TCHAIKOVSKY: OUVERTURE 1812

Kanonschoten in de serieuze muziek? Natuurlijk kunnen we daar over beschikken; Tschaikovsky zorgde ervoor. Met zijn ouverture die primair was bedoeld voor een uitvoering in de openlucht viert het Russische leger virtueel de overwinning op de legers van Napoleon. Daarom wordt de Marseillaise dan ook geciteerd die zogenaamd in de strijd ten onder gaat. Ook het Russische volkslied, een orthodoxe kerkhymne en andere historische en oorspronkelijke thema’s zijn erin verwerkt. Tschaikovsky schreef het werk in 1881 feitelijk tegen zijn zin. Het ging om een opdracht van de staat en hij maakte er zich binnen een week van af. Relativerend zei hij verder: “De ouverture zal heel luid en lawaaierig zijn.. maar ik schreef hem ook zonder liefdevolle gevoelens en daarom zal er wel weinig artistieke waarde in schuilen.” De kritiek was het met hem eens, maar het grote publiek houdt wel van zo’n spectaculair stuk, ook al is het een hutspot van ademloze opwinding die culmineert in klokkenspel en kanonvuur. Officieel komt ook nog een koor te pas aan het geheel, maar dat wordt meestal weggelaten.

De in opnametechnisch en akoestisch opzicht spectaculairste opname stamt van Erich Kunzel uit 1978. Het heet dat tijdens de opname van de kanonschoten de ramen in de omgeving sneuvelden. Met een tot 5Hz afdalend geluidsspectrum werd in de lp periode gewaarschuwd dat de naald uit de groef kon springen en bij de cd is nog een waarschuwing gevoegd dat beschadiging van de luidsprekers kan optreden. Tweede keus: Dorati (Mercury 434.360-2), gevolgd door DePreist (Delos 3081), Abbado (DG 453.496-2) en Muti (EMI 574.751-2).