HAYDN: TROMPETCONCERT
 

Normaal gesproken wordt Haydn niet zo gauw in verband gebracht met de concertvorm. Naast de beide celloconcerten is het trompetconcert feitelijk zijn enige bekende werk in die sector. Feit is, dat Haydn talloze concerten schreef voor viool, cello, fluit, hobo, trompet, hoorn, fagot, piano en orgel. Het probleem is echter tweeërlei: de meeste van die werken zijn tijdens zijn leven niet gepubliceerd en veel wel bekende werken zijn verloren gegaan bij branden in zijn woning in 1768 en 1776. Maar tot de gespaarde werken behoort “het” trompetconcert.

In de late 18e eeuw verwierf die trompet een prominente plaats als solo instrument. Geleidelijk aan werd het primitieve ‘natuur’ karakter ervan overwonnen en ontstond een volledig chromatisch instrument. Eentje met toetsen, net als een piano. Het was voor zo’n toetstrompet, die later werd opgevolgd door een geventileerde dito dat Haydn in 1796 zijn trompetconcert schreef. Het was bestemd voor de Weense virtuoos Anton Weidlinger en het as tevens Haydns laatste volledig orkestrale werk. Gek genoeg werd het niet meteen populair; mogelijk viel de smaak van de toetstrompet niet in de smaak.

Tegenwoordig is het een erg geliefd werk bij trompetvirtuozen die een mooie show van hun kunnen ten beste kunnen geven in de cadens uit het eerste deel. Het langzame deel is uitgesproken lyrisch, wat dit deel minstens zo lastig maakt voor de vertolker als dat vuurwerk uit die eerdere cadens. Het derde deel is heel kenmerkend voor de ingehouden uitgelatenheid van al Haydns concertfinales.

Drie uitvoeringen van dit werk voeren het brede veld aan als het om de selectie van de besten gaat: Hardenberger (Philips 420.203-2), Marsalis (Sony 37846) en André (EMI 555.231-2).