IVAN MORAVEC: VOORKEUR VOOR OPNAMEN
De 27 juli 2015 aan longontsteking overleden Tsjechische pianist Ivan Moravec was enigszins in de geest van Glenn Gould het type kunstenaar dat liever voortleefde en bekend willen worden via zijn opnamen: “Ik geef de voorkeur aan opnamen boven zaaloptredens omdat het de eerlijkste weg is om bekend te worden en te worden vergeleken met andere pianisten. Maar deels ook omdat de bewonderaars dan niet worden beïnvloed door de fysieke aanwezigheid van de artiest.”
Op zijn zevende begon de 9 november 1930 geboren Ivan Moravec in Praag met pianolessen en beweerde hij later veel te hebben gehad aan de platen van Caruso die in zijn ouderlijk huis vaak werden gedraaid. “Dat was een grote bijdrage aan mijn muzikale opvoeding omdat ik geloof dat de menselijke stem het beste en gevoeligste muziekinstrument is.”
De lievelingscomponisten van Moravec waren Chopin, Debussy en Mozart. Wanneer hij zijn opnamen van hun werken weer eens had beluisterd, zei hij tevreden: “Zo, nu heb ik mijn pianoles weer gehad”.
De nodige pech bleef Moravec niet bespaard. Als kind had hij een ongeluk bij het schaatsen dat hem verzwakte en zelfs leidde tot het staken van een beginnende carrière op zijn achttiende; op zijn vierentwintigste kon hij op bescheiden schaal verder door hoewel hij klaagde over nek- en rugpijn. Maar in 1954 was hij door een wonder weer op volle kracht en we kunnen hem met zijn delicate pianistiek dus gerust een laatbloeier noemen. Hij volgde zelfs nog een keer een masterclass bij Arturo Benedetti Michelangeli.
Deze ontwikkeling was een geluk bij een ongeluk, want gedurende het communistische regiem kon de pianist die geen partijlid was niet of nauwelijks internationaal zijn vleugels uitslaan.
Wie zich nog de Mozart film Amadeus uit 1984 herinnert, kan Ivan Moravec daarin Mozarts pianoconcert nr. 14. Hieronder enige van zijn mooiste opnamen.
Selectieve discografie
Chopin: Nocturnes nr. 1-19. Ivan Moravec. Nonesuch 7559-79233-2 (2 cd’s, 1u. 45’55”). 1965
Mozart: Pianoconcerten nr. 14 in Es KV 449, 23 in A KV 488 en 25 in C KV 503. Ivan Moravec met het Tsjechisch kamerorkest o.o.v. Josef Vlach. Supraphon SU 3809-2 (79’31”). 1974
Ivan Moravec: Bach, J.S.: Chromatische fantasie en fuga in d BWV 903; Mozart: Pianosonate nr. 13 in Bes KV 333; Schumann: Kinderszenen op. 15. Supraphon SU 110359-2 (55’21”). 1988
Ivan Moravec: Chopin: Polonaise-fantaisie in As op. 61; Mazurka’s in f op. 63/2, a op.68/2, cis op. 50/3, cis op. 63/3; f op. 68/4; C op. 56/2, e op. 41/2; Scherzo in bes op. 31/2; Nocturnes in B op. 62/1, E op. 62/2; Barcarolle in Fis op. 60; Ballade nr. 4 in f op. 52; Franck: Prélude, choral et fugue M. 21; Debussy: Images 1-2 nr. 1-6; Suite Pour le piano; Ravel: Sonatine M. 43. Philips 456.910-2 (2 cd’s, 2u. 32’54”). 1962/89