FRANCESCA DEGO: VIOLISTISCHE ONTDEKKINGSREIZIGSTER
Het moet in 2012 zijn geweest dat ik aangenaam verrast wed door de opname van de 24 Capriccio’s van Paganini die de in 1989 in Lecco geboren
Francesca Deo bij wijze van cd debuut bij het edellabel DG had opgenomen. Verraast ook, hoe verschrikkelijk goed ze deze interpreteerde. Achtertaf bleek dat ze een paar jaar daarvoor op het hier onbekende label Wide Classique met opnemen was begonnen.
Het laatste nieuws is dat Dego een exclusief contract heeft gesloten met Chandos en daarvoor als eerste een opname gaat maken met onbekend materiaal van Rossini tot Schnittke, uitgevoerd op Paganini’s ‘Il cannone’ viool. Daarna volgen de Vioolconcerten van Mozart, samen met het Schots Nationaal orkest o.l.v. Roger Norrington.
Misschien is het mogelijk om haar aan de hand van wat vragen nader te leren kennen.
Wat inspireerde je om musicus te worden?
‘Toen ik negen was, namen mijn ouders me mee naar het Verbier festival in Zwitserland. Daar hoorde ik niet alleen erg veel mooie muziek, maar joeg ik ook autogrammen van lieden als Martha Argerich, Evgeny Kissin, Hilary Hahn, Neville Marriner en Peter Ustinov die de spreekrol in Saint-Saëns’ Carnaval des animaux vervulde. Maar je wordt steeds opnieuw geïnspireerd en gemotiveerd, laatst nog door Anita Rachvelishvilli die een recital gaf in La Scala.’
Luister je zelf veel naar opnamen?
‘Ja via de radio, cd en vooral door online streaming. Maar dat blijft behelpen; niets kan een actueel optreden vervangen.’
Wat voor geheime pleziertjes heb je?
‘Die hebben meestal weinig met muziek te maken. Maar bijvoorbeeld als ik met vakantie ben in eigenlijk ook zou moeten studeren. Maar in plaats daarvan liever ga zwemmen en zonnebaden want dat gaat niet goed samen met studeren. Na een paar dagen slaat wel schuldbesef toe.’
Als je een nieuw instrument zou moeten kiezen, wat zou dat dan zijn?
‘Geen instrument, tenzij de de stem ook een instrument noemt. Ik zou graag willen leren zingen in de Italiaanse operatraditie, ook om te zien of er een verband bestaat met het fraseren op de viool.’
Ooit nagedacht over een loopbaan buiten de muziek?
‘Mijn vader is schrijver en de literatuur is altijd een grote passie van me geweest en ik lees erg veel. Misschien had ook taal kunnen studeren. Juist ook in de culturele en artistieke achtergrond van componisten ben ik geïnteresseerd. Toen ik voor het eerst het Vioolconcert nr. 1 van Shostakovitch zou uitvoeren, ontdekte ik dat Mikhail Zischenko een van zijn grote literaire inspiratiebronnen was. Zijn korte verhalen zijn echt fantastisch. Het was zoiets als lid worden van de Shostakovitch boekclub.’
Wat is de laatste bladmuziek die je kocht?
Het Vioolconcert van Busoni, een spectaculair werk dat erg wordt verwaarloosd en dat ik graag op mijn repertoire wil nemen.’
Als je iemand voor het eerst contact zou willen maken met klassieke muziek. Welk werk zou je dan kiezen?
‘Geen barokmuziek van Vivaldi maar een komische opera van Rossini. Il barbiere di Siviglia bijvoorbeeld en dan de opname van Abbado met Hermann Prey, Luigi Alva en Teresa Berganza (DG 457.733-02) die ik als kind al geweldig vond. Later kwam Puccini’s Tosca daarbij maar dat veroorzaakte problemen als moeder een zevenjarige uitleg moest geven over seksuele kwelling en blackmail. Verder zijn daar de grote balletten van Tchaikovsky.’
Wat zijn de ongewoonste plekken waar de bent opgetreden?
‘De eerste keer gedurende een recital op Valentijnsdag met solowerken van Bach. Het was een optreden in de openlucht en niet alleen de luisteraars, maar ook ik zaten in het vrijwel donker onder de sterrenhemel. Gelukkig had ik geen bladmuziek nodig, maar ik moest wel ronddraaien tijdens het optreden. Eigenlijk had ik de Poolster moeten kiezen als oriëntatiepunt.
De tweede keer was in de vesting Volterra, een beruchte, maximaal beveiligde gevangenis. Ik speelde daar een Vioolconcert van Mozart met het Orchesta della Toscana en voelde me hoogst ongemakkelijk. We moesten onze mobieltjes inleveren, er waren overal beveiligde deuren, we moesten ons in een cel omkleden, gewapende bewakers volgden ons voortdurend. Sommige gevangenen mochten naar ons luisteren op het plein in de gevangenis, anderen alleen van achter de tralies. Ik heb daar beseft wat vrijheid waard is.’
Als je een goed functionerende tijdmachine van Wells ter beschikking had, waarheen zou je dan verplaatst willen worden?
’Naar een carnaval maskerade in 1821 in Rome. Daar was Paganini om de dirigent te vervangen die de première van Rossini’s opera Matilde de Shabran zou dirigeren. Ook de hoornist ontbrak en Paganini speelde toen zelf diens obligate partij op zijn altviool. Dat moet een heel memorabele avond zijn geweest. Maar wat volgde was nog interessanter. De musici verkleedden zich als arme paupers en zongen zelf genoteerde versjes voor een liefdadig doel. Rossini zette ze meteen op muziek en liet ze ons instuderen. Paganini en hij vormden een ensemble met daarin wat gitaren en ze verkleedden zich als vrouw. Hun borsten werden opgevuld met stro om het echt te laten lijken. Het moet een enorm succes zijn geweest.’
Wat is de laatste muziek waar je op hebt gedanst?
’Tijdens mijn bruiloft heb ik met mijn man gedanst op de de melodie van Bridge over troubled water van Simon en Garfunkel. Na een halve minuut sloot het hele gezelschap zich daarbij aan.’ Als ik met vader en moeder met de auto onderweg was, luisterden we ook vaak naar die sentimentele song.’
Wat is het meest overschatte klassieke muziekstuk?
‘Ik durf het haast niet te zeggen maar zodra ik een wals van Strauss hoor, sluit ik mijn oren.’
Wat zing je onder de douche?
‘Musical songs. Ik ken zowat alle teksten van Oklahoma, West Side Story, en Evita en ik heb wel twaalf keer The phantom of the opera gezien.
Discografie
Franck: Vioolsonate in A; Ravel: Vioolsonate; Tzigane. Met Francesca Leonardi. Wide Classique. 2010
Paganini: Capriccio’s nr. 1-24. DG 481.0025. 2012
Beethoven: Vioolsonates nr. 1-10 ; Duitse dansen WoO. 42 nr. 1-6; Variaties in F over Mozarts ‘Se vuol ballare’ uit Le nozze di Figaro WoO 40/1-12. Met Francesca Leonardi. DG 481.1447, 481.0910, 481.2318. 2013.4. 2013/4
Paganini: Vioolconcert nr. 1 in D op. 6; Wolf-Ferrari: Vioolconcert in D op. 26. Met het Birmingham symfonie orkest o.l.v. Daniele Rustioni. DG 481.6381, 2017
Stravinsky: Suite italienne; Respighi: Vioolsonate in b P.110; Castelnuovo-Tedesco: Ballade op. 107; Fantasieën ‘Rosina’ uit Rossini’s Il barbiere de Siviglia, ‘Figaro’ uit Mozarts Le nozze di Figaro en ‘Violetta’ uit Verdi’s La traviata. Met Francesca Leonardi. DG 481.7279. 2018