Warschau Symfonie orkest strijkkwintet: Shostakovitch: Strijkkwartet nr. 8 in c op. 110; Lutoslawski: Volksmelodieën nr. 1-5; Panufnik, R.: Votive; Penderecki: Strijkkwintet. Warner 9531-686.0 (50’46”). 2019

Gewoonlijk bestaat een strijkkwintet uit 2 violen, 2 altviolen en een cello of uit 2 violen, 1altviool en 2 celli, maar het uit het Warschau symfonie orkest ontsproten strijkkwintet bestaat uit 2 violen, altviool, cello en contrabas. Het is gevormd door Anna Maria Staškiewicz (v), Kamil Staniczek (v), Katarzyna Budnik (va), Marcel Markowski (vc) en Michal Sobuś (cb). 

Die extra basstem geeft het autobiografische, gekwelde Strijkkwartet nr. 8 van Shostakovitch uit 1960 dat is opgedragen aan de slachtoffers van het fascisme en de oorlog een extra lading wanhoop.

De vijf Volksmelodieën van Lutoslawski zorgen daarna voor wat bevrijdende opluchting. Eigenlijk zijn deze in 1945 geschreven voor piano en o.a. Véronique Briel maakte daar in die vorm een opname van (DUX 0967), maar uitgevoerd door een strijkkwintet krijgen de afzonderlijke delen - ‘O mijn Johnny’, ‘Hé, ik kom uit Krakau’, ‘Het bosje’, ‘De ganzerik’ en ‘De schoolmeester’ - meer kleur op hun wangen in de geest van Bartóks Roemeense volksdansen.

Gelofte van Roxanna Panufnik is van origine een nog geen vijf minuten durend stuk voor strijkkwartet uit 2008 dat in die vorm klinkt van het Wihan kwartet (Nimbus NI 6356), maar dat in deze kwintetgedaante ook meer gewicht krijgt.

Het nieuwste werk op deze cd is het Strijkkwintet van Penderecki uit 2015. Hoewel nieuw? Het blijkt een nieuwe versie te zijn van zijn Strijkkwartet nr. 3 uit 2008 ’Bladzijden uit een niet geschreven dagboek’ dat in de oorspronkelijke vorm heel mooi is gespeeld door het Royal strijkkwartet (Hyperion CDA 67943). De Polen spelen het iets sneller en indringender. Het  Ślaskich Kameralistów kwintet was het eerste ensemble dat dit werk opnam (Acte Préalable AP 0334). Het is een veeleisende compositie voor vijf gelijkwaardige instrumenten met zowel briljant-virtuoze als lyrisch-meditatieve momenten.

De Poolse orkestmusici vormen een prachtig samenwerkende groep die deze zeer onderscheiden werken allure en karakter verleent. Wie naar deze uitgave luistert moet voorbereid zijn op heel ontroerende momenten.