IDA HAENDEL: GROTE OUDE VIOOLDAME

 

Eind oktober trad de Poolse violiste Ida Haendel tweemaal op in Nederland: in Rotterdam speelde ze met Martha Argerich en Steven Isserlis als soliste in Beethovens Tripelconcert met het Rotterdams filharmonisch orkest tijdens een benefietconcert voor het Sophia kinderziekenhuis waarvoor €40.000 werd opgehaald, in Amsterdam gaf ze een recital.

Dat is niet het eind van haar aanwezigheid hier want woensdagavond 9 november wordt van 20.55 tot 22.00 op Nederland 3 een door Paul Cohen gemaakte documentaire met als nogal pretentieuze titel I am the violin over haar uitgezonden in het programma ‘Het uur van de wolf’.

In de voorpubliciteit is daar wel summier aandacht aan besteed, maar veel lijkt men niet over de ooit wereldberoemde violiste te weten. Niet eens haar leeftijd, hoewel die onmiddellijk in elke behoorlijke encyclopedie te vinden is: ze werd 15 december 1924 in Chelms geboren, wat betekent dat ze bijna vierentachtig is.

Als driejarige nam ze voor het eerst een viool(tje) in handen, ze had les bij niet de geringsten: Carl Flesch en later in Parijs bij Georges Enescu. Op haar dertiende debuteerde ze onder Henry Wood in Londen. Na de Tweede Wereldoorlog sloeg ze haar vleugels internationaal uit en maakte ze in de jaren zestig en zeventig een behoorlijk aantal opnamen die voor een groot deel op Testament zijn heruitgegeven. EMI en Decca beheerden restanten en ook Supraphon – hier nauwelijks of niet meer verkrijgbaar – heeft een paar cd’s van haar in de catalogus. 

Sinds de jaren tachtig is het stil geworden rond haar. Vanuit Miami onderneemt ze nog wel concertreizen maar de muziekindustrie lijkt nauwelijks meer geïnteresseerd in de virtuoze en temperamentvolle Poolse die in 1970 haar autobiografie Woman with violin publiceerde.

Om de mogelijk door haar optredens en de documentaire gestimuleerde aandacht voor haar te bevredigen hieronder een lijstje met de van haar beschikbare opnamen.

 

Bibliografie

Haendel: Woman with violin (1970).

 

Discografie

 

Bach: De 6 sonates en partita’s voor vioolsolo BVV 1001/6. Testament SBT 2090 (2 cd’s).

 

Bach, J.S.: Chaconne uit Partita voor vioolsolo nr. 2 in d BWV 1004. VAI VAIA 1264.

 

Bach, J.S.: Chaconne uit Partita voor vioolsolo nr. 2 in d BWV 1004; Champagne: Habanera; Beethoven: Vioolsonate nr. 7 in c op. 30/2. Met John Newmark. Doremi DHR 7733.

 

Beethoven: Vioolconcert; Bruch: Vioolconcert nr. 1. Met het Philharmonia orkest o.l.v. Rafael Kubelik. Testament SBT 1083.

 

Beethoven: Vioolconcert in D op. 61; Sibelius: Vioolconcert in d op. 47. Met het Tsjrchisch filharmonisch orkest o.l.v. Karel Ancerl. Supraphon SU 4024-2.

 

Beethoven Vioolsonate nr. 8 in G op. 30/3; Kreisler: Malguena. ABC 461.900-2 (3 cd’s).

 

Brahms: Vioolconcert; Tchaikovsky: Vioolconcert. Met respectievelijk het Londens symfonie orkest o.l.v. Sergiu Celibidache en het Royal philharmonic orkest o.l.v. Eugene Goossens. Testament SBT 1038

 

Britten: Vioolconcert; Walton: Vioolconcert. Met het Bournemouth symfonie orkest o.l.v. Paavo Berglund. EMI 764.202-2. 

 

Dvorak: Vioolconcert; Tchaikovsky: Vioolconcert. Met het Nationaal symfonie orkest o.l.v. Karel Rankl c.q. Basil Cameron. Dutton CDK 1204.

 

Elgar: Vioolconcert; Bach, J.S. Chaconne uit Partita nr. 2 in d BWV 1004. Met het Londens filharmonisch orkest o.l.v. Adrian Boult. Testament SBT 1146.

 

Elgar: Vioolconcert; Polonia. Met het BBC Symfonie orkest o.l.v. John Pritchard. BBC 15656-9194-2.

 

Katchatoerian: Vioolconcert in d; Bartók: Vioolconcert nr. 2 Sz. 112. Met het SWR Omroeporkest o.l.v. Hans Müller-Kray. Hänssler CD 94.207.

 

Mendelssohn: Vioolconcert in e op. 64; Stravinsky: Divertimento uit Le baiser de la fée; Szymanowski: Nocturne en tarantella op.28; Falla: Spaanse dans uit La vida breve; Albéniz: Malaguena uit Espana. Met orkest o.l.v. Malcolm Sargent c.q. Ivor Newton, Adela Kotowska en Noel Mewton Wood. Dutton CDBP 9772.

 

Mozart: Vioolconcert nr. 3 in G KV 216; Beethoven: Romance voor viool en orkest in F op. 50; Lalo: Symphonie espagnole op. 21; Ravel: Tzigane. Met het Tsjechisch filharmonisch orkest o.l.v. Karel Ancerl. Supraphon SU 1936-2011.

 

Petterson: Vioolconcert nr. 2. Met het Omroeporkest Stockholm o.l.v. Herbert Blomstedt. Caprice 521359.

 

Sarasate: Carmenfantasie. Met A. Kontawska. Pearl BVA 2 (3 cd’s)

 

Schubert: Vioolsonate nr.  in g D. 408; Schubert/Kreisler: Rosamunde, Fürstin von Zypern D. 797; Falla/Kreisler: Spaanse dans uit La vida breve; Albéniz/Kreisler: Malaguena uit Espana op. 165; Sarasate: Zigeunerweisen op. 20; Ravel: Tzigane. Met Noel Mewton Wood. Pearl CD 9939.

 

Sibelius: Vioolconcert. Met het Bournemouth symfonie orkest o.l.v. Paavo Berglund. EMI 575.236-2.

 

Sibelius: Vioolconcert; Prokofiev: Vioolconcert nr. 1. Met het Omroeporkest Milaan o.l.v. Sergiu Celibidache. Nuova Era 2335. 

 

Sibelius: Vioolconcert in d op. 47; Elgar: Vioolconcert in b op. 61. Met het Birmingham symfonie orkest o.l.v. Simon Rattle. Testament SBT 1444.

 

Szymanowski: Mythes op. 30 nr.1-3, Enescu: Vioolsonate nr. 3 in a op. 25; Bartók: Rapsodie nr. 1 Sz. 86; Roemeense volksdansen nr.1-6 Sz. 56; Beethoven: Vioolsonate nr. 8 in G op. 30/3; Schubert: Vioolsonate in g D. 408; Brahms” Wals in As op. 39/15; Kreisler: Tambourin chinois op. 3; Schön Rosmarin; Sarasate:  Zapateado op. 23/2; Achron/Auer: Hebreeuwse melodie op. 33; Wieniawski: Scherzo tarantelle in g op. 16; Albéniz: Malagueña; Falla: Danza primera uit La vida breve; Szymanowski: Nocturne en tarantella op. 28; Roxana’s lied uit Koning Roger op. 46. Decca 455.488-2 (2 cd’s).

 

Tchaikovsky: Vioolconcert in D op. 35; Dvorak: Vioolconcert in a op. 53. Met het SWR Omroeporkest Stuttgart o.l.v. Hans Müller-Kray. Hänssler CD 94.205.

 

Vivaldi: Concert voor 4 violen en orkest in b op. 3/10 RV. 580. Met Isaac Stern, Shlomo Mintz, Ivry Gitlis; Sibelius: Vioolconcert in d op. 47 met het Israël filharmonisch orkest o.l.v. Zubin Mehta. Helicon 02-9667 (4 cd’s).

Walton: Vioolconcert. Met het Bournemouth symfonie orkest o.l.v. Paavo Berglund. EMI 573.371-2 (2 cd’s).

 

Opnamen uit de periode 1942-1945 met Josef Hassid. Pearl GEMMCD 9939.

 

Ida Haendel speelt baroktranscripties. Corelli: La follia; Tartini: Duivelstriller sonate; Vitali: Chaconne. Met Geoffrey Parsons. Testament SBT 1258.

 

Ida Haendel speelt populaire toegiften. Paganini: La campanella; Schubert: Ave Maria; Sarasate: Habanera; Zapateado; Ravel: Pièce en forme de habanera; Dvorak: An die alte Mutter; Copland: Ged. Rodeo; Tartini: Andante-presto; Mendelssohn: Auf Flügeln des Gesanges op. 34/2; Halffter: Danza de la gitana; Weber: Air russe; Bartók: Roemeense volksdansen. Met Geoffrey Parsons. Testament SBT 1259.

 

Bach, J.S: Solovioolsonate nr. 1 in g BWV 1001; Mozart: Vioolsonate in Bes KV 378; Bartók: Vioolsonate nr. 2 BB. 85. Sz. 76; Ravel: Tzigane. Met Derek Bampton. Doremi DHR 7726.

 

The historic return to Chelm. Bach, J.S.: Chaconne uit Partita nr. 2 in d BWV 1004; Tartini: Duivelstriller sonate; Wieniawski: Légende op. 17; Polonaise nr. 1 op. 4 Sarasate: Zigeunerweisen op. 20; Tchaikovsky: Russische dans uit Zwanenmeer op. 20; Bruch: Kol nidrei op. 47; Bach, J.S.: Andante uit vioolsolosonate nr. 2 in a BWV 1003. Met Capella  Cracoviensis o.l.v. Stanislaw Galonski. VAI VAIA 1264.

 

Video

 

Brahms: Vioolconcert; Sarasate: Carmenfantasie. Met het Canadees omroeporkest o.l.v. Franz Paul Decker.  VAI 4274 (dvd).

 

Ida Haendel & Misha Dacic. Schumann: Vioolsonate nr. 2 in d op. 121; Enescu: Vioolsonate nr. 3 in a op. 25; Sarasate: Zigeunerweisen op. 20/1. VAI 4529 (dvd).