s

Mijn middelbare school opleiding was een HAVO gevolgd door een VWO vergezeld door perioden van privélessen aan het conservatorium. Mijn keuze voor het conservatorium na de HAVO lag nog niet vast en ik twijfelde hevig waardoor ik besloot door te leren aan het VWO.  Tijdens mijn twee jaren op het VWO volgde ik privélessen aan het conservatorium te Tilburg bij vioolvirtuoze Jenny Spanoghe. Toen ik na het behalen van mijn VWO diploma nog altijd niet zeker was van mijn keuze voor een studie besloot ik een heel andere weg in te slaan. Ik ging Rechtsgeleerdheid studeren aan de Universiteit van Utrecht omdat daar mijn andere grote interesse lag, zaken.

Eenmaal aan deze studie begonnen kwam ik in contact met een Masterstudent aan het conservatorium te Utrecht waarna ik bij hem wederom mijn vioollessen oppakte. We gingen samen naast mijn rechtenstudie werken aan een toelatingsprogramma voor een eventuele auditie voor het conservatorium. Echter na enkele maanden besloot ik, nadat we het er uitgebreid over hadden gehad, dat ik niet gelukkig zou worden van een intensieve conservatoriumstudie en besloot ik om me op mijn rechtenstudie te concentreren. Kort daarop stopte ik ook met mijn vioollessen.

Maar tijdens mijn rechtenstudie sloeg echter wel de twijfel toe. Want wat als ik het nooit zou proberen, nooit zou doorzetten met de viool: zou ik daar geen spijt van krijgen? Zou ik later denken ‘had ik maar’?

Die gedachte begon me steeds meer dwars te zitten, maar voor een toelating tot het conservatorium was nog veel werk nodig. Ik heb altijd begrepen dat de basis klassiek is, dat een conservatoriumopleiding een solide fundament is voor een baan in de wereld van muziek, met name voor een violiste. Echter besefte ik dat de twijfel die met dit perspectief voor ogen toesloeg te groot was om aan deze opleiding te beginnen. 

De twijfel bleef echter een terugkerende factor en ik besloot tijdens mijn rechtenstudie wat meer optredens te willen doen. Ik schreef me op aandringen van vrienden en vriendinnen in voor het nieuwe seizoen (2010) van Holland’s got Talent.

Nieuwe route

Na door de voorselectie te zijn gekomen, mocht ik naar de theateraudities. De opnames waren spannend en het theater zat helemaal vol, dit was mijn eerste ervaring met de televisie. Ik had familie en vrienden bij me en heb veel geleerd van de manier van werken bij zo’n televisieopname. Niets is wat het lijkt en ook bij de televisie gaat het niet altijd daadwerkelijk om talent, het is me duidelijk geworden dat het met name gaat om de kijkers en hoe deze zo veel mogelijk te trekken. Ik vind dit begrijpelijk, een televisieprogramma draait immers op inkomsten uit kijkcijfers, toch vind ik het ook jammer dat ik deelnemers weggestuurd heb zien worden die absoluut talent hadden en een liveshow plek verdienden. Ikzelf eindigde bij de laatste 35 kandidaten en haalde daarmee net die liveshows niet. Ik heb achteraf absoluut geen spijt van mijn deelname. In september dat jaar kreeg ik een aanvraag voor een grote show in Hamburg en naar aanleiding daarvan richtte ik in oktober 2010 mijn bedrijf Class! violin sensation op, waarmee ik bruiloften, bedrijfsfeesten, presentaties, privéfeesten en clubs heb aangedaan.

Nieuwe richting: elektrische vioolensembles

Sinds mijn deelname aan Holland’s got Talent is mijn vioolcarrière in een stroomversnelling terecht gekomen. In december 2010 net na terugkomst uit Hamburg werd ik gebeld voor een aanvraag uit Frankrijk. Er werd me een contract aangeboden en niet veel later, eind januari 2011 werd het contract getekend. Ik heb het geluk gehad dat jaar rond te mogen reizen en veel mooie plaatsen heb mogen aandoen, waaronder Monaco, Algiers, Geneve, Berlijn, Cannes, Nice en Parijs.

In februari dat jaar heb ik mijn rechtenstudie vroegtijdig beëindigd omdat het erg moeilijk te combineren viel en mijn interesse toch duidelijker op een wat creatiever werkvlak moest komen te liggen. Na bijna een jaar met Electra Girls te hebben opgetreden kreeg ik het gevoel geen groei meer door te maken. Ik wilde nieuwe dingen leren, ik wilde mezelf verbeteren en had het gevoel dit in deze groep niet te kunnen. 

Exclusive Strings

Op dat moment, in augustus 2011 nam Jan Ceulemans, de manager van het internationaal strijkkwartet The Exclusive Strings, contact met me op. Een van de meisjes zou met zwangerschapsverlof gaan en hij zocht een invalster tot haar terugkeer. Een combineren met het andere nog lopende contract met Electra Girls dat toen nog liep en eigen optredens met mijn bedrijfje viel niet mee, maar vanaf september 2011 mocht ik met de Exclusive Strings meespelen als tweede violiste. Wat deze groep presteerde, was in mijn beleving grootser en professioneler. Er wordt veel meer publiciteit gegenereerd, ook is het concept strakker. Het is een vaste show met een duidelijke lijn en dit alles sprak me erg aan. 

Twee jaar eerder was ik al door Jan Ceulemans uitgenodigd voor een auditie, die heb ik toen gedaan maar vanwege mijn studie is toen een andere violiste voor vast aangenomen, nu ik werd gebeld en werd gevraagd in te komen vallen, heb ik vol enthousiasme ingestemd.

Het feit dat ik internationaal optredens mag verzorgen is een toevalligheid te noemen. Ik heb geen conservatoriumopleiding en had ten tijde van mijn start in dit vak geen ervaring dus ik denk dat we ook wel mogen spreken van geluk.

Multi inzetbaar

In februari is het contract met Electra Girls op mijn verzoek beëindigd en inmiddels ben ik van tweede violiste naar altvioliste gewisseld binnen The Exclusive Strings nu de altvioliste ook met zwangerschapsverlof is. Ik speel met heel veel plezier bij dit kwartet en heb hierdoor beseft dat dit vele malen beter bij mij past dan de klassieke richting. Ik merk dat een conservatoriumopleiding in een dergelijke groep zeker goed van pas zou komen. Het leren van de muziekstukken en de technische vaardigheid zijn dingen waarin ik mee kan komen maar waarvoor ik gemiddeld  meer tijd nodig heb dan de andere meisjes, mijn basis is minder gedegen. 

Echter ben ik van mening ‘qui ne tente rien, n’a rien’ en ik ga er dan ook volledig voor. Door hard te werken, te leren van de andere meisjes en vooral niet te snel genoegen te nemen met dat wat ik al kan, ik wil mezelf namelijk altijd verbeteren, kan ik goed meekomen met de groep.

Flankerende initiatieven

Ik dacht altijd dat ik een individualist was, ook wat betreft de optredens, ik had grootse plannen voor concepten, shows en repertoire binnen mijn eigen bedrijf. Ik werk met DJ’s, bezit een custom-made viool waarover straks meer en dacht dat ik op basis hiervan een goed concept had om nader uit te werken en me daarmee zou kunnen onderscheiden. Ik vond het fijn om zelf de touwtjes in handen te hebben maar tegelijkertijd viel het me ook zwaar. Ik was pas negentien toen ik mijn eigen bedrijf opzette en droeg een grote verantwoordelijkheid, voornamelijk van belang voor mijn eigen toekomst. Gelukkig werd ik geholpen door veel mensen om mij heen en met name door mijn vader. Hij hielp me met het uitwerken van ideeën en met de administratie. 

Door mijn deelname aan Holland’s got Talent liep de publiciteit voor mijn bedrijfje in het begin als vanzelf. Op internet en in de krant werden stukjes gepubliceerd, en daar kwamen vaak wat optredens uit voort. Ook bouwde ik mijn eigen website en liet posters drukken, dat alles zorgde voor de noodzakelijke reclame.

Ik kreeg goede recensies in kranten en een interview in het regionaal vakblad van de Kamer van Koophandel. Ik maakte een pagina aan op Facebook voor mijn bedrijf en hierdoor kon ik ook in contact komen met mensen via het sociaal netwerk. Dit deed ik via Hyves, Linkedin en via Facebook. Vooral gebruik van de laatste heeft me al enkele opdrachten opgeleverd.

“De hele zaal op het puntje van de stoel”, Brabants Dagblad, 2009

“Nam van Berkom als een volleerd artieste bezit van het podium", Brabants Dagblad, 2009

“Ze speelde de sterren van de hemel”, Meierij, 2010

“Bevlogen en vakkundige violiste”, Brabants Dagblad, 2011

“Samen maken we een mooie show”, Bedrijvig Boxtel Schijndel, Kamer van Koophandel, 2011

Organisatie, verdere bewustwording

Deze recensies vloeiden voort uit voornamelijk solo optredens en samenwerking met dansers of DJ’s. Voor deze optredens maak ik zelf een setlist. Dit doe ik naar eigen inzicht waarbij ik kijk naar het soort evenement, type publiek, de eventuele aanwezigheid van andere artiesten en vaak ook in overleg met de cliënt. Voor deze optredens maak en bewerk ik thuis op de computer tapes voor de backing, of maak ik een mix van verschillende nummers zodat ze mooi op elkaar aansluiten. 

Ik doe in mijn bedrijfje dus in principe, op hier en daar wat hulp na, alles zelf. Dit vind ik zoals ik eerder aangaf een voordeel, ik heb vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en doe iets wat ik ontzettend leuk vind. In mijn bedrijfje ben ik bewust individueel actief, het is dan ook een eenmanszaak. Ik ben pas later gaan beseffen dat ik de vrijheid heerlijk vind maar ik helemaal niet zo individualistisch ben, in ieder geval niet als het gaat om podiumpresentatie. Ik heb pas gemerkt wat ik mis bij de podiumpresentatie toen ik begon in groepen op te treden. De interactie met een ander persoon op het podium is heel belangrijk voor mij gebleken. Oogcontact of een lach maakt een podiumpresentatie voor mij echt iets speciaals, het geeft me energie. Door mijn huidige werk bij The Exclusive Strings besef ik nu dat mijn zelfbeeld van iemand die graag individueel werkt op dit vakgebied niet altijd juist is geweest. Nu ik met deze meisjes samenwerk en in een groep op het podium sta, weet ik dat dit precies is wat ik in het begin heb gemist. We hebben plezier en delen dezelfde interesse, muziek. Dit is niet alleen te merken op het podium maar al in de auto of in het vliegtuig. We spreken af bij een bepaald punt waarna we samen verder reizen. Ook tijdens deze reizen merk ik dat ik op de goede plek ben terecht gekomen. In dit vakgebied is het heerlijk om je emotie en passie samen met anderen te kunnen delen.

Het lot van populariteit

Ik werd in het begin na Holland’s got Talent herkend op straat, in de winkel. Meestal waren het mensen die de uitzending hadden bekeken en die me wilden complimenteren, soms kwamen nog wel eens een leuke contacten en potentiële opdrachtgevers hieruit voort. Ik vond het bizar herkend te worden maar ook erg leuk, ik kreeg veel waardering en dat deed me goed.

Mijn keuze voor het populaire genre boven het klassieke genre was niet gebaseerd op snel geld. Voor mij is muziek een passie. Het kan me laten lachen, het kan me kriebels geven in mijn buik maar ook diep ontroeren. Voor een optreden in het populaire genre krijg je in het algemeen meer betaald per optreden en uiteraard is dat een fijne bijkomstigheid. Echter biedt dit genre niet altijd vastigheid. Wanneer men kiest om in een orkest te spelen en bijvoorbeeld vioollessen te geven creëert men meer vastigheid en kan men meer zekerheid vinden in het werk of zelfs een vast salaris. Voor mij is het altijd afwachten hoeveel optredens ik in de maand kan vergaren, zeker in deze tijd van crisis.

Instrumentarium

Ik ben in het bezit van een klassieke viool, een klassieke altviool, een elektrische viool en een elektrische cello. Voor optredens gebruik ik eigenlijk altijd mijn elektrische viool. Deze viool is voor mij erg speciaal en custom-made. Het is een Yamaha SV 200 bezet met meer dan 3.000 Swarovskisteentjes. Een Yamaha elektrische viool is er vanaf ongeveer 1200 euro, maar uiteraard is de mijne nu met de steentjes wel wat meer waard. Ik heb een cello gekocht omdat ik deze heel graag zou willen gebruiken voor eigen opnames, maar ik moet toegeven dat ik er nog niet de tijd voor heb gevonden om er echt goed op te kunnen spelen. De klassieke altviool heb ik gehuurd omdat ik in korte tijd moest gaan schakelen van viool naar altviool en dus zeker een altviool thuis wilde hebben om te kunnen oefenen.

Elektrische instrumenten hebben het voordeel dat ze minder reageren op temperatuurverschillen en vaak ook minder op vochtigheid. Echter is het uiteraard nog altijd niet goed om de instrumenten in een heel koude, warme of vochtige ruimte te stallen.

Voorbereidingen

Voor ieder optreden heb je een soundcheck, zeker wanneer je elektrische instrumenten gebruikt. Je bent afhankelijk van een technicus die het geluid uitstuurt naar de zaal, dit signaal moet goed afgeregeld worden. Wanneer ik solo optredens doe heb ik geen eigen geluidstechnicus bij me en ik weet uit ervaring dat dit niet altijd even handig is. Een viool is een gevoelig instrument om in te regelen en vereist toch wel de nodige kennis om dit goed de zaal in te krijgen. Daarom hebben we bij de groep waarin ik nu speel een geluidsman met eigen mengtafel, zenders e.d. We nemen enkele minuten voor een line-check, wat inhoudt dat we controleren of de niveaus en de balans juist zijn en of alles goed werkt. Dit horen wij enkel in onze in-ears en kan dus op ieder moment en iedere plek worden uitgevoerd.

Voor ons specifieke genre is het visuele aspect heel erg belangrijk, het is heel wat commerciëler dan het klassieke genre en om het verkoopbaar te maken wordt er onder andere veel gedaan met beweging. Niet iedere groep of artiest gaat echt staan dansen maar een grotere beweging met de strijkstok kan al wonderen doen. Uiteraard heeft iedere beweging effect op het spel. Vooral de wijze waarop de strijkstok gebruikt kan worden is zeer gevoelig voor beweging. De stok kan gemakkelijk gaan stuiteren of schuiven. De toonvorming is in dit genre uiteraard ook van groot belang, zoals altijd in de muziek, maar dit is door de bijkomstigheid van het visuele aspect wel de eerste plaats gaan delen.

Aankleding

Bij solo optredens heb ik mijn eigen kleding, ik heb veel jurken, broekpakken, korsetten en andere showkleding voor op de bühne. In de groep waarmee ik optreed hebben we vaste kostuums, gemaakt op het lichaam van de meisjes en die passen bij de wensen van de cliënt of bij de gelegenheid/het decor. De haardracht en make-up is iets dat verschilt per opdracht. Soms zijn er haarstylisten en visagisten aanwezig en doen we zelfs kappersshows waarbij de nadruk hierop ligt, maar vaak doen we of doe ik de make-up en het haar zelf.

Houdbaarheid

Het verschil met het klassieke genre is dat het populaire genre eerder tot een einde komt. Dit is in het algemeen niet iets wat je tot je zestigste kunt blijven doen, mede vanwege het visuele aspect en de dynamiek in de optredens. Dit is de reden dat een conservatoriumopleiding een goede basis is en waarom veel muzikanten in hetzelfde genre als ik er naast deze optredens een klassieke carrière op na houden. Wanneer je in dit genre stopt kun je zo om die reden nog prima doorgaan. Ik besef dan ook dat mijn huidige beroepsleven niet iets is wat ik niet een leven lang zal kunnen volhouden en ik zal dus ook een andere kant op gaan dan die van uitvoerend musicus om een baan voor mezelf te kunnen garanderen. In zoverre is de toekomst nog open.

Bereikbaarheid

Het is logisch dat ik me via internet presenteer met een eigen website www.classvs.com en natuurlijk via de site van de Exclusive Strings www.exclusivestrings.com plus sociale media als Face Book.