Maandag 1 november 2021 overleed op 77-jarige leeftijd de Braziliaanse pianist Nelson José Pinto Freire thuis in Rio de Janeiro. Over de doodsoorzaak werd niets vermeld. Op driejarige leeftijd begon hij piano te spelen en toen hij vijf was gaf hij zijn eerste publieke recital met de Pianosonate KV. 331 van Mozart (te makkelijk voor amateurs, best lastig voor professionals).

In zijn discografie, die zich vooral op Decca afspeelt, is echter geen sprake meer van Mozart, maar des te meer van Beethoven, Chopin, Schumann, Liszt en Debussy en natuurlijk de in de jaren 2005/6 door Chailly in Leipzig gedirigeerde beide Pianoconcerten van Brahms (Decca 475.7637).

Slechts weinig pianisten zijn in staat om de vreugde en de opwinding van het musiceren zo op de luisteraar over te dragen als Nelson Freire. Dat lukte hem het beste wanneer hij samenspeelde met Martha Argerich. Twee pianisten die beschikte over een enorme techniek, maar die nooit omwille van zichzelf van lieten merken. 

Van nature was Freire bescheiden, geduldig en overpeinzend van aard. Hij maakte vanaf jonge leeftijd een grote naam op de internationale podia en won tevoren al heel wat prijzen. Philips nam hem destijds in 1999 mee in de cd serie ‘Great pianists op the 20th century’. 

‘Zoals alles in het leven, werkt muziek via de liefde’, zei hij in 2017 in een interview. In zijn geval was dat de charme van een 32-jarige pianolerares. Zij legde de basis voor zijn roemrijke carrière. Toen Freire als vijftienjarige met een studiebeurs naar Wenen kwam, ontmoette hij Marta Argerich. Ze maakten toen al samen muziek, maar hadden ook veel plezier. Ze bleven bevriend en later behoorde het duo Argerich-Freire tot de allerbeste. Het bewijs daarvan is te vinden in hun cd opnamen.

Zijn laatste optreden in Nederland was in 2016 in de serie ‘Meesterpianisten’ van het Concertgebouw. Begrijpelijk werd hij in alle kritieken zeer geloofd. In Time werd Freire ooit omschreven als ‘one of the most emotional pianists of all time’. Bij een val in 2019 brak hij een arm en trad daarna nooit meer op, deels vanwege de medische ingreep, deels vanwege de coronapandemie. Gelukkig daarom dat wee over zoveel cd’s van hem kunnen beschikken.