JEAN FOURNET (1913-2008): FRANSE MUZIKALE ADELDOM
3 November 2008 overleed in Hilversum, dat sinds 2004 na een werkzaam leven zijn vaste woonplaats was, op 95-jarige leeftijd de Franse dirigent Jean Fournet. Hij heeft jarenlang grote betekenis gehad voor het Nederlandse muziekleven en omgekeerd voelde hij zich blijkbaar aangetrokken tot dat muziekleven hier, vooral vanwege de grote discipline die de orkesten toonden in tegenstelling tot zijn begintijd in Frankrijk.
Daar was hij na zijn opleiding aan het Parijse Conservatoire nationale van 1944 tot 1957 leider van de Parijse Opéra comique en dirigeerde hij een aantal orkesten, waaronder het Colonne-, Lamoureux-, ORTF- en Parijs’ Conservatorium orkest. In het seizoen 1950/1 debuteerde hij bij een viertal Nederlandse orkesten en in 1961 werd het Radio filharmonisch orkest in Hilversum waar hij als 37-jarige voor het eerst optrad zijn vaste stek als chef-dirigent. Die verbintenis duurde kennelijk tot wederzijds genoegen tot 1978, waarna hij hier nog regelmatig als gastdirigent optrad.
De vijftigjarige band werd in 2000 gevierd met een jubileumconcert en de presentatie van een album met acht cd’s en een dvd. Mooi materiaal om retrospectief nog van te smullen. Vooral die dvd is onthullend. Hij toont de dirigent voortdurend in beeld tijdens een uitvoering van Debussy’s La mer. Wat vanaf de gangbare plaats in de concertzaal de kijker/luisteraar die immers slechts een dirigent met minimale hand- en armbewegingen waarneemt ontgaat, is hoe Fournet met zijn ogen, zijn wenkbrauwen, een enkele blik het orkest stuurt en tot mooie prestaties brengt.
In de periode van 1968 tot 1973 combineerde hij die functie met het chef-dirigentschap van het Rotterdams filharmonisch orkest. Hij moet behalve een goede orkestleider ook een goede orkesttrainer zijn geweest want hij liet zijn orkesten telkens na in uitstekende conditie. Oudere Rotterdammers zullen daar vermoedelijk goede herinneringen aan bewaren.
Haast vanzelfsprekend blonk de in 1913 in Rouen geboren Fournet vooral uit in Frans repertoire dat hij heel verfijnd, precies en helder placht weer te geven. Hij was echter bepaald niet eenkennig in zijn repertoirekeuze en wijdde zich ook graag aan bijvoorbeeld Brahms, Grieg en zelfs Wagner, componisten die in Frankrijk destijds minder aan bod kwamen. Ook toonde hij belangstelling voor muziek van Nederlandse bodem. In totaal voerde hij liefst 1300 heel diverse werken uit in het Hilversumse.
Niet alleen gaf hij in zijn Hilversumse tijd vele radioconcerten die menig oudere luisteraar nog met dierbare herinneringen in het geheugen zullen staan, als leider van de Dirigenten Masterclass van de NOS en juryvoorzitter van het internationale dirigentenconcours in Besançon speelde hij een grote rol in de opleiding van nieuwe dirigenten.
Aan het eind van zijn loopbaan, vanaf de jaren tachtig, werkte hij nog vrij vaak met drie belangrijke nationale Japanse orkesten; het Tokio stedelijk orkest benoemde hem als eerbewijs in 1989 nog tot eredirigent, de stad zelf eerde hem als ereburger. Gelukkig is er als tastbare herinnering die doos met Hilversumse opnamen want de rest van Fournets klinkende nalatenschap is helaas danig geslonken, dus erg beperkt en tamelijk versnipperd, maar het ligt in de verwachting dat Philips en mogelijk Japanse producenten voor heruitgaven geschikt materiaal uit hun archieven zullen halen.
Discografie
Bizet: L’Arlésienne suites nr. 1en 2; Jeux d’enfants op. 22. Stedelijk symfonie orkest Tokio. Denon 33C37-7802.
Bizet: Les pêcheurs de perles. Pierrette Alarie, Léopold Simoneau, René Bianco en Xavier Depraz met het Elisabeth Brasseur koor en het Lamoureux orkest. Philips 462.287-2 (2 cd’s).
Charpentier: Louise. Berthe Montmart, Solange Michel, André Laroze, Louis Musy met het Ensemble van de Parijse Opéra-comique. Philips 442.082-2 (3 cd’s).
Falla: 2 Aria’s uit La vida breve. Teresa Berganza met het Concertgebouworkest. Globe GLO 6900 (6 cd’s).
Fauré: Pavane; Requiem. Elly Ameling en Bernard Kruysen met koor en het Rotterdams filharmonisch orkest. Philips 420.707-2.
Ravel: L’heure espagnole. Ensemble van de Chicago Lyric Opera. Living Stage LS 1115.
Jean Fournet en het Radio filharmonisch orkest. Q-Disc (8 cd’s + 1 dvd).
Programma rond violist Christian Ferras met het ORTF filharmonisch orkest. EMI 490.443-2.
Programma rond Arthur Grumiaux. Lamoureux orkest. Philips 473.104-2.
Franse aria’s. Jeanine Micheau met het Parijs’ Conservatorium orkest. Pearl GEM 0186.