Janitsch: Sonata da chiesa in a op. 7/2; Sonata da camera in d op. 3/14; Sonate da camera in Es op. 6/35; Sonata da camera in g op. 4/21; Ouverture grosso. Tempesta di mare Chandos CHAN 0820 (67’28”). 2017
De hofkapel van de Pruisische koning Frederik de Grote behoorde midden achttiende eeuw tot de belangrijkste Duitse muziekinstellingen. Aan behoorlijk groot aantal musici was daar in die tijd werkzaam. Te noemen zijn de broers Benda, de broers Graun, klavecinist Carl Philipp Emanuel Bach en de fluitist Johann Joachim Quantz. Tot de minder bekende leden van dat ensemble behoorde Johann Gottlieb Janitsch (1708-1763). Zelf speelde hij contrabas en als componist moet hij ruim zeventig Sonates en dertig Sinfonia’s hebben geschreven. Slechts een fractie daarvan is bewaard gebleven in de bibliotheek van de Berliner Sing Akademie en de verzameling van Mendelssohns oudtante Sara Levy.
In Ruppin verzorgde hij wekelijkse concerten, de Freitagsakademie waar vast veel eigen werken tot uitvoering kwamen. Het feit dat deze werken sonata da camera en sonata da chiesa zijn genaamd, suggereert dat het werken van het model Corelli zijn, maar dat is niet het geval. Sterken nog, ze hebben daar absoluut niets mee te maken. Het zijn driedelige (in plaats van vierdelige) werken met de tempi langzaam, snel, snel in galante stijl. De uitzondering is op. 4/21, een vierdelige compositie met als langzaam derde deel de melodia ‘O Haupt voll Blut und Wunden’.
De werken maken duidelijk dat ze waren bedoeld voor uiterst competente instrumentalisten. Dat zijn de leden van het in Philadelphia gevestigde barokensemble Tempesta di mare zeker. Het koos uit Janitsch’ omvangrijke oeuvre een stel sonates in kwartetvorm voor 1 of 2 fluiten, viool (altviool) en b.c. uit. Ze laten ons in wisselende bezetting Eve Friedman (fl), Gwyn Roberts (fl), Eve Friedman (fl), Emlyn Ngai (v), Karina Schmitz (va), Daniela Giulia Pierson (v), Lisa Terry (vdg), Adam Pearl (kl) horen en tonen heel stijlvol en levendig aan dat de componist ten onrecht is vergeten. Muziek die in de tweede helt van de achttiende eeuw werd bewonderd en thans wat meer is dan een bundel historische curiositeiten.
Meer van dergelijke kwartetten, maar dan met de hobo in de hoofdrol, zijn van Epoca Barocca te vinden op CPO 777.910-2 en een diverser samengestelde schijf van Il Gardellino (Accent ACC 2426-2).